_____________________
ҰЙЫМНЫҢ ҰЙЫСТЫРАР ӘЛЕУЕТІ ЗОР
Бүгінгі таңда ЕҚЫҰ – әлемдік деңгейдегі халықаралық мәселелерді шешуге консультативтік кеңес беретін өзіндік орны бар халықаралық ұйым. Оның тарихы сонау 1970 жылдардан басталады. Шығыс пен Батыстың арасындағы үнқатысуды жолға қою мақсатында Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық кеңесі деп аталатын көп тарапты форум шақырылып, нәтижесінде 1975 жылдың 1 тамызында осы ұйымға мүше 33 мемлекеттің саяси, әлеуметтік және экономикалық жағдайларына қарамастан, арақатынастық қағидаттарын айқындап беретін Хельсинки Қорытынды актісі қабылданды. Қазіргі кезде Ұйымның құрамына Ванкуверден Владивостокқа дейінгі кеңістікте орналасқан Солтүстік Американың, Еуропаның, Солтүстік Кавказ бен Орталық Азияның 56 мемлекеті кіреді. ЕҚЫҰ халықаралық ұйымдарға қойылатын талаптарға толығымен жауап береді. Оның штаб-пәтері, тұрақты органдары мен институттары, сондай-ақ қаржыландырылған штаты мен өңірлік бөлімшелері бар. Қазіргі таңда Ұйым қызметкерлерінің жалпы саны 3,5 мың адамды құрайды. Іс басындағы төраға – жедел қызметке жалпы басшылықты жүзеге асырады. Төраға бір жылға сайланады. Бас хатшы іс басындағы төрағаның өкілі болып есептеледі және оны Сыртқы істер министрлерінің кеңесі (СІМК) үш жыл мерзімге тағайындайды, ол ЕҚЫҰ-ның құрылымдарына және операцияларына басшылық жасайды. Хатшылық Бас хатшының басшылығымен жұмыс жасайды. Оның құрамына: – қақтығыстардың алдын алатын орталық; – терроризмге қарсы секция; – адам саудасына қарсы бөлім; – экономикалық және экологиялық іс-қимылдарды топтастыратын офис; – басқа сыбайлас мемлекеттермен сыртқы ынтымақтастықты жолға қоятын бөлім; – стратегиялық полиция бөлімі кіреді. Бұлардан бөтен Ұйым құрамында дербес институттар: – Демократиялық институттар мен адам құқықтары жөніндегі бюро (ДИАҚБ); – БАҚ бостандығы жөніндегі өкіл; – ЕҚЫҰ-ның Аз ұлттар жөніндегі Жоғарғы комиссары бар. ДИАҚБ адам құқықтарын қамтамасыз ету, демократияны дамыту, заңның үстемдігін бекіту, адам өлшемдері саласындағы кеңестер мен форумдар өткізу жұмыстарына жауап береді. Сараптамалық көмек көрсетеді, сонымен қатар, конституциялық және құқықтық мәселелер жөнінде кадрлар дайындайды. Демократиялық институттарды дамытуға атсалысады және Ұйымға мүше мемлекеттердегі сайлауға бақылау жасайды. Мемлекеттік емес ұйымдармен де жұмыс істейді. Ұйымның БАҚ бостандығы жөніндегі өкілі оған мүше мемлекеттердің осы саладағы міндеттемелері мен қағидаттары сақталуын қадағалап, тәуелсіз баспасөзді дамытуда ел үкіметтеріне көмектеседі. ЕҚЫҰ-ның Аз ұлттар жөніндегі Жоғарғы комиссары ұлттар арасындағы келеңсіз жағдайлардың алдын-алу мәселелерін қарастырып, осыған алдын ала бақылау жүргізеді. Кикілжің орын алған жағдайда оны дау-жанжалсыз шешу жағдайларын қарастырады. Мәселен, бүгінде Балқан, Азия, Шығыс Еуропа және Кавказ аймағында ЕҚЫҰ-ның 19 өкілдігі бар. Саммитте қатысушы мемлекет басшылары ЕҚЫҰ жауапкершілігі аумағындағы іске баға беріп, жаңа негізгі бағыттарды айқындайды. Сыртқы істер министрлерінің кеңесі барлық мәселелерді қарайтын және тиісті шешімдер қабылдайтын орталық директивалық орган болып табылады. Ұйымның Тұрақты кеңесі күнделікті жедел қызмет үшін жауап береді, оны төрағаның өкілі басқарады. Қауіпсіздік саласындағы ынтымақтастық форумы Ұйымға мүше елдердің тұрақты өкілдерінен тұрады. Оның міндетіне қарулануды бақылау, қарусыздану және сенім шаралары, шиеленістерді азайту, қауіпсіздік мәселелері бойынша консультациялар жүргізу, сенім және қауіпсіздік шараларының орындалуы мен әскери мәселелер бойынша семинарлар ұйымдастыру мәселелері кіреді. ЕҚЫҰ-ның Парламенттік Ассамблеясы (ПА) 1991 жылы құрылған. Ұлттық делегациялар өкілдерінен тұратын Ассамблея Ұйым қызметін бағалау жөніндегі шешімдер қабылдайды, сонымен қатар, кеңес талқылайтын мәселелер бойынша пікірсайыстар өткізеді. Мәселен, Қазақстан Парламентінің делегациясы ПА жұмысына алғаш рет 1996 жылы қатысты. Өздеріңізге белгілі, еліміз тәуелсіздігін алған 1991 жылғы 16 желтоқсаннан бастап өзге елдермен, халықаралық ұйымдармен ынтымақтастық байланыс орната бастады. Солардың бірі Қазақстан тұрақты мүшесі болып табылатын ЕҚЫҰ болып табылады. Әлемдік державалар мен беделді халықаралық ұйымдар туралы сөз қозғағанда ЕҚЫҰ Қазақстанның саяси және экономикалық дамуына кезінде зор қолдау көрсеткенін айта кету керек. Тәуелсіздігіміздің елең-алаңында еліміздегі жағдайдың әлеуметтік-экономикалық жағынан күрделі болғаны белгілі. Кеңестік жүйе құлағаннан кейін бұрынғы экономикалық байланыстар үзілді, соның ішінде Одақ тұсында шикізаттық база болып келген, индустриясы орталыққа бағынған Қазақстан бәрін де тың жерден қайта бастауға тиіс болды. Кейбір сәуегейлер Қазақстанның өз алдына дербес мемлекет құра алатынына күмәнмен қарады. Осындай жағдайда Елбасымыз Н.Ә.Назарбаевтың көрегендік саясатының арқасында нарықтық экономиканың негіздері қаланып, “әуелі – экономика, содан кейін – саясат” ұстанымымен көшімізді түзей бастадық, мемлекеттіліктің негізгі атрибуттары жасалды, елімізде ішкі тұрақтылықты сақтау арқылы саяси жүйе дамуының демократиялық векторы орнықты, БҰҰ-ға мүше болдық. Қазақстан сол кезде әлеуеті жөнінен әлемдегі төртінші ядролық ел бола тұра сынақтардан бас тартып, Семейдегі ядролық сынақ полигонын жапты. Сол арқылы АҚШ, Ресей және Қытай сияқты іргелі елдердің қолдауына ие болып, өзінің бейбітшіл саясатымен, ішкі тұрақтылығымен шетелдік инвестициялар тарта білді. Қазақстанның ЕҚЫҰ-мен қарым-қатынасын бірнеше кезеңге бөліп қарастыруға болады. Алғашқысы 1994-1997 жылдар арасы десек, бұл – ықпалдасу іргетасының қаланған кезеңі болды. Мұндағы елеулі оқиға 1995 жылы Вена қаласында Қазақстанның тұрақты өкілдігінің ашылуы болды. 1998 жылғы желтоқсанда ЕҚЫҰ мен Қазақстан Үкіметі арасында өзара түсіністік туралы, Қазақстан Республикасы Үкіметі мен ЕҚЫҰ/ДИАҚБ арасында өзара түсіністік туралы меморандумдарға қол қойылды. 1999 жылғы қаңтарда Алматыда ЕҚЫҰ-ның Орталығы ашылды. Аталған халықаралық беделді ұйымға мүше болған жылдар ішінде еліміз осы құрылыммен оның барлық қызметінің саласы бойынша өзара қарым-қатынастарын жоғары деңгейге жеткізу бағытында жұмыс істеп келеді. БАҚ Бостандығы мәселелері жөніндегі Өкілдің кеңсесі, Аз ұлттар істері жөніндегі Жоғарғы комиссар кеңсесі және Демократиялық институттар мен адам құқықтары жөніндегі бюро тәрізді Ұйым институттарымен тығыз байланыста нәтижелі жұмыстар жүргізілуде. Ал ЕҚЫҰ-ға төрағалық ету туралы ниетін Қазақстан 2003 жылы білдірген болатын. Осы ниетке Елбасының 2005 жылғы “Қазақстан экономикалық, әлеуметтік және саяси жедел жаңғыру жолында” атты халыққа Жолдауында арнайы басымдық берілді. Еліміздің Ұйымға төрағалық етуіне 2005 жылы Қазан қаласында ТМД басшыларының саммитінде қолдау көрсетілді, Ұйымның көптеген елдерімен қарым-қатынастар барысында осы идеяны ілгерілету жөнінде көптеген шаралар жүргізілді. Қазақстан осынау халықаралық Ұйымға төрағалық ету ниетін білдіре отырып, оған әзірлік барысында көптеген саяси шешімдер қабылдады, өзінің әлеуметтік-экономикалық және саяси дамуында көптеген белестерден өтті. Атап айтқанда, 2004 жылы елімізде Саяси реформалардың жалпыұлттық бағдарламасы жарияланып, соның арқасында мемлекеттік басқаруды орталықсыздандыру жүзеге асты, қоғамдық палата, адам құқықтары жөніндегі уәкіл, 6 мыңнан астам үкіметтік емес ұйым жұмыс жасауда. Бір кездері халықаралық ұйымдардың белсенді қолдауына ие болған еліміз, ең алдымен, ЕҚЫҰ ұсыныстарына сәйкес кең ауқымды саяси реформаларды жүзеге асыруға бел шеше кірісті. Оның ішінде 2007 жылы жүргізілген конституциялық реформалардың маңызы үлкен. Соның нәтижесінде “Саяси партиялар туралы”, “Сайлау туралы”, “Бұқаралық ақпарат құралдары туралы” заңдарға өзгерістер мен толықтырулар енгізілді, Парламенттің және жергілікті мәслихаттардың рөлі арттырылды, Қазақстан президенттік республикадан президенттік-парламенттік республикаға айналды. Әсіресе, халық пен билік арасындағы көпір тәрізді үкіметтік емес ұйымдардың рөліне ерекше маңыз берілді. Қазақстандағы тұрақтылық пен дамудың маңызды институттарының бірі – Қазақстан халқы Ассамблеясының мәртебесі ұлғайып, оның 9 өкілі Парламент Мәжілісінің депутаты болып сайланды. Қазақстандағы ұлтаралық келісім мен татулықтың бірегей тәжірибесі әлем елдеріне үлгі-өнеге ретінде таратыла бастады. Жақында 2009-2012 жылдарға арналған Адам құқықтары саласындағы ұлттық іс-қимыл жоспары және 2010-2020 жылдарға арналған Құқықтық саясат тұжырымдамасы қабылданды. Соның нәтижесінде Қазақстанның заңнамалары халықаралық стандарттарға едәуір жақындай түсті. Таяуда әйелдер мен ерлердің тең құқықтары мен тең мүмкіндіктері, тұрмыстық зорлық-зомбылыққа қарсы тұру туралы заңдар қабылданып, балалардың құқықтарын қорғауды қамтамасыз ету мәселелері бойынша заңнамаға түзетулер енгізілді. Қазақстанның елді демократияландыру саласындағы қадамдары одан әрі толық көлемінде Ұйым төрағалығы ауқымындағы мақсаттары мен міндеттеріне сәйкес келетін болуы тиіс деген міндеттемелер алып отырмыз. Осы оң істерге тиісті бағасын берген ЕҚЫҰ-ға мүше 55 мемлекет 2007 жылғы қараша айында Мадрид қаласында өткен отырыста 2010 жылғы төрағалықты Қазақстанға сеніп тапсырды. Бұл өзгелердің еліміздегі бүгінгі таңдағы әлеуметтік саладағы, экономикадағы, жалпы демократияландыру бағытындағы жұмыстарға берген оң бағасы деп ойлаймын. Өткен жылғы желтоқсан айының 1-2-сі күндері Афинада өткен Сыртқы істер министрлерінің 17-ші отырысында Ұйымға төрағалық етіп келген Грекия Қазақстанға төрағалықты ресми түрде тапсырғанына біз бәріміз куә болдық. Ұйымға төрағалық ету ТМД мемлекеттерінен ғана емес, бүкіл мұсылман елдерінен алғаш рет бізге сеніп тапсырылып отыр. Мұны біз Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаевтың салиқалы, сарабдал саясатының арқасында халықаралық деңгейде еліміздің беделінің арта түскені деп білеміз. Қазақстан өз міндетіне бірден бел шеше кірісіп кеткенін айту керек. Төрағалық қызметі үлкен беделімен, мәртебесімен қоса, елге үлкен міндеттер жүктейтіні де белгілі. Содықтан да, осы міндетті абыроймен атқарып жатқанымыз тек Елбасының беделі мен отандық дипломатияның табанды жұмысы ғана емес, бүкіл халықтың қолдауының арқасы. Еліміз Ұйымға ағылшын тілінде Т-дан басталатын төрт құндылықты ұсынды. Олар – Сенім, Дәстүр, Ашықтық және Төзімділік. Бұл дегеніміз – елдердің бір-біріне сенімділігі, халықаралық қатынастарда ашықтық, екі жақты стандарттардан аулақ болу, дәстүрді сақтай отырып аймақтық қауіпсіздікке төнетін қауіптермен төзімділік таныта отырып бірлесіп күресу. Ұйымның алдындағы тұрған күрделі мәселелерді тиянақты шешу үшін Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың Хельсинки актісіне – 35 жыл, Екінші дүниежүзілік соғыстың аяқталғанына – 65 жыл, Париж хартиясына 20 жыл толуына орай 11 жыл бойы өтпеген ЕҚЫҰ елдері Мемлекет басшыларының саммитін өткізу туралы ұсынысы жан-жақты қолдау тауып, үлкен жиын Астана қаласында желтоқсанның 1-2-сі күндері өтеді деп белгіленіп отыр. Оған қазір елімізде қызу дайындық жүруде. Ұйымға төрағалық ету басталғалы бері Қазақстанның атқарған істеріне келетін болсақ, еліміз оның үш өлшемі бойынша да, әсіресе, қауіпсіздік саласында айқын белсенділік көрсетіп келеді. ЕҚЫҰ-ның Іс басындағы төрағасы, еліміздің Мемлекеттік хатшысы – Сыртқы істер министрі Қанат Саудабаев Әзірбайжанда және Арменияда болып, осы ел президенттерімен кездесті. Лондонда өткен және Ауғанстанның өзінде өткен Ауғанстан проблемасы жөніндегі халықаралық конференцияға да қатысты. Днестр бойындағы проблемаға да тиісті деңгейде көңіл бөлінуде. Биылғы жылы ең басты жұмыс Венада басталды. Онда Қазақстанның ЕҚЫҰ-ға төрағалығының таныстырылымы болып, онда Елбасының бейнежолдауын жұртшылық зор ынтамен қабылдады. Өйткені, онда Нұрсұлтан Назарбаев ЕҚЫҰ-ның үш ұстанымы: қауіпсіздік, экономикалық және экологиялық гуманитарлық салалардың ең өзекті мәселелерін қозғады. Ұйымның үш өлшеміне лайықты үлес қосу мақсатында елімізде 14-16 мамыр күндері “ЕҚЫҰ-ның Еуразиялық өлшемі” атты әр елден 350 делегат қатысқан Трансазиялық форум өтті. Форумда экономика, лаңкестік, есірткі бизнесі туралы мәселелер қаралағандығын айта кету керек. Ал Қырғызстандағы жағдайға байланысты арнайы сессия өткізілді. Қазіргі таңда еліміз Ұйымның бұрынғы төрағаларының жұмысын жалғастыра отырып, оның үш ұстанымына, әсіресе, экологиялық қауіпсіздік проблемасына, оның ішінде Арал проблемасына баса назар аударуда. Сонымен қатар, энергетикалық әлеуеті мол ел екенімізді ескере отырып, энергетикалық қауіпсіздік проблемасы бойынша үнқатысуды жалғастыруды ұсынып отыр. Қорыта келгенде айтарымыз – беделді Ұйымға төрағалық ету халықаралық деңгейде еліміздің беделінің арта түсуіне үлкен үлес қосатыны түсінікті. Сондай-ақ, еліміз ішіндегі қоғамдық-саяси ахуалды да нығайта түсетіні анық. Төлебек ҚОСМАМБЕТОВ, Парламент Мәжілісінің депутаты. * * *АСТАНА ӘУЕЖАЙЫНДА ҚАРБАЛАС ШАҚ
Төрткүл дүниеге төрелік айтқан тәуелсіз Қазақстанның барыс бейнелі болашағының баламасыз басымдығын айқындайтын тағы бір ұлы оқиға жақындап келеді. Желтоқсан айында Астанада өтетін жаһандық құрылтайда ғаламның беделді 56 мемлекетінің басшылары, 500-ге тарта белгілі халықаралық ұйымдардың жетекшілері бас қоспақ. “Қонақ аз отырып, көп сынайды” демекші, әлемге танымал тұлғалар жиналатын бұл алқалы жиын Қазақ елі үшін қайталанбас құрмет әрі бұрын-соңды болып көрмеген сындарлы сын болғалы тұр. ЕҚЫҰ-ның 7-ші саммиті егемен еліміздің еңбектеген баласынан, еңкейген қартына дейін тарихи жауапкершілік жүгін артқалы отыр. “Тас түскен жеріне ауыр” дегендей, жаһандық жиын қонақтарын қабылдайтын Астана үшін ЕҚЫҰ саммиті шын мәніндегі халықаралық дәрежедегі емтихан болмақ. Жиынға келетін қонақтардың Қазақ жеріндегі алғашқы табаны елорданың әуе қақпасы – Астана халықаралық әуежайына тиетіндігі белгілі. Сондықтан бүгінгі таңда әуежай бұл маңызды халықаралық оқиғаға тыңғылықты дайындық жұмысына кіріскен. Президентіміз Нұрсұлтан Назарбаевтың төл перзенті – Астана бұдан бұрын да талай халықаралық мәртебелі бас-қосулардың орталығы болған. Сол жиындарға жиналған қонақтар да алғаш Астана әуежайынан өтетін. Ал бұл жолғы жиынның жөні басқа. 11 жыл үзілістен кейін Қазақ елінде қайта өткізілгелі отырған ЕҚЫҰ саммиті төрткүл дүние назарын ерекше аударатын халықаралық ұлы басқосу. Қазір саммитке дайындық барысында Астана қаласының барлық құрылымдары уақытпен санаспай жұмыс істеуде. Бұрнағы күні қала әкімдігі Астана халықаралық әуежайындағы қонақтарды қарсы алу мақсатында жасалып жатқан әзірлік барысымен таныстыру үшін БАҚ өкілдеріне арнайы сапар ұйымдастырды. Астана халықаралық әуежайы бүгінгі өскелең заман талабына сай инфрақұрылымы дамыған, қызмет көрсету дәрежесі әлемдік стандарттарға жауап беретін егемен еліміздің беделді әуежайларының бірегейі болып табылады. Төрткүл дүние назары түгел Астанаға ауатын саммит кезінде мемлекет басшыларының әуе кемелеріне қызмет көрсететін техникалық құралдар да, мәртебелі қонақтарды қабылдайтын қызмет түрлері де халықаралық жоғары сапа стандарттарына жауап беруі керек. Міне, сондықтан да бүгінгі күндері Астана әуежайының инфрақұрылымын одан әрі жетілдіру және әуежай кешенінің барлық құрылымдық кәсіпорындарының өндірістік қуатын арттыру мақсатында ауқымды шаралар атқарылуда. “Астана халықаралық әуежайы” АҚ-тың атқарушы директоры Александр Бекмурзиннің айтуынша, қазіргі уақытта әуежайдың әуе кемелері тұратын тұрағы 31 ірі ұшақты орналастыруға мүмкіндік береді. Ал алдын-ала белгілі болып отырғанындай, әуежайға Саммит кезінде 70-ке тарта ірі ұшақ келіп қонбақ. Бір мезгілде 70 ұшақты сиғызу үшін перронның аумағы екі есеге дейін кеңейтілуге тиіс. Қазір бұл жұмыс қызу қарқынмен жүргізіліп жатыр. Халықаралық сапа стандарттарына сай ірі ұшақтарды орналастыруға лайық перрон жақын арада іске қосылмақ. Қосымша салынып жатқан бұл перронға 22 заманауи ірі ұшақтар орналастырылады. Қазір Астана халықаралық әуежайы тәулігіне орташа есеппен 40 рейске қызмет көрсетеді. Саммит кезінде бұл көрсеткіш кемінде үш есе көбейетін көрінеді. Бір мезгілде 70-тен астам ірі әуе кемелеріне қызмет көрсету үшін қосымша арнайы техникалар сатып алу керек. Осыған байланысты “Астана халықаралық әуежайы” АҚ әуежай техникаларын жасайтын арнайы зауыттарға 113 әртүрлі жаңа техникаларға тапсырыс берді. Олардың қатарында ұшақтарды тартатын тягачтар, тіркемелер, траптар, транспортерлер және басқа арнаулы техникалар бар. Бірінші дәрежелі мемлекет басшыларын қабылдайтын зал да өркениетті өскелең талаптарға сай болуы тиіс. Осыған байланысты әуежайдың VІP ғимаратына қайта құру жұмыстары басталып кеткен. Бұл ғимарат толығымен қайта салынып жатыр десе де болғандай. Әуежайдың атқарушы директоры А.Бекмурзиннің айтуынша, бұл VІP ғимарат 20 қарашаға дейін толық пайдалануға берілмек. Бұл ғимаратта мәртебелі қонақтарды қабылдайтын бөлме, келіссөздер жүргізетін зал және басқа орындар жабдықталады. Олардың бәрі жоғары сапалы халықаралық стандарттар негізінде жабдықталуда. ЕҚЫҰ Саммиті күндері әуежай қызметкерлері тәулік бойы бірнеше ауысымда жұмыс істейтін болады. Осы мақсатта Алматы, Қарағанды, Ақтөбе, Атырау, Ақтау, Орал, Қостанай, Шымкент қалаларының әуежайларынан тәжірибелі мамандар қосымша тартылатын болады. Сонымен бірге Астана маңындағы қалалардан қажетті арнайы техникаларды жалға алу мүмкіндіктері де қарастырылуда. Александр Бекмурзиннің мәлімдеуінше, бұл күндері әуежай аумағындағы қауіпсіздік мәселесіне айрықша мән беріледі. Құзырлы органдармен бірлесе отырып, саммитке келетін мемлекет басшыларының қауіпсіздігін күшейту үшін кешенді шаралар белгіленіп, жоғары дәрежелі халықаралық жиынға келетін делегациялардың қауіпсіздігін қалтқысыз қамтамасыз ету мақсатында қолдан келгеннің бәрі жасалынады. Астана халықаралық әуежайының бүкіл әлем назары өзіне ауатын халықаралық алқалы басқосу күндерінде жоғары талаптарға сай сапалы жұмыс жасайтындығына сенімі нық. Жылқыбай ЖАҒЫПАРҰЛЫ. ----------------------------- Суретте: Астана әуежайындағы қызу дайындық жұмыстары. Суретті түсірген С. МАҒЗҰМОВ. * * *______________________
Басқа басылымдардан
ЕКІНШІ БАҒАЛАУ ҚАРАБАҚТА ӨТУДЕ
ЕҚЫҰ далалық бағалау миссиясының екінші кезеңі Баку бақылауындағы Қарабақ аумағында өтетін болады, деп хабарлады Армения президенті Серж Саргсянмен кездесуі кезінде ЕҚЫҰ-ның Қарабақ проблемасын реттеу жөніндегі Минск тобының тең төрағалары. ЕҚЫҰ Минск тобының тең төрағалары Игорь Попов (Ресей), Бернар Фасье (Франция) және Роберт Брадтке (АҚШ), сондай-ақ ЕҚЫҰ Іс басындағы төрағасының жеке өкілі Анджей Каспршик өткен сәрсенбі күні Әзірбайжаннан Арменияға келді. Олар Еревандағы Армения президентімен жоғарыда айтылған кездесуден кейін танылмаған Таулы Қарабақ астанасы – Степанакерт қаласына атбасын тіреді. Мұнда ЕҚЫҰ Минск тобының тең төрағалары далалық бағалау миссиясын жүзеге асырып жатыр. ЕҚЫҰ-ның далалық бақылау миссиясы Таулы Қарабақ өңіріндегі аумақтарда 14 қазанға дейін болады. Ал тең төрағалар С.Саргсянмен Әзірбайжандағы талқылау нәтижелерін ұсына отырып, Қарабақ жанжалды аймағында далалық бағалау миссиясы бағдарламасын қарастырды. Тең төрағалар мониторингтің келесі кезеңінде талқылау тақырыбы Әзірбайжанның бақылауындағы Таулы Қарабақ аумақтары болатынына сендірді. Сондай-ақ халықаралық бітімгерлер алғашқы мүмкіндік туған сәтте-ақ Әзірбайжанның Нахчыван автономиясына барып, толықтай қиратылған Джугадағы армян зиратына соғатындарын жеткізді. Өз кезегінде Армения президенті ЕҚЫҰ-ның дала миссиясы аяқталғаннан кейін объективті баяндама әзірлеудің маңызын атап көрсетті, деп хабарлады Ресейдің “Новости” ақпарат агенттігі. ЗАҢ ҮСТЕМДІГІ – БАСТЫ ТАЛАП Заң үстемдігі және қылмыстық сот төрелігінің тиімділігі мен есептілігі жүйесі қазіргі заманғы демократияның ажырағысыз талабы болып табылады, деді Ашғабадта елші, Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық жөніндегі ұйымның Түркіменстандағы орталығының басшысы Арсим Зеколи. Ашғабадта ЕҚЫҰ мен ЕҚЫҰ-ның полиция қызметінің страгиялық мәселелер бойынша бөлімі Түркіменстан Ішкі істер министрлігімен тығыз ынтымақтастықта ұйымдастырған дөңгелек үстел болып өтті. Бұл шара аталған ведомство қызметкерлері мен Полиция ұлттық академиясының тыңдаушылары үшін ұйымдастырылды. Дөңгелек үстелде ЕҚЫҰ-ға мүше басқа мемлекеттердің іс-тәжірибелерін пайдалана отырып, полиция қызметкерлерін алғашқы дайындықтан өткізу мәселелері көтерілді. “Мемлекеттік органдар ғана емес, азаматтардың мүддесі үшін де қызмет ету полицияның жақсы жұмысы болып табылады және адамдардың өмірін, олардың мүліктерін қорғауда маңызды рөл атқарады”, деп атап көрсетті А.Зеколи. Венгриядан, Түркиядан, Украина мен Чех Республикасынан келген халықаралық сарапшылар полицияларды оқытудың түрлі үлгілері мен тәсілдерін ұсынып, басты назарды полиция органдарына қызметкерлерді іріктеу мен алу мәселелеріне аударды.