Бұрын ауыл-аймақ тұрғындары жұмыстан кейін клубтарда көңіл көтеріп, сейіл құратын. Сағынышпен еске алатын сол кездің қызығы көп еді ғой. Ал қазіргі таңда көптеген ауылдарда ойын-сауық өткізетін осындай орындар жоқтың қасы.
Бұл орайда, бүгінгі күні кейбір аудандарда мерейжас, үйлену тойларын және де басқа мерекелік шараларды өткізетін орындарды күндіз шырақ алып іздесең де таппайсың. Өмірде бір рет келетін той-томалақтарды үй ауласында, жайсыз орындықта өткізген сәттер әрине естен кетпейді. Десе де, егер қыс айларында мереке-мейрамды тойлау қажет болса, не істеу керек? Осындай түйткілдерді шешудің бір жолы – тойхана түріндегі бизнеспен айналысу мәселені шешуге жетелейді. Міне, осындай ойын Атырау облысындағы Махамбет ауданының жас әрі іскер азаматы Биғалиев Самат Бисекенұлы іс жүзіне асырған еді.
– Тойхана ашу мәселесін біз бүкіл отбасымызбен шешіп, жауапкершілігі мол жұмысты атқарудың бүге-шігесіне дейін талқыладық. Бірақ ауылда тойхана тұрмақ, атауы да мүлдем кездеспейтін, таразылап қарасақ бұл кәсіп өте тиімді екендігіне көз жеткізіп, әбден сендік, – деп есіне түсіреді Биғалиев Самат.
Саматтың кәсіпкерлікпен айналысқанына үш жылдың жүзі болды. Осы уақыт ішінде толайым тәжірибе жинақтады. Осы арада мынаны айта кеткен жөн сияқты, Самат Бисекенұлына тойхана ашуға талпыныс әкесінің мерейтойын өткізіп жатқан мезетте келген еді.
– Әкемнің мерейтойына жиналған бір қауым халықты қайда жайғастыратынымды білмей абдырағаным әлі есімде. Сонда маған той-томалақ өткізетін оңды орын құрсам, қандай ғажап болар еді деген ой келді, – дейді Самат.
250 адамға арналаған «Қаракөз» тойханасын Самат өзінің туған ауылы Таңдайдан 35 шақырым қашықтықта ашты. Келіп-кетушілерге ыңғайлы болу мақсатында тойхананы Атырау-Орал тас жолының бойында тұрғызды.
– Менің тойханама шамамен алғанда ауылдың жартысы келеді, бұл төрт мың адамға жуық, одан басқа тас жолмен жүретін жүргіншілердің қарасы да көп. Түрлі жиын, зияпаттар өткізген кезде түсім көп түседі. Әуелгіде, мен тойханаларға адамдар анда-санда келеді деп ойлайтынмын. Алайда қазір біздің тұрақты тұтынушыларымыз бар. Ауылдастарымызға өте ұнайды және олар өз ризашылықтарын білдіруде, – деп күлімдейді кәсіпкер.
Дегенмен, бәрі бірден жорғалап кеткен жоқ. Іс барысында көптеген қиыншылықтар туындады. Құрылыс материалдары мен құрал-жабдықтар алуға қолбайлау болды, өйткені олардың бағалары кейде шарықтап кетті. Самат бизнесінің өрісін өркендету мақсатында жоспарына біршама түзету енгізді. Қалтасындағы қаражаты жобаны жолға қойып, тасын өрге өрлетуге жеткіліксіз еді, осыны әбден екшелеген ол банктен несие алуға байлам жасады.
– Банктің шартымен танысқаннан кейін, олар ұсынған несие маған тиімсіз екенін ұғындым. Содан тәуекел деп, Үкіметтен жеңілдетілген несие сұрау үшін Астанаға қарай жол тарту ойы келді, – дейді өз ісіне риза Самат. – Сөйтсем, іздеген көмегім алыста емес екен. Аудан әкімдігі мені сол сәтте шағын кәсіпкерлік субъектілерін несиелендіру бағдарламасын жүзеге асыратын «Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қоры» акционерлік қоғамына қарай бағыттап жіберді. Бағдарламаның шарты маған өте тиімді болды, бұдан басқа негізгі борышты өтеу бойынша мерзімін ұзартуға мүмкіндік берді, – дейді Самат.
Қарызға алған қаражатқа жетпеген құрылыс материалдары мен құрал-жабдықтарды сатып алдым. Тойхана бүгінгі күні іргелес жатқан ауыл тұрғындарының сүйікті демалатын жалғыз орнына айналып отыр. Сонымен бірге тойханада алты жұмыс орны ашылды.
– Қордың арқасында тойхананың құрылысын толық бітірдім. Келешекте тойхананың қасына қонақ үй салсам деген ойым бар, өйткені түн ішінде тас жол бойымен өтетін және түнегісі келетін адам саны көп. Әрине, ойдағы шаруа бірден бола қоймайтын іс, алайда көп ұзамай жүзеге асады деп сенемін, ал егер Үкіметтен бұрынғыдай көмек болса, онда келесі жылы сәті оңынан келер, – деп өз жоспарымен бөлісті Бисекенұлы Самат.
Дегенмен, осы жоба мемлекеттің, оның ішінде «Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қоры» АҚ жүргізіп жатқан ауыл тұрғындарын қолдауға арналған бағдарламаның тек кішкентай ғана бөлшегі.
Қор қызметкерлерінің айтуына қарағанда, «Бизнес өңірлер» шағын кәсіпкерлікті несиелендіру бағдарламасын іске асырған екі жылдың ішінде, Қор 1793,1 млн.теңгеге 688 бизнес-жобаны қаржыландырды. Өнегелі іс алдағы уақытта да жалғасын таба бермек.
Бизнес-жобаларды қаржыландыру және ауылдағы кәсіпкерлерді қолдау арқылы жыл өткен сайын елді мекендерде тұрғындарды жұмыс орындарымен қамтамасыз етуден бөлек, ол жерлерде өмір жанданып, жаңа өндірістер, цехтар құрылып, сауықтыру орындары ашылып жатқаны қуанышты жағдай емес пе.
Марат АҚҚҰЛ.