Тәуелсіздік талаптары
_____________________
Одан адаспасақ, шығатын биігіміз де, жарқын келешегіміз де сол жол болмақ Ата-бабаларымыз ғасырлар бойы күрескен тәуелсіздіктің ақ таңы атқалы да 20 жылға аяқ басты. Тәуелсіздікпен бірге егемен Қазақстанның жаңа тарихының да жаңа беттері ашылды. Бұл екеуін бір-бірімен үндес, мағыналас, ажырағысыз ұғым деп қарастырған жөн. Ал ата-бабаларымыз армандап, олардың маңдайына жазылмаған тәуелсіздік біздің ұрпаққа бұйырды. Енді біз армандап жүріп әрең жеткен тәуелсіздікті тұғырлы, баянды етуге бар күш-жігерімізді жұмсауға тиістіміз. Міне, бұл негізгі парызымыздың орындалғаны болар еді. Біздің өміріміздің мәні де, сәні де – тәуелсіздік. Алдағы мақсатымыз – ұлы істерге алып баратын өрлеу үстіндегі Қазақстаннның жаңа жолын ұстану. Ол – іліммен, біліммен жаппай қарулану кезеңі, орнықты оймен, байыпты пікірмен, жан-жақтылық, сергектік, саламатты өмір салты жарасатын жас мемлекетіміздің осы бағыттағы жаңа жолы. Өткен социалистік қоғамда ақлихаттық (мораль) ілім қағидаттарын ұстандық. Әлі ұмыта қойғанымыз жоқ, бәріміздің есімізде, оны тынбай дәріптедік, нәтижесінде айтқанымызға, белгілегенімізге жете алмай, құр даурықтық, капитализмді «құбыжық» қылып көрсетіп, «іріген-шіріген, өлуіне жақын қалды» деп бір-бірімізді сендіруге тырыстық. Ал сол құлағалы тұрған капитализм қоғамы соншалықты алға кетіп, біздің қаншалықты артта қалғанымызды бүгін сезіп, көріп отырмыз. Шүкіршілік, көк туымызды көтеріп, егеменді тәуелсіз ел болғалы сол қатыгез нарық заманының қалың шаңына араласа отырып, өз жолымызды іздей бастадық. Бәрімізге аян, нарық заңы, әсіресе, бәсекелестік заңы өте қатал екендігі, ілесе алмасақ, құлдық дәрежесінде қалатынымызды да түсіне бастадық. Ол үшін, біріншіден, жастардың білімі, екіншіден, жаңа технологияны игеру және оны алға қарай дамыту қажет. Мысалға алсақ, көмірі, мұнайы, астығы жоқ Жапония, Сингапур, Оңтүстік Корея, Финляндия сияқты мемлекеттердің халқы білімділігі, еңбекқорлығы мен озық технологияларды игерудің арқасында өте жақсы өмір сүруде. Қанша қиындықпен жер астынан көмірді, мұнайды шығарып, шикізатты сатқан мемлекет дами ма, жоқ, әлде, жылы әрі жарық бөлмеде отырып, өндірісін өркендеткен мемлекеттер дами ма? Бұл – үйлестіре білген елдің жететін табысы. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев осы мәселені шешуде өте зор талаппен елді индустрияландыру бойынша жүздеген серпінді жобаларды белгілеп, жаңа өндіріс орындары іске қосылып та жатыр. Тәуелсіз мемлекетімізді өз қолымен түлетіп, жаңа тарихымызбен жас мемлекетіміздің бастауында тұрып, оның саяси-экономикалық, рухани-әлеуметтік қалыптасуына айрықша үлесін қосқан, аз уақыттың ішінде әлемдік дәрежеге биіктеткен, алдағы жылдарға айқын өркендеу жоспарын ұсынып, оның іске асуын берік қолда ұстап отырған Тұңғыш Президентіміз қазір еліміз үшін мүмкін болған мәселенің барлығын істеуде. Шүкіршілік, әлем алдында еліміз – еңселі, халқымыз – қадірлі. Сан ғасырлар бойы «мәңгі ел» орнатуды армандаған бабаларымыздың да тілегі түпкілікті орындалу үшін біріміздің етегімізден біріміз тартпай, әрқайсымыз таза, мейірімді, кішіпейіл, мәдениетті, бауырмал болып, пендешіліктен, көре алмаушылықтан өзімізді аулақ ұстап, игі қасиеттердің иесі болсақ, әрине, жоспарланған өрлеу баспалдақтары бізді биіктерге оңай жетелер еді. Осы орайда, әрі бармай-ақ, тек өткен 2010 жыл мен осы жылдың басына байыппен көз салып көрсек, адамзат үшін үлкен-үлкен табиғи апаттар мен тылсым құбылыстарға толы әлемдік төтенше жағдайлардың шексіз көп екенін аңғарасыз. Ал осылардың ең ірі дегендерінен өткен жылдың басындағы Гаитидегі алапат жер сілкінісі, сәуір айындағы Мексика шығанағында 33 тонналық мұнай платформасында өрт болып, адамдар оны сөндіруден еш нәтиже шығара алмай, платформаның су түбіне кеткені, соның салдарынан 1,5 километр тереңдікте орналасқан құбырдан күн сайын 4 ай бойы мұнай атқылап, осы мерзім ішінде 5 млн. баррельге жуық мұнайдың теңізге төгілгені, Исландияда мұз астындағы жанартаудың оянуы, сондай-ақ Ресейдегі алапат өрт еске түседі. Ал биыл Еуропаның біраз елі мен Австралияны топан су басты. Ғалымдар: «Адамзат өміріне бұл қатерлер қайдан келеді?» деген болжаумен бастарын қатыруда. Әрине, ол орынды, ғылыми жолмен зерттеу, іздену, болжау керек, өйткені, бұл келешек үшін өте қажет дүние. Мүмкін бұл адам баласына жат қылықтарға барып, елді бүлдіріп жатқандарға, астамшылыққа қарсы белгілі бір құдірет иесінің арнайы ескертуі шығар?! Сондықтан неге біз, адамзат баласы, бір сәт тереңірек ойланып, сол ескертуден қорытынды шығарып, дұрыс жолға түспейміз, ерегіскендей мінез көрсетеміз? Қайта ойлануды былай қойып, одан әрі өршеленіп, неше түрлі теріс жолға бас бұра береміз? Жалпы, басқа ел өзі білер, біз өз елімізге бөтен елдің жаманын, теріс іс-әрекеттерін жолатпауымыз керек, көрінген жат дүниелерді жаңалық деп жастарға жақындатпауымызға бәріміз түгел міндеттіміз! Біз, қазақтар, еліктеуге дайын тұрамыз, өзіміздің ата-бабаларымыздан мұра болып қалған салт-дәстүрден адасып, аман жеткен құндылықтарымызды жалғастырмай, басқаның жаманын дәріптеуге бейімбіз. Ұлттық сана-сезім, инабаттылық, адамгершілік, үлкенді сыйлау сынды асыл қасиеттерімізді ұмытыңқырап, олардан алшақтап бара жатқандаймыз. Осы орайда, айта кететін мәселе, бір керемет ойлап тапқандай, бас қаламыз Астанада жаңа жыл қарсаңында ірі бір Сауда үйінде: «Кім қалың елдің алдында жалаңаш жүрсе, соған сыйлық береміз», деп үлкен шара өтті, онда қыздар мен жігіттерді жалаңаш жүргізіп, бүкіл елдің көзінше абыройларын айрандай төкті. Бұл масқара теледидардан бірнеше рет көрсетіліп, бүкіл дүние жүзіне жария етілді. Сол Сауда орталығының басшысы қазақ жігітін де көрсетіп, ел алдында сөйлетті. Оның мақтанышпен: «Біз келер жылы бұдан да басқа анайылықтың көкесін кеңейтіп көрсететін боламыз. Ал бұл сыйлықты Жаңа жылдық көмек ретінде ұйымдастырдық», деп беті былш етпей сөйлеп тұрғанын көрсеткенде, жерге түкіруден басқа амал қалмады. Міне, бұл – таза шайтанның жолы, бұл – байлықтан бастың айнала бастап, бір елдің сілімтігін сүйреп әкеліп, бізде ашқан жаңалығының түрі. Мұның кесірі мыңға тиерін ол ойлаған жоқ, мұндай көргенсіздік елімізге жат дүние екенін ұмытқандай. Ал соған еліктеген жастарымызды ұяттан, ардан безінуіне жетелейтін жаман, анайы жолды ел болып қарсы тұрып, қайталамастай етіп, бұзылған, бүлінген еліне қайтарып, қуалап, топырақ шашып, аластауымыз керек. Бұл – қазақтың жүретін жолы емес, бұзылған, естен ажыраған елдің жолы. Елдігімізге, бірлігімізге, ұйымшылдығымызға, еңбекқорлығымызға нұқсан келтірмейтін таза жолмен жүріп келе жатқан 20 жыл ішінде өрлеу мен өркендеу бағытындағы таңдап алған нақты жолымыздан ажырамай, әрбір қазақстандық болып үлес қоса, еңбектене білсек, шығатын биігіміз де, асар асқарымыз да, жарқын келешегіміз де, жанатын жұлдызымыз да осы жолда болмақ. Құрманғали УӘЛИ, Парламент Мәжілісінің депутаты.
