Ел келешегі кемелдене түседі

 Сенат Төрағасы Қайрат Мәми мұнайлы өңірде болды – Біз ел өміріндегі айрықша айтулы кезең – Қазақстан Респуб­ли­касы тәуелсіздігінің 20 жыл­ды­ғын атап өтетін жылы кездесіп отырмыз, – деп бастады сөзін Сенат Төрағасы облыс активімен кез­десуде. – Тарихи тұрғыдан алып қарағанда, қысқа мерзім ішінде Қазақстан ғасырға пара-пар жолдан өтіп, қарқынды дамып келе жатқан, әлемдік қоғамдастықта лайықты орнын алған елге айнал­ды. Отанымыз бүгінде дамыған нарықтық экономикасы, орнықты саяси жүйесі бар, өз азамат­та­ры­ның әлеуметтік қорғалуын жақсы жолға қоя алған осы заманғы мем­лекет ретінде қалыптасты. «Қа­зақстандық даму жолы» деп аталған табысты саяси-эконо­ми­ка­лық өзгерістердің бұл оң сипа­ты, ең әуелі Тұңғыш Президентіміз Нұрсұлтан Назар­баев­­тың салиқалы, сарабдал сая­са­тының, ерекше саяси да­рыны мен көре­ген­дігінің, стра­те­гия­лық тұрғы­дан байыпты шешімдер қабыл­дауы­ның арқа­сын­да мүмкін болғаны баршаға мәлім. Ел тәуелсіздігінің қалыпта­суы­на, экономикасының өркен­деуі­не әр өңірдің өзіндік үлесі бар. Қазақ мұнайының қайнар бас­тауы алынған Атырау бүгінде Қазақстанның белді индус­трия­лық аймағына айналды. Өңірде қуатты өндіріс қалыптасты, осы заманғы технологиялық иннова­ция­лық орталықтар шоғырланып, шетелдік инвесторлар – әлемге әйгілі мұнай өндіретін және қыз­мет көрсететін компаниялар жұ­мыс істеп келеді. Логистикалық, геофизикалық кәсіпорындар дами бастады, мұнай және газ сала­сындағы ғылыми-зерттеу инс­титуттарының базасы құрыл­ды. Бұл өңірде өткен жылы негізгі капиталға қосылған инвестиция­ның жалпы көлемі 1,1 триллион теңгеден асып түсті, оның 72 пай­ызын шетел инвестициясы құрап отыр. Атырау – ел бюджетіне қо­мақ­ты қаржы түсіретін ірі өнер­кә­сіпті аймақ. Мәселен, былтыр рес­публикалық бюджетке 208 мил­лиард теңге аударылса, биыл­ғы 6 айда 251,7 миллиард теңге салық және бюджетке төленетін басқа да төлемдер жиналды. «Бұл табыстарда аймақтың эко­но­микалық әлеуетінің негізін құ­рап отырған мұнай және газ кешендерінің елеулі үлесі бар. Көмірсутек шикізатының мол қорына ие мемлекеттер онды­ғы­на кіретін Қазақстандағы мұнай және газ кеніштерінің 40 пайызы Атырау облысының үлесіне тиеді. Өткен жылы мұнайшылар мен газ өндірушілер 30 миллион тоннадан астам мұнай, 13,6 миллиард текше метрден астам газ, 2,8 триллион теңгеге жуық өнім өндірді. Оған қоса, алғашқы жар­тыжылдықтың нәтижесіне қара­ған­да, 2011 жылы бұл көрсет­кіш­тер одан әрі асып түседі деуге әбден негіз бар. Өндірістің осы қарқыны сақталғанда, Атырау мұ­найшылары ағымдағы онжыл­дық­та әлемдегі мұнай өндіретін жетекші 10 мемлекеттің қатары­на кіру туралы Мемлекет бас­шы­сы алға қойған міндетті орындай алатынына сенемін», деді Сенат Төрағасы Қайрат Мәми. Сенат Төрағасының айтуынша, Қазақ­стан­ның қол жеткізген әлеуметтік-экономи­калық және саяси қуаты, оның елеулі геосаяси рөлі елдің көптеген шетел мемлекеттері мойындаған өңірлік көшбасшы болуына ық­пал етті. Тұтастай алғанда, қазақстан­дық­тар­дың жаңа, тәуелсіз, күшті және гүлденген мемлекет құруға бағытталған 20 жылдық жасампаз еңбегінің қорытындысы Тұңғыш Президентіміз Нұрсұлтан Назарбаевтың: «Біз да­му­дың және табысқа жетудің: жаңғыру ар­қы­лы тұрақтылықтан – гүлденуге атты айрықша дұрыс формуласын таптық» деген сөзінің әділ екендігін толық дәлелдейді. – Қазақстан Тәуелсіздігінің 20 жылдығы мәселесін ерекше атап өткім келеді. Бұл оқи­ға­ның айрықша маңызын сезіне отырып, Парламент Тәуелсіздіктің жиырма жылдығы дек­ла­рациясын қабылдауға ниеттеніп отыр. За­ман­дастарға және болашақ ұрпаққа арнал­ған осы салтанатты саяси-заңдық құжатта Қа­зақ­станның егемендікке ие болған жылдарда қол жеткізген басты жетістіктері атап көр­се­тіледі. Жаңа декларация әрбір азаматқа Қазақ­стан Республикасы Тұңғыш Прези­дентінің басшы­лы­ғымен еліміз жүзеге асырған істер ауқы­мын сезінуге мүмкіндік береді. Тәуел­сіз­діктің жиырма жылдығы декларациясы барша Қазақстан халқының жаңа жарқын жеңіс­тері мен жетістіктері үшін берік негіз қалай­ды, – деп сенім білдірді Сенат Төрағасы Қ. Мәми. Мемлекет басшысының алдағы онжыл­дық­­қа жаңа үлкен міндеттер жүкте­гені­не, со­ған орай жергілікті атқарушы би­лік­тің Үкіметпен бірлесіп, өңірлерді да­мыту жө­нін­де бағдарлама әзірлеу қажет­ті­гіне назар аударылды. Мұндағы негізгі страте­гия­лық мақсат – облыс­тар­дың экономи­ка­лық әлеуетін ұлғайту, әлеу­меттік тұрақ­ты­лықты нығайту, аза­маттарымыздың әл-ау­қатын арттыру, жер­гілікті билік институт­тарының қыз­метін жақсарту. Сонымен қатар, елдің азық-түлік қауіпсіздігін ны­ғай­ту және оның экспорттық әлеуетін ұл­ғайту жө­нін­­де­гі міндеттер аясында ауыл шаруа­шы­лы­ғын дамытуға үлкен мән беріліп отыр. Ха­лықаралық сарапшылардың ба­ға­лаулары бойынша, 2020 жылға қарай азық-түлік тауар­ларының құны 2 есеге ұлғаяр болса, бұл Қазақстан экономи­ка­сының әлемдік экономикаға ықпалдасуы жағдайында біз­дің елге де әсер етуі ғажап емес. «Осыған байланысты мемлекет ауыл шаруашылығы өндірісінің деңгейін, бірінші кезекте, ас­тық, жарма, ет-сүт өнімдерін өндіруді одан әрі арт­тыру, құс шаруашылығын дамыту, сондай-ақ, тамақ өнеркәсібін және ауыл шаруашылығы өнімдерін сақтау база­ларын жеделдетіп дамыту міндетін қо­йып отыр. Мұның бәрі аралас салалар­дағы – ауыл шаруашылығы машинасын жасауда, химия өнеркәсібін­де, жемшөп өндіруде, техника жөндеуде өн­дірістің өсуіне ықпал етеді. Прези­дент­тің биыл­ғы Жолдауында атап өтіл­гендей: «Үкімет, барлық өңірлердің әкім­дері ауыл­ды ин­дустрияландырудың осы аса маңызды бө­лі­гімен айналысуға тиіс», деді Қайрат Мәми. Өңірлер экономикасын өркендету үшін инвестициялар тарту неғұрлым белсенді жүр­гізілгені дұрыс деп санайды Төраға. Алайда, бұл орайда мемлекеттің стратегия­лық мүдделері мен әлеуметтік тұрақты­лық­қа нұқсан келтірмеуі қатаң қадағаланғаны жөн. Жергілікті билік органдары инвес­торлардың өз келісім-шарттық міндеттемелерін бұл­жыт­пай орындауын бақылай оты­рып, ел заңдары мен халықтың мүддесі сақ­талуын үнемі назарда ұстауға тиіс. Өкі­ніш­ке қарай, соңғы кездері кейбір шетелдік әріптестер тарапынан осындай «міндеттеріне немқұрай­лы қарау» барған сайын жиі кездесуде. Қа­зақ­стандықтардың еңбек құ­қық­тарын, рес­пуб­ликаның көші-қон және экологиялық заң­намасын бұзу фактілері бар. Бұл келеңсіз құбылыстарға берік тос­қауыл қою қажет. – Сіздерді Тәуелсіздіктің 20 жылдық мерейтойына арналған Жалпыұлттық іс-шаралар бағдарламасын орындауға айрықша көңіл бөлуге шақырамын, – деді Сенат Төр­ағасы Қ.Мәми. – Осы міндеттерді орын­дау үшін әкім­діктер мәслихаттармен қоян-қол­тық жұ­мыс істеуге, жергілікті бизнес қоғам­дас­­ты­ғын, үкіметтік емес ұйымдар мен қоғам­­дық ұйымдарды осы жұмысқа барын­ша тартуға тиіс. «Нұр Отан» партиясының жергілікті бөлімшелері Президент белгілеп берген жос­парларды іске асырудың алдыңғы қатарында болады деп сенемін. Жергілікті жерде тиісті нормативтік-құқықтық базаны қалыптасты­ратын мәслихаттар өңірлік даму мәселеле­рін­де үлкен рөл атқаруы керек. Мәс­лихат депутаттары қызметінің басым бағыт­тары­­ның бірі Президенттің өңірлерді дамыту жөніндегі саясатын түсіндіру мен насихаттау болуға тиіс. Жергілікті халықпен сындарлы үнқатысу үшін алаңдар ұйым­дас­тырып, тиісті түсіндіру жұмыстарын жүр­гізу қажет. Сенат Төрағасы Қ.Мәми бастап, құра­мы­­на сенаторлар А.Судьин, Қ.Ищанов, С.Ең­­сегенов енген топ мұнайлы өңірдегі «Жайық-Агро» жылыжай кешенінің, «Брандо» кәсіп­орнының бір реттік щприцтер шығаратын зауытының, облыстық тарихи-өлкетану мұ­ра­жайы секілді әлеуметтік ны­сандарының жұ­мысымен танысты. «Атырау облысы хал­қы­ның әл-ауқатын жақсартуда жергілікті билік­тің атқарып отырған қыз­метіне және жаңа индустриялық-иннова­ция­лық бағдар­ла­малар­ды жүзеге асырудағы жұмыстарына оң баға беремін. Өйткені, жергілікті ат­қару­шы билік аз уақыт ішінде бірталай қыз­мет­тер жа­саған. Облыста жаңа кәсіпорындар ашы­лып, халық жаңа жұмыс орындарына қыз­мет­ке тұрған. Сол себепті Атырауда ат­қары­лып жатқан жұ­мыс­тарды оң баға­лауға бола­ды», деді Қ.Мә­ми журналистерге берген сұхбатында. Жолдасбек ШӨПЕҒҰЛ. Атырау облысы.