Кооперативте қарекет көп

Атыраудың батыс қақпасын­да­ғы Құрманғазы ауданында мұ­най өндірісі жоққа тән. Мұндағы тұр­ғындар негізінен ауыл шаруашы­лы­ғы саласында жұмыс жасайды. Шаруашылықтар бұрынғыдай көп емес. Сол көп емес шаруашы­лық­тың ішінде «Мақаш» өндірістік кооперативінің шоқтығы биік. Осы шаруашылықты жұртшылық «Қа­жымғалиев түлеткен кооператив» деп орынды атайды. Ал Қажымға­лиев деп отырғанымыз осы шаруа­шылықты 1992 жылы басқаруды қолға алған Өмірзақ Қажымғалиев дейтін іскер азамат. Ол бұл шаруашылықты басқа­руға аудандық атқару комитеті төрағасының бірінші орынбасары қызметінен өзі сұранып келіпті. Сол кезде бұл шаруашылық «Коммунизм жолы» аталады екен. Кабинетте таңылып отыратын жұ­мыс­тан гөрі шаруашылықпен тығыз байланысты тірлікті көңілі қалаған ғой. Содан бері 19 жыл бойына аталған шаруашылықтың тізгінін ұстап келеді. Осы жылдар ішінде өндірістік кооперативтегі еділбай тұқымды қой санын өз төлі есебінен өсірді. Кеңшарлар жұмысы қожырап, қиындықтың күрмеуі ширатыла бастаған тұста өз алдына шаруа қожалығын құ­рамын деп ниеттенгендерді қолы­нан қақ­пай, үлесін берді. Ал «Ұжым­да­сайық, бір мақсат жо­лында еңбекте­нейік» деген ауыл­дас­тарын кеудеден итермей, ортақ мүддеге тоғыс­қан ұсынысын қол­дады. Сөйтіп, өндірістік кооператив болып құрыл­ған  шаруашы­лықта қазір 15 000 еділбай қойы бағылады. Шаруа­шылыққа Ма­қаш ауылдық округінен 170 адам тұрақ­ты жұмыспен қамтылып, бәрі де асыл тұқымды еділбай қойының са­нын көбейтуге бір кісідей ат­са­лы­суды мақсат тұтқан. Ауыл адам­да­рының ауыз­бір­лігінің мықтылы­ғы­нан болар, «Мақаш» өндірістік ко­опе­ративінің табысы да молая түсуде. – Біздің шаруашылыққа,  – дейді төраға Өмірзақ Қажымғалиев, – 2005 жылы асыл тұқымды мал зауыты мәртебесі берілді. Бұл бізге бұрынғыдан да үлкен жауапкершілік жүктеді. Ғылыми селек­ция­лық жұмыстар үздіксіз жүргі­зі­ліп, асыл тұқымды еділбай қо­йын көбей­ту арқылы ауыл шаруа­шы­лығы сала­сын жаңа биіктерге көтеруді мақсат еттік. Шүкір, ой­ла­ған ісіміз оңғарылды.   Жыл са­йын өтетін «Қараөткел» респу­б­ли­калық жәр­меңкесіне шаруа­шы­лық өнімдерін, асыл тұқымды еділбай қойын ұсынамыз. Бұл шаруашылықтың жетістіктері «Қараөткел» жәрмеңкесінде лайықты бағасын алып келеді. Мә­селен, 2007 жылы аталған жәр­меңкеде шаруашылықтың еділбай қойына екінші дәрежелі диплом берілсе, шаруашылық жетістігі 2008 жылы 1-дәрежелі дипломмен аталып өтілді. Ал биыл Аты­рау облысының 4 шаруашылығына «Қараөткел-2011» жәрмеңкесінің алтын медалі берілді. «Қараөткел­дің» алтын медалін алған шаруа­шылықтың бірі – «Мақаш» асыл тұқымды мал зауыты.  Мұны ша­руашылық басшысы Өмірзақ Қа­жымғалиев ортақ мақсаттың жо­лында еңбектеніп жүрген ұжым­дастарының табысы деп есептейді. – Мал шаруашылығын дамыту оңай іс емес,  – дейді шаруашылық жетекшісі Ө.Қажымғалиев. – Талмай еңбектену қажет.  Ең бастысы, ұжымның ауызбірлігіне байла­ныс­ты. Ал ұжымда ауызбірлік бо­луы үшін еңбеккерлердің әлеумет­тік тұр­­мысы жақсы болғаны жөн. Балалары сабақтан қалмауы, өзде­ріне жалақысы тұрақты берілуі қа­жет. Былайша айтқанда, еңбек­кер­лер шаруашылық тарапынан нендей көмек керек болса, соған қол жеткізеді. Қай кезде де шаруашылықтың малшылары орталыққа таяу емес, алыс-алыс жайлауларда отырады. Себебі, асыл тұқымды қоймен бірге шаруашылықта жылқы, түйе, сиыр түліктері де өсіріледі. Олар­дың әрқайсысының саны 150 бастан кем емес. Қазір мал өсіретін үш ферма бар. Әр фермаға осы өңірде әр қырынан танылған танымал тұлғалардың аты берілген. Сөйтіп, мал өсіру фермалары Сәт баба, Сардар баба аттарымен аталады. Бір фермаға Жұмажан Мәмбеталиев аты берілген. Ал ферманың бірі Ниетбай аталатын жерде қоныстанған. Бұдан оншақ­ты жыл бұрын шаруашылық бас­шысы Өмірзақ Қажымғалиевтың ұйытқы болуымен Ниетбайда 9 жылдық мектеп ашылды. Қазір бұл мектепте 42 бала алаңсыз оқиды. Мұғалімдерге шаруашы­лық көмек көрсетеді. Егер орталау болса да, бұл білім ордасы ашылмаса, аудан орталығынан, шаруашылық орын тепкен Ма­қаш ауылдық округінен кем дегенде 150 шақырымдай қашық­тағы мал­шы балаларының мектепке қаты­науы қиынға соғар еді. Шаруа­шылықтың, оның басшы­сының шарапаты малшы ба­лаларына осылай тиіп отыр. Шаруашылық тек мұғалім­дерге емес, малшыларға деп әлеу­меттік тұрғыдан қолдау жа­сайды. Жалақыны тұрақты береді. Адам болған соң сырқат­танбай тұра ма? Сондайда мезгілімен дәрігерлерге қаралуына, сауықтыру орындарында емделуіне жағдай жасайды. Жұмыс­шылардың шаруашылық малы­мен бірге жеке иеліктегі түлік­терін көбейтуіне шектеу жоқ. Малшылардың, өзге де жұмыс­шылардың денінде жеке көлік­тері бар. Демек, «Мақаш» асыл тұқымды мал зауытында жұмыс жасайтындардың тұрмысы түзел­ді деуге негіз бар. Айтқандай, бұл шаруашы­лықтың жанынан ашылған шұ­жық цехы бар. Онда шұжықтың бірнеше түрі дайындалады. Цех­қа әкелінген мал халал техноло­гиясымен сойылады. Сонымен бірге, Мақаш ауылында тігін цехы жұмыс жасайды. Мақаш ауылының тұрғындары да, ардагерлері де, көп балалы отбасы­лары да осы шаруашылықтың демеуін көріп келеді. Шарушы­лық басшысы ауылға да, шаруа­шылыққа да аты берілген, кезінде Каспий теңізі жағалауындағы 1-ші және 2-ші округтерде ұзақ жыл әкім болған, сөйтіп, осы өңірдегі халықтың отырықшы­лық­қа бой үйретуіне, білім алуы­на жұмыстанған Мақаш әкімнің есімін есте қалдыруға да атсалы­сып жүр. 2000 жылы Мақаш әкімге кесене тұрғызса, былтыр Мақаш әкімнің 170 жылдығын атап өтуге ұйытқы болды. Бір сөзбен айтқанда, ауыл шаруа­шылығын өркендетуде мол  тәжірибесі бар, соған орай «Ерен еңбегі үшін» медалімен мара­патталған, Қазақстанға еңбегі сіңген қайраткер Өмірзақ Қа­жым­ғалиев басқаратын «Мақаш»  асыл тұқымды мал зауытының бағыты айқындалды, көші түзу жолға түсті. Жолдасбек ШӨПЕҒҰЛ. Атырау облысы, Құрманғазы ауданы.