Басылымдарды алалайтыны несі?

«Халық сөзі» республикалық қоғамдық-саяси газетінің ұйымдастыруымен «БАҚ және баспасөз қызметтерінің өзара қарым-қаты­­насы» атты дөңгелек үстел отырысына мемлекеттік органдардың баспасөз хат­шы­лары мен еліміздегі БАҚ-тардың жетекшілері және журналистер қатысуы тиіс екен. Қатысамын деп тілек білдіргендердің де, шақырылған қонақтардың да қарасы ау­қым­ды көрінген. Шынында да, журналистер үшін меморгандар мен ұлттық компаниялардан халыққа қа­жетті ақпараттарды алуда баспасөз қызметі алтын көпір болуға тиісті. Алайда, дөңгелек үстел басына әшейінде де журналистермен байланыстан бой тарт­пай­тын Сыртқы істер, Ішкі істер министрліктері мен Парламент Мәжілісінің баспасөз хат­шылары келіп, ал өзге мемлекеттік орган­дар­дың хатшылары төбе көрсетпей қалды. Осыған қарап та, дөң­гелек үстелге тақырып етіп алған мәсе­ленің маңыздылығын көруге болатындай. Алқақотан жиналып, ақылдасар кеңестің тізгінін ұстаған «Халық сөзі» газетінің бас редакторы Қуат Әуесбай баяндама жасау үшін алғашқы сөзді «Нұр Астана» газетінің бас редакторы Ғабит Мүсірепке берді. Көп­ші­лік жағдайда «БАҚ туралы» Заңда анық көрсетілгенімен, баспасөз қызметінің көме­гіне сүйеніп ақпарат алудағы қиыншы­лық­тарды сөз еткен ол тағы бір жәйтке қын­жы­лысын ашық білдірді. Мәселен, деген Ғабит Мүсіреп, біздің басылымның «Қазатомөнер­кә­сібімен» әжептеуір жолға қойылған қа­рым-қатынасы бар болатын. Бірақ осы бай­ланысымыздың үзілуіне олардың қазақ тілді басылымдарға деген көзқарасы себеп бол­ды. Олар Францияның атом өндірісін бейбіт мақсатқа пайдалану жүйесін көрсетпекке журналистер іріктегенде тек орыс тілді басылымдардың журналистерін кіргізген. Ал біздің «Неге бұлай?» – деген сауалы­мыз­ға: «Қазақ журналистерін Созаққа апар­ған­быз», – деп қарап тұр. Әлем чемпионатына журналистер тізгенде осы жағдай Бокс фе­де­рациясы тарапынан да кетті. Қашанғы қазақ басылымдары екінші сорттағылардың күйін кешуі тиіс деген. Парламент Мәжілісінің баспасөз хат­шы­сы Сайын Есмағи: «Мен екі жақтың да қызметін бірдей білемін деп айта аламын. Өз басым біздің еліміздегі баспасөз қыз­ме­ті­нің ең үздік үлгісі деп Сейітқазы Матаевтың Президенттің баспасөз хатшысы болған ке­зе­ңін айтар едім. Ол біздің жаңа ғана қалам тартып жүрген кезіміз болатын, сонда ол кісі не істейді дейсіздер ғой? Ол үшін жур­налистердің ақпарат алуы мен оны жазып өз басылымына жөнелтуі бірінші кезекте тұ­ратын. Қажет дерек пен мәліметті тапты­рып, жолсапарларға шыққанда біз мате­ри­алдарымызды жіберіп болмай тамақ ішуге де бармайтын. Елбасының жеке күзет қыз­ме­тіндегі офицерлермен де журналистер үшін қызылкеңірдек болғанын көзіміз көрді. Мен өз жұмысымда осы жолды ұстанып, жалғастырғым келеді, десе, «ҚазМұнайГаз» Ұлттық компаниясының баспасөз хатшысы Ғалым Тұмабаев сөзінің әлқиссасын мемлекеттік тілде бастап, әрі қарайғы негізгі ойын ресми тілде жалғады. Бұл Парламент Мә­жілісінің депутаты Жарасбай Сүле­й­менов­тің тарапынан бір түйреліп өтті. Елбасы: «Қазақ қазақпен қазақша сөйлесін», дегенін бәріміз білеміз. Жаңа ғана менің алдымда сөйлеген інімнің қазақшасы қандай тамаша, бірақ ол осы ортаның өзінде ресми тілде ойын жеткізіп жатыр. Өзімізді өзіміз қа­дірлемесек, кімнен құрмет күтуге тиіспіз?» – деген депутат. Дөңгелек үстел отырысында Ішкі істер министрлігінің баспасөз хатшысы Нұрділдә Ораз, Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия Ұлт­тық университеті журналистка және саясаттану факультетінің деканы Қайрат Сақ өз ойларымен бөлісті. Анар ТӨЛЕУХАНҚЫЗЫ.