Қазақстан Президентінің жаһандық қауіпсіздік және ядролық қарусыздану жөніндегі көшбасшылығы әлем назарында
Линн ПАСКОУ, БҰҰ Бас хатшысының орынбасары:
– Менің ойымша, Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев аса маңызды стратегиялық шешім қабылдады және оның ядролық сынақтарды тоқтату, Орталық Азияда ядролық қарудан азат аймақ құру жөніндегі бастамасы дер кезіндегі өте өзекті мәселе. БҰҰ Бас хатшысының бұрынғы Семей полигоны аумағына барған сапары барысында біз сіздердің Президенттеріңіздің ядролық қарулануға қарсы бастамасы сөз жүзінде емес, іс жүзінде жұмыс істеп жатқанына көзіміз жетті. Аймақтағы Қазақстанның көшбасшылығы – бұл бүгінде бүкіл әлем үшін даусыз ақиқат.
Джонатан ГРАНОФ, Жаһандық қауіпсіздік институтының президенті:
– Қазақстанның өз жері аумағында жасалған барлық ядролық сынақтан кейін ядролық қаруға тыйым салу туралы айтуға толық моральдық құқығы бар. Қазақстан адамзаттың болашағы ядролық қарусыз болуы керектігі туралы барлық даусымен мәлімдейді. Бүкіл адамзат бұл бастамаға барынша қолдау көрсетеді. Президент Назарбаев жаңа кітабында Қазақстан ислам мен христианның, шығыс пен батыстың дамуының және дәстүрлерінің тоғысқан жерінде тұрғандығын, сонымен бірге бұл құндылықтарды үйлесіммен жалғастырып келе жатқандығын атап көрсетеді. Нақ осы плюрализм мен толеранттық, бейбітшілік пен келісім идеяларының бүкіл әлемде басымдыққа ие болатындығына үміттенемін және толық сенемін.
Майкл КОЕН, Ньюскулл университетінің профессоры:
– Қазақстан Орталық Азияның әлем таныған Көшбасшысы. Біз үшін сіздердің еліңіздің басшысының ядролық қауіпсіздік туралы және басқа да мәселелер жөніндегі пікірі аса құнды. Біз Қазақстанның халықаралық дәрежедегі бастамаларын қолдаймыз.
Сала САЛАХ, Египеттің БҰҰ-дағы өкілдігінің қызметкері:
– Біз Қазақстан Президентінің ядролық энергетика және ядролық қарулану салаларындағы қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі барлық бастамасын қолдаймыз. Менің ойымша, бүкіл адамзат бұл мәселені қолдайды және оған толық түсіністікпен қарайды. Нақ осындай мәселелерді тек теория жүзінде ғана емес, іс жүзінде де көтеріп келе жатқан әрбір мемлекет аса зор құрметке ие бола алады.
Дженифер ТЕРРИ, халықаралық қарым-қатынас саласының сарапшысы (АҚШ):
– Қазақстан мен АҚШ барлық салаларда, оның ішінде, ядролық қауіпсіздік саласында да өте тығыз байланыс жасап келеді. Ел Тәуелсіздігінің 20 жылдығы ішінде Президент Нұрсұлтан Назарбаев бұл мәселелерге айрықша назар аударып келеді. Ол ядролық сынақ полигонын жапты және әлемдегі ең қуатты ядролық қару арсеналынан бас тартты. АҚШ сіздердің Президенттеріңізді біледі және құрмет тұтады.
Мелиса ХОЛМС, бүгінгі заманның саясаты және басқару саласының сарапшысы:
– Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың 1991 жылы Семей полигонын жапқандығын еске ала отырып, тек біз қазір ғана бұл шараның бүкіл адамзат үшін қандай маңызды тарихи қадам болғандығын бағалау мүмкіндігіне жетіп отырмыз. Бұрын біз бұл туралы ойланғамыз жоқ. Ал Қазақстан өз еркімен ядролық қарудан бас тартқаннан кейін бүкіл әлемде Қазақстанға деген сенім мен құрмет барынша өсіп отыр. Нұрсұлтан Назарбаев өзінің осы шешімімен елінің тұрақты дамуына негіз қалап қана қойған жоқ, сонымен бірге ол аймақтық және халықаралық қауіпсіздік пен тұрақтылықты қамтамасыз етуге зор үлес қосты. Өткен жылы Қазақстан ЕҚЫҰ-ға төрағалық етті. Менің ойымша, бұл сіздердің Президенттеріңіздің орасан зор еңбегінің жемісі.
Марк ШНАЙДЕР, Этносаралық өзара түсіністік қорының президенті:
– Қазақстан АҚШ үшін ғана емес, сонымен бірге, ядролық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі бүкіләлемдік қоғамдастықтың айрықша серіктесі болып табылады. Сондықтан да Қазақстанның және Президент Н.Назарбаевтың барлық бастамалары маңызды сипатқа ие. Мен Қазақстанда екі рет болдым. Осы сапарларым барысында сіздердің елдеріңіздің дамуына, әсіресе, сәулетті де салтанатты Астананың келбетіне ерекше таң қалдым. Қазақстан сонымен бірге, дінаралық үнқатысу және ұлтаралық келісім мәселелері бойынша үлгі болып табылады. Мен Қазақстанда барлық конфессиялар арасындағы өзара сыйластық пен толеранттықтың нақты көріністеріне куә болдым.