Ол өзі тек қылқалам шебері ғана емес, бір басына бірнеше қасиет қатар қонған әмбебап адам еді. Жиһангез, археолог, философ-мистик, ғалым, тағысын тағылар. Ұзын саны 7000 картина жазып, 30-дан астам әдеби еңбек қалдырған Николай Константинович бейбітшілікті бекемдеу бағытында белсенді жұмыс істепті. Атап айтқанда, жер жүзіне жайылған Рерих Пактісінің авторы, «Мәдениет арқылы бейбітшілікке» және «Бейбітшілік туы» халықаралық қозғалысының негізін салушы.
Жуырда Мәдениет және спорт министрлігінің тапсырысымен, БҰҰ-ның еліміздегі миссиясының, сондай-ақ Қазақстан мен АҚШ елшіліктерінің қолдауымен Астанада «Шамбаланы іздеу жолында: Николай Рерихтың Нью-Йорктегі музейінен алынған жауһарлар» атты көрме ашылды. Мұхиттың арғы жағынан жеткен жәдігерлер топтамасына саяхатшы-суретшінің Орталық Азияны аралаған сапарында салған 37 туындысы таңдалыпты. Бұл экспедицияның соқтықпалы-соқпақсыз сан тарау жолдары Шығыс Қазақстан өңірін басып өткені бәрімізге мәлім.
Ұлттық музейдің залдарына қойылған көрнекті картиналар көз сүйсінтіп, көңіл толқытады екен. Алтай мен Гималайдың тамаша пейзаждары тым тартымды. Сұлулық тұнған көріністерде асқақ шыңдары аспандағы ақшаңқан бұлттармен астасқан алып таулар, арнасынан асып-тасыған асау өзендер, қиял-ғажайып ертегілерінің елесіндей жұмбақ бейнелер сананы сан саққа жүгіртіп, астарлы ойларға жетелейді. Ең бастысы, осынау құнды жәдігерлердің ешқайсысы бұрын соңды басқа мемлекеттерде көрсетілмепті. Баяғыда Гагарин космостан оралғанда алқалап алдынан шыққан журналист ағайындар: «Ал, батыр, ана жақтан не көрдің? демей ме. Сонда тұңғыш ғарышкер тосылмастан тақ еткізіпті. «Рерих суреттеріндегідей көркемдік көрдім!», деп.
Айтса айтқандай-ақ екен. Талғамдарына татитындай дүниелерге тамсанып тұрған көрермендерді біз де көрмеден көп кездестірдік.
Көрмеге келушілер алдында көсіліп сөз сөйлеген Ресей-Америка қорының президенті Марина Ковалева аталмыш шара екі ел арасындағы мәдени-рухани байланыстардың бір белгісі екенін алға тартып, Тәуелсіз Қазақстанның Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың әлемде бейбітшілік орнату жолындағы ерен еңбегі мен бағалы бастамалары халықаралық аренада қызу қолдауға ие болып жүргенін, қазақ басшысының ұстанымы бұл жағынан Рерих идеяларымен үндесетінін атап өтті.
Талғат БАТЫРХАН,
«Егемен Қазақстан»
