Ортақ мүдде – орынды байланыстар бастауы
Қазақстан Тәуелсіздігінің 20 жылдығы қарсаңында Германия тарабына тағы да бір рет ризашылығымызды білдіреміз. Германия алғашқылардың бірі болып біздің еліміздің тәуелсіздігін таныған еді. Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің Төрағасы Орал Мұхамеджанов Германия Федеративтік Республикасы Бундестагының Президенті Норберт Ламмертпен кездесуін осындай жылы лебізбен бастады.
Қос ел парламенттері жетекшілерінің кездесуі Берн қаласында Парламентаралық Одақ Ассамблеясының 125-ші отырысы шеңберінде өткен болатын. Мәжіліс Төрағасы Қазақстан Германияны Еуропадағы саяси және экономикалық әріптесі деп санайтынын, барлық салада және барлық деңгейде ынтымақтастық байланысты дамытуға ынталы екенін жеткізді. Өткен жылы арнайы сапармен ГФР Федералдық канцлері Ангела Меркельдің Қазақстанға екі мәрте келгені белгілі. Орал Мұхамеджанов Қазақстан тарабы Ангела Меркельдің 11 жылдан кейін өткен ЕҚЫҰ Саммитіне қатысқанына риза екенін жеткізді. Астана Декларациясы ЕҚЫҰ-ның беделі арта түсуіне және қоғамдағы қауіпсіздіктің нығаюына қызмет етеді.
Кездесуде биыл Қазақстанның Ислам Ынтымақтастығы Ұйымына (ИЫҰ) жетекшілік ету міндетін өз қолына алғаны туралы сөз болды. Осы тұрғыда біздің мемлекетіміз халықаралық және аймақтық қауіпсіздікті нығайтуға, Ислам әлемі мен Батыс арасындағы үнқатысуды оңтайландыруға басты назар аударып отыр. Жуырда ғана Астанада өткен «Ядролық қарусыз әлем үшін» халықаралық форумында Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев әлем жұртшылығын беделді де қуатты Жаһандық антиядролық қозғалыс құруға шақырды. Және оны ғаламшарымыздың барлық құрлығында ұйымдастыруға кірісу керектігін айтты. Форум қорытындысында қабылданған Ядролық қарусыз әлем жөніндегі Астана Декларациясы ядролық қарусыздану және таратпау үдерісінде барлық халықаралық қоғамдастықтың күш-қуатын біріктіруге шақырып отыр.
Мәжіліс Төрағасы Ламмерттің өткен жылы қазан айында Қазақстанға келген сапарынан кейін парламентаралық байланыстың арта түскенін айтты. Қазақстан парламентшілері Бундестагтағы «Германия – Орталық Азия» парламенттік тобының мүшелерімен жиі кездесулер өткізіп жүр. Келесі жылы қазақстандық депутаттардың Берлинге сапармен баратыны жоспарлануда. Кездесу барысында саяси түсініктердің арқасында екі елдің экономикалық байланысы өрістей түскені атап өтілді. 2010 жылдың қорытындысында Германия сауда айналымы бойынша Қазақ елінің алдыңғы қатардағы (6-орын) сенімді әріптесі болып табылды. Өткен жылы екі ел арасындағы тауар айналымы алдыңғы жылмен салыстырғанда 22 пайызға өсті. Қазақстан Германияның алдыңғы қатарлы инновациясы мен жаңа технологияларына қызығушылық танытуда және екі жақты сауда-экономикалық, инвестициялық ынтымақтастықтың дамуына ынталы болып отыр. Мәдениет пен гуманитарлық саладағы ынтымақтастық та қарқынды дамып келеді. 2010 жылы Германияның Қазақстандағы жылы табысты өтіп, тараптардың саяси, экономикалық және мәдени байланыстары өркен жаюына ықпал етті. Қазақстандағы ұлты неміс азаматтар мен Германияда тұратын бұрынғы қазақстандықтар мен этностық қазақтар екі елдің арасындағы байланысты жалғастырып отыр деуге толық негіз бар.
Мәжіліс Төрағасы Германия жағына 2010 жылы Гумбольд атындағы Берлин университетінде «Қазақстан және қазақ тілі» дәрісханасының ашылуына ризашылығын білдірді. Бұл – алыс шет елде жасалған қазақстандық тұңғыш жоба. 2009 жылғы мамырда Берлин қаласында «Болашақ» бағдарламасының өкілдігі ашылған болатын. Содан бері Германияда «Болашақ» бағдарламасының студент-стипендиаттары көбейіп келеді.
Кездесу қорытындысында тараптар ынтымақтастықтың көкжиегін кеңейте беретіндіктеріне сенім білдірді.
Үнқатысу арқауы – ынтымақтастық
Екі жақты өзара байланыстың қарқынды дамуы нәтижесінде біздің ынтымақтастығымыз жоғары деңгейде жалғасын табатынына сенімдіміз. Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің Төрағасы Орал Мұхамеджанов Швейцария Конфедерациясы Парламенті Ұлттық Кеңесінің Президенті Жан-Рене Жерманьемен кездесуінде осылай деп мәлімдеді.
Мәжіліс Төрағасы әріптесін Берн қаласында Қазақстан депутаттары Парламентаралық Одақ Ассамблеясының 125-ші отырысын табысты өткізуімен құттықтады. Кездесу барысында бейбітшілікті нығайтуда ядролық қарусыздану және таратпау үдерісіндегі Қазақстанның бастамасы ерекше орын алатыны айтылды. Мәжіліс Төрағасы жуырда Астанада өткен «Ядролық қарусыз әлем үшін» халықаралық форумында Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев әлем жұртшылығын беделді де қуатты Жаһандық антиядролық қозғалыс құруға шақырғанын мәлімдеді. Және Елбасы ондай қозғалысты ғаламшарымыздың барлық құрлығында ұйымдастыруға кірісу керектігін айтты. Форум қорытындысында қабылданған Ядролық қарусыз әлем жөніндегі Астана Декларациясы ядролық қарусыздану және таратпау үдерісінде барлық халықаралық қоғамдастықтың күш-қуатын біріктіруге шақырып отыр. Орал Мұхамеджанов өз сөзінде Қазақстан тарабы Кальми-Рейдің 11 жылдан кейін өткен ЕҚЫҰ Саммитіне қатысқанына риза екенін атап өтті. Астана Декларациясы ЕҚЫҰ-ның беделі арта түсуіне және қоғамдағы қауіпсіздіктің нығаюына қызмет етеді.
Кездесуде Мәжіліс Төрағасы биыл Қазақстанның Ислам Ынтымақтастығы Ұйымына (ИЫҰ) жетекшілік етудегі еліміздің ұстанған басым бағыттарын жеткізді. Атап айтқанда, Африка елдеріне гуманитарлық көмек көрсету – басымдық берілген міндеттердің бірі. Қазіргі таңда аштыққа ұшырап жатқан Африка елдеріне азық-түлік, гуманитарлық және экономикалық көмек көрсету үшін Қазақстан 350 млн. АҚШ долларынан астам қаражаттың жиналуын ұйымдастырды. Кедей елдерге экономикалық және гуманитарлық көмек көрсетуде Швейцарияның халықаралық беделі мен тәжірибесі бар. Осы орайда Мәжіліс Төрағасы Швейцария Қазақстанның экономикалық және гуманитарлық мәселелерді халықаралық институттар мен ұйымдар арқылы шешуге бағытталған бастамасына қолдау білдіретініне сенімді екенін айтты.
Екі елдің қарым-қатынасын арттыруда парламентаралық ынтымақтастықтың рөлі зор екені, Қазақстан депутаттарын Швейцария парламентаризмінің тәжірибесі қызықтыратыны сөз болды. Сондықтан депутаттық топтардың өзара байланыс орнатуы маңызды болмақ. Мәжіліс Төрағасы Швейцария Конфедерациясы Парламенті Ұлттық Кеңесінің Президентіне биыл желтоқсан айында Қазақстан Тәуелсіздігінің 20 жылдығына орай Астана қаласында салтанатты шара өтетінін хабарлай келіп, Швейцарияның парламенттік делегациясын Астанаға достық сапармен келуге шақырды.
Жапония – Қазақстанның сенімді серіктесі
Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің Төрағасы Орал Мұхамеджанов Жапония Парламенті Өкілдер палатасының спикері Такахиро Йокомичимен кездесті.
Мәжіліс Төрағасы: «Жапония – Қазақстанның сенімді әріптесі. Қазақстан Мемлекеті басшысының 2008 жылғы маусым айында Жапонияға ресми сапармен барған кезінде қабылданған Бірлескен мәлімдемеге сәйкес екі елдің арасындағы стратегиялық әріптестіктің жан-жақты дамуына ынталымыз», деді. Қазақстан мен Жапонияның халқы ядролық жарылыстардың зардабын шекті. Осы тақырыпта сөз өрбігенде Орал Мұхамеджанов: «2011 жылғы 21 қыркүйекте Нью-Йоркте өткен БҰҰ Бас Ассамблеясының 66-шы сессиясында Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев Ядросыз әлемнің жалпыға ортақ декларациясын жасауды ұсынды. Және осы кезеңде атом қаруына іс жүзінде ие мемлекеттерге өздерінің өктем ниеттерінен бас тартып, бүкіләлемдік шартқа қосылуы туралы әлемдік қоғамдастықтың ұжымдық үндеуін қабылдауға шақырды», деді. Мәжіліс Төрағасы жуырда ғана Астанада өткен «Ядролық қарусыз әлем үшін» халықаралық форумына Жапония парламентшілерінің қатысқаны үшін ризашылығын жеткізді.
«Ядролық қарусыз әлем үшін» халықаралық форумында Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев әлем жұртшылығын беделді де қуатты Жаһандық антиядролық қозғалыс құруға шақырды және оны ғаламшарымыздың барлық құрлығында ұйымдастыруға кірісу керектігін мәлімдеді. Форум қорытындысында қабылданған Ядролық қарусыз әлем жөніндегі Астана Декларациясы ядролық қарусыздану және таратпау үдерісінде барлық халықаралық қоғамдастықтың күш-қуатын біріктіруге шақырып отыр.
Бірқатар мәселелер төңірегінде пікір алмаса келіп, тараптар кездесу соңында келешектегі ынтымақтастықтың одан әрі дамуына ынталы екендіктерін білдірді.
Ұйымдастыру ұсынымдары жарияланды
Еуразиялық экономикалық қоғамдастық (ЕурАзЭҚ) Парламентаралық Ассамблеясының Іс басындағы Төрағасы – Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің Төрағасы Орал Мұхамеджанов ЕурАзЭҚ ПАА-ның жауапты хатшысы Петр Зверевті қабылдады.
Орал Мұхамеджанов аталған ұйымның бюро және тұрақты комиссиялары отырыстарының күн тәртібі жобаларын қалыптастыру туралы, сондай-ақ Парламентаралық Ассамблея Хатшылығы мен парламентаралық ынтымақтастықтың қызметін ұйымдастыру жөнінде ұсынымдарын айтты. ЕурАзЭҚ 2000 жылы 10 қазанда құрылған, бүгінгі таңда Қазақстан, Беларусь, Қырғызстан, Ресей Федерациясы, Тәжікстан осы ұйымның мүшесі болып табылады. ПАА құрамына ЕурАзЭҚ-қа мүше мемлекеттердің парламенттерінен 106 депутат енген. Орал Мұхамеджанов ЕурАзЭҚ ПАА-ның Төрағасы болып 2011 жылғы 14 мамырда сайланды. ЕурАзЭҚ-тың Парламентаралық Ассамблеясы Санкт-Петербург қаласында орналасқан.
Сайын ЕСМАҒИҰЛЫ, арнайы «Егемен Қазақстан» үшін – Берннен.