70-жылдардан бері қарай Дания футболының дамуы жаңа деңгейге көтерілді. 1977 жылы тұңғыш рет даниялық Аллан Симонсен әлемнің үздік футболшысына берілетін «Алтын допты» иеленді. Осыдан бастап Дания клубтары кәсіпқой команда дәрежесін алып, легионерлерді тарту және мықты футболшылардың Еуропаның ең үздік чемпионаттарына трансфер жасауына және дәл осы жағдай елдегі футболдың одан ары қарай дамуына мүмкіндік берді. Еуропаның үздік командаларында ойнай бастаған Микаэль Лаудруп, Пребен Элькяер, Йеспер Ольсен, Мортен Ольсен және Серен Лербю секілді футболшылар 80-жылдардың басында бүкіл әлемді тамсандырып, жанкүйерлер сол кездегі Дания құрамасына «Дат динамиті» деп айдар таққаны бар.
Даниялықтар 1958 жылғы әлем чемпионатына қатысуға талпынып көрген, алайда іріктеу кезеңінде жолдары болмады. Осыдан соң біріншілікке қатысу талпынысы бірнеше жыл нәтижесіз аяқталып, тұңғыш рет 1986 жылғы Мексикадағы футбол тойына қатысуға мүмкіндік алды. Сол біріншілікте «Дат динамиті» үш ойында жеңіске жетіп, бір ойында жеңіліп, 1/8 финалға дейін жетті. Осыдан соң Дания құрамасы әлем чемпионатына тек 1998 жылы Францияда өткен біріншілікке қатысты. Өз тобында екінші орын алған даниялықтар 1/8 финалда Нигерия құрамасынан 4:1 есебімен басым түскенімен, 1/8 кезеңінде Бразилия құрамасынан жеңіліп қалды. 2002 жылы Оңтүстік Корея мен Жапонияда ұйымдастырылған төрт жылдықтың басты додасында Дания 1/8 финалға дейін жетсе, 2010 жылы ОАР-да өткен біріншілікте топтық кезеңінен әрі аса алмады. Бір кездесуде жеңіске жетіп, екі ойында жеңілген даниялықтар чемпионатпен ерте қоштасты. Жалпы айтқанда, Дания құрамасы әлем чемпионатының финалдық кезеңіне төрт рет қатысып, үш рет плей-офф кезеңіне дейін жеткен.
Іріктеу кезеңіндегі Дания құрамасы қазақстандық футбол жанкүйерлеріне жақсы таныс. Өйткені Скандинавия елінің өкілдері іріктеу кезеңінде Қазақстан құрамасымен «Е» тобында сынға түсті. 2016 жылғы өз алаңында өткен кездесуде Дания құрамасы отандастарымыздан 4:1 есебімен басым түссе, бір жылдан кейін Алматыдағы қарымта кездесуде де даниялықтар 3:1 нәтижесімен жеңіске жетті.
Жалпы, Дания футболшылары топтық кезеңде Польша құрамасынан бес ұпай аз жинап, екінші орынды иеленді. Іріктеу кезеңінде сегіз гол соққан Кристиан Эриксен Дания құрамасының үздік сұрмергені болды. Топта екінші орын иеленген Дания жолдамаға бірден ие болған жоқ. Қосымша жолдаманы Ирландия құрамасымен бірге сарапқа салып, екі ойын қорытындысы бойынша 5:1 есебімен Дания құрамасы жеңіске жетіп, сегіз жылдан соң әлем чемпионатына қайта жолдама алды.
Даниялықтар Ресейде әлем чемпионатында «С» тобында Франция, Перу және Аустралия құрамаларымен бірге ойнайды. Жалпы, француздармен бір топта сынға түсу көбіне Данияға сәттілік алып келетінін айта кеткен жөн. Мысалы, Еуро-92 турнирінде де, 1998, 2002 жылдардағы әлем чемпионатында да бұл екі құрама бір топта ойнаған және барлығында Дания құрамасы топтық кезеңнен сәтті өткен.
Данияның алғашқы ойыны 16 маусым күні Саран қаласында Перу құрамасына қарсы өтеді. 21 маусымда Самарада Аустралия – Дания матчы жоспарланған. Ал 26 маусымдағы топтық кезеңнің соңғы ойынында Еуропаның аталған екі өкілі жолығады. Бәлкім, бұл жолы француздар Данияны топтан алып шыға алмауы мүмкін. Жалпы, топтан қай құрама шығып, қайсысы еліне қайтатыны осы ойында шешілетін сияқты.
Дания
құрамасының тізімі:
• қақпашылар: Фредерик Реннов («Брондбю»), Йонас Лессль («Хаддерсфилд»), Каспер Шмейхель («Лестер»);
• қорғаушылар: Андреас Кристенсен («Челси»), Хенрик Дальсгор («Брентфорд»), Янник Вестергор («Боруссия Мёнхенгладбах»), Йенс Ларсен («Удинезе»), Йонас Кнудсен («Ипсвич Таун»), Матиас Йоргенсен («Хаддерсфилд Таун»), Симон Кьер («Севилья»);
• жартылай қорғаушылар: Кристиан Эриксен («Тоттенхэм Хотспур»), Лассе Шене («Аякс»), Лукас Лерагер («Бордо»), Микаэль Крон-Дели («Депортиво»), Томас Дилэйни («Вердер»), Вилльям Квист («Копенгаген»);
• шабуылшылар: Андреас Корнелиус («Аталанта»), Каспер Дольберг («Аякс»), Мартин Брэйтуэйт («Бордо»), Николай Йоргенсен («Фейеноорд»), Пионе Систо («Сельта»), Виктор Фишер («Копенгаген»), Юссуф Поульсен («РБ Лейпциг»).
Әли БИТӨРЕ,
«Егемен Қазақстан»
