Аймақтар • 28 Маусым, 2018

Дау ортақ. Онда неге сот шешімі әрқилы?

565 рет
көрсетілді
5 мин
оқу үшін

Соңғы жылда Шымкент қаласының аумағы екі-үш есеге дейін ұлғайды. Көршілес Сайрам, Ордабасы, Төлеби аудандарының біраз аумағы Шымкентке облыс орталығына өтті. Соның ішінде бір ғана Сайрам ауданында отызға жуық елді мекен бар. 

Дау ортақ. Онда неге сот шешімі әрқилы?

Осындай алыс-беріс кезінде Шымкент пен Сайрамда жер дауы өршіп кетті. Қалаға өтеді деген аумақтар күні бұрын тара­ты­лыпты. Соған сай жерді он гектарлап сатып алып, кейіннен 8 сотықтан бөлшектеп қайта сатқан пысықайлар да көбейген. Әйтеуір, осы кездері бұл мүм­кіндікті пайдаланып, жер биз­несін қыздырған топтардың бол­ғаны анық. Бұған бақылаудың жет­кілікті деңгейде болмағаны да әсерін тигізген сияқты. Соның салдары енді шығып жатыр.

Шымкент қаласына қарасты Орманшы елді мекені облыс орталығына осыдан бірнеше жыл бұрын ғана өткен екен. Ал Орманшының тұрғыны Ермек Сағымбаев аталған ауылдағы баспанасын 11 жыл бұрын сатып алыпты. Айтуынша, бұрынғы жер иесіне Сайрам ауданы Бадам ауылдық округі әкімінің шешімі негізінде жерге және оны тіркеуге мемлекеттік акті берілген. Үйге жарық, су, газ кір­гізілген. Сөйтіп жүргенде был­тыр соттан шақырту келген. Бадам орман және жануар­лар әлемін қорғау жөніндегі мем­лекеттік мекемесі баспана салынған аумақтың аталған мекеменің тұқымбаққа арналған жерімен беттесетінін, яғни сол аймаққа жататынын алға тартып, талап арыз берген. Сондықтан ақпан айында Шымкент қала­сы­ның Қаратау аудандық со­ты жылжымайтын мүлікке беріл­ген барлық құжаттарды жарамсыз деп тану, жерді босату­ жөнінде шешім шығарған. Әри­­не жерді босату деген сыпайы сөздің арғы жағында үйді бұзу, бір отбасының қаңғып кө­ше­де қалуы жатқаны айтпаса да түсінікті ғой. Жауапкер облыс­тық соттың апелляциялық ал­қасына шағымданғанымен, ал­ғашқы соттың шешімі күшінде қалдырылған.

– Бадам орман және жануар­лар әлемін қорғау мекемесі осы 11 жыл ішінде бірде-бір рет келіп, жерге қатысты шағым айтқан емес еді. Енді бүтіндей бір ауыл салынып кеткен соң сот­қа беріп, жұртты азан-қазан қы­лып жатыр, – деді бізге берген сұх­батында Е.Сағымбаев.

Соттасып жатқан жалғыз Е.Са­ғым­баев қана емес. Оның көр­шісі Мақсат Жасыбаев та осыдан он жыл бұрын сатып-­ алған үйінің тағдырына алаң­дап, сотқа шапқылаумен жүр. Жерге уақтысында Бадам ауыл­дық округі әкімінің шешімі беріл­ген. М.Жасыбаевтың айтуынша, баспананың дау болып жат­қа­нын ол биыл наурызда кез­дейсоқ білген. Бадам орман және жануар­лар әлемін қорғау мекемесі мұның алдында бір рет сотқа талап арыз берген. Кейін­нен түсініксіз себептермен талап арыздан бас тартып, қайтарып алған. Алайда арада бір айдан астам уақыт өткенде талап арызды екінші қайтара бер­гені тіптен түсініксіз.

Тұр­ғындардың айтуынша, қа­зір­гі уақытта баспаналарынан айырылып қалу қаупі туған отба­сылардың саны 22-ге жеткен. Ал­ғашқыда сот тұрғындардың мүд­десін қорғап, Бадам орман және жануарлар әлемін қор­ғау мекемесінің берген талап арыз­­дарын қанағаттандырусыз қалдырған. Артынша осы Са­ғым­баевтың ісінен бастап, талап­кердің пайдасына ғана шешім шығарыла бастаған. Сонда мән-жайы ұқсас істер бойынша неге әртүрлі шешімдер шығарылады? Әзірге бұл сауалдың жауабы табылмай тұр.

Екіншіден, Бадам орман және жануарлар әлемін қорғау ме­ке­месі тұрғындарды сотқа бер­генімен кейбір істер бойынша та­лап арыздарын қайтарып алған, кей істер бойынша талап арызды қайта берген. Енді бір істер бо­йынша шешімге апелляциялық шағым берген, біріне бермеген. Бұл неліктен екен? Рас, мекеменің даулап жатқан жері пайдалану нысаны бойынша тұқымбаққа арналған. Алайда бұл жерге көшет егілмегелі көп жылдар өтіпті. Арамшөп басып кеткен жерге тұрғындардың малы жайылады.

Аталған мекеменің басшысы Нұрмахан Жұмағұловпен сөйлескенімізде, ол тұрғындар­дың салып қойған баспаналары салдарынан жерге қатысты құжаттарды Шымкент қаласында қайта рәсімдей алмай отырғанын алға тартты. Ал сотқа талап арыз облыстық прокуратураның ұсынысымен беріліпті.

 Бадам орман және жануарлар әлемін қорғау мекемесінің ғимараты осы жерден таяқ тастам аумақта жатыр. Көз алдарында тұрғын жерге баспана салынып жатқан кезде басшылар қайда қараған?!

Бұл сауалдарымызға Н.Жұма­ғұлов:

– Мен бұл мекемеге 2015 жылы ғана басшы болып келдім. Сондықтан оған бұрынғы басшылар біледі, – деп жауап берді. Сонда бұл дауды бол­дырмауға, алдын алуға болатын еді ғой. Оның үстіне дау ортақ болғанымен, сот шешімдері неліктен әртүрлі? Айналып келгенде үйінің тағдыры таразыға түсіп жатқан момын халықтың мүддесін кім қорғайды?

Ғалымжан ЕЛШІБАЙ,

«Егемен Қазақстан»