Археологтар мен тарихшы ғалымдардың да «бас ауруына» айналған геоглифтер тек Амангелді ауданындағы бір жерде ғана емес, сол өңірдің әр жерінен табылған, оны көрем деген кісі бірнеше күн Ұлы даланы армансыз аралайтын болады. Оның сыртында қазақстандықтар үшін Торғай – тұнып тұрған тарих. Жангелдин ауданының орталығы Торғай кентінде төрт-бес музейдің басын қосқан тұтас кешенді аралап, әр жәдігердің тарихын тыңдау үшін туриске бір күн керек. Күні бойы аралаған музей танымдығымен ешкімді де жалықтырмайды. Сонымен қатар Торғайдың табиғат туризмі де керемет деуге болады. Ахмет Байтұрсыновтың туған жеріндегі тұзды көл мен сол жерден атқылап жатқан 57 градус ыстық су көп ауруларға ем. Алайда оған қазір қолы жеткендер ғана барады. Себебі Қостанай мен Торғайдың арасы 7-8 сағаттық жол болса, Ақкөл аудан орталығынан 100 шақырымда жатыр. Бұл екі арада тас жол да жоқ, күн жауса көлік тұрып қалатыны тағы бар.
– Біз Жангелдин ауданы әкімдігімен туризмді дамыту үшін ынтымақтаса жұмыс істеу жөнінде меморандумға қол қойдық. Ауданда екі туристік бағыт бойынша жұмысты жандандыруға келістік. Бірі – Ақкөлдегі ыстық су, балшықпен емделу, екіншісі – музейлер кешені. Ыстық судың басына барған жандар көлеңкелейтін, демалатын, тамақтанатын үй салса оның тиімділігі бірден артқалы тұр. Сол жердегі ауыл адамдарына жұмыс та болады. Аудан басшылары осы істі қолға алуға талаптанып отыр екен. Ал музейлер кешені керемет. Бірақ ол да жөндеу жұмыстарын қажет етеді, ол алдағы уақыттың еншісінде, – дейді Гүлмира Қапенова.
Қостанай-Торғай өңірі халқымыздың Шоқан, Ыбырай, Ахмет, Міржақып, Елдес, Ілияс секілді көптеген марқасқаларын, рухани тіректерін берген құнарлы топырақ. Сондықтан жастар, мектеп оқушылары сол тұлғалар туып-өскен өңірді аралап көруге Қазақстанның әр шалғайынан жиі сұраныс жасайды. Жақында ғана Астанадан бір топ мектеп оқушылары Шоқанның туған жері Құсмұрынға келіп қайтты. Бұл Шоқанмен де қымбат және табиғаты да тамаша жер. екі күн бойы Құсмұрын мен Қостанай қаласын армансыз аралаған балалар өте риза болып кеткенін айтады туристік компанияның мамандары.
Наурзым қорығы соңғы жылдары жергілікті туризмнің нышанына айналды. Мамыр айында даланы қызғалдақ қаптағаннан Наурзымға сұранғандардың қатары көбейеді. Даланың дүре тимеген дүрия табиғаты үлкенді де, кішіні де таңғалдырады. Табиғат аясында, селеулі далада дастарқан жайған да қызықтың бірі. Жаз айларында Наурзымның құмында жалаңаяқ жүрген, мың жылдық қарағайларды құшақтау да онда барған туристің көпке дейін есінен шықпайтыны анық. Аудан орталығындағы шатхана туристерді қазақтың тіл үйірген ұлттық тағамымен таңғалдырады. Алайда Наурзымға да облыс орталығынан 5-6 сағат жүру керек. Жолдың нашарлығы туристерді іркіп қала беретіні өкінішті.
– Облыс өңірінде жергілікті туризм өте қарқын алып кетпесе де мимырт қозғалыспен дамып келеді. Туризмнің қарқыны тек логистиканың жөнделуіне ғана тәуелді болып отыр. Қостанайдың қысы ұзақ, айналдырған 3-4 ай жылы уақытты туристер де, туристік фирма да тиімді пайдаланып қалғысы келеді, – дейді Гүлмира Қапенова.
Қостанай-Торғай өңіріндегі туризмнің тағы бір кең тарайтын түрі сакральды орындар дер едік. Көптеген киелі орындарға жұртшылық бұрыннан барады, зиярат етеді. Бірақ олардың айналасында дәретхана, тамақтанатын, түнейтін орындар атымен жоқ. Алдағы уақытта жергілікті атқару органдары осыны ескерсе, бұл бір жағынан туризмнің дамуына, адамдардың ішкі рухани тәрбиесіне де оң ықпал етер еді.
«Best.kz» туристік компаниясында жергілікті қысқы туризмді дамытуға деген де талап бар. Қостанай өңірінің табиғаты қолайлы, қары мол болса да шаңғы туризмі жоқтың қасы. Қыс айларында сауықтыру туризмі де сұранып тұрған секілді. Мұның барлығы да алдымен туризм түрлерін насихаттауға және оған қолайлылық пен логистиканы түзеуге байланысты. Облыс өңірінде туризмді дамытуға бағыт пен ниет бар, тек оны жүзеге асыруға уақыт төреші болып тұр.
Нәзира ЖӘРІМБЕТ,
«Егемен Қазақстан»
ҚОСТАНАЙ