Заң жобасының тұжырымдамасы Елбасының 2018 жылдың 5 қазанындағы «Қазақстандықтардың әл-ауқатының өсуі: табыс пен тұрмыс сапасын арттыру» атты Қазақстан халқына Жолдауы аясында әзірленген болатын. Талқылауға Білім және ғылым вице-министрі Эльмира Суханбердиева Алматы қаласынан онлайн режімде қатысып, бірқатар сұрақтарға жауап берді.
«Елбасы Жолдауын орындау мақсатында министрлік «Педагог мәртебесі туралы», оқушы және мұғалім жүктемесін азайту мәселелері бойынша кейбір заңнамалық актіге өзгертулер мен толықтырулар енгізу туралы заң жобасын әзірлеп, талқылауда. Осы мақсатта жұмыс тобы құрылды. Оның ішінде мектеп мұғалімінен бастап колледж, ЖОО педагогтары, мемлекеттік органдар өкілдері, ата-аналар да бар. Халық жаңадан әзірленіп жатқан заң жобаларын талқылауға белсенді қатысып жатыр. Бүгінде республиканың түкпір-түкпірінен 2 мыңға жуық ұсыныс келіп түсті. Әлі де қосар ұсыныстарыңызды bilimdiel.project@mail.ru, pressa.edu@gmail.com электронды адресіне жіберулеріңізді сұраймыз», деді вице-министр.
Заң жобасының тұжырымдамасы білім беру ұйымдарының құқықтары мен кепілдіктерін, педагогикалық және ғылыми жұмыстарын жүзеге асыруды, сондай-ақ білім беру деңгейінің, меншік нысандарының, білім беру ұйымдарының типі мен түрлеріне қарамастан мемлекеттік, қоғамдық қолдау және тану шараларын жүзеге асыруды қамтитын мұғалім мәртебесін көтеруге бағытталғанын айта кеткеніміз жөн.
Талқылаудан аңғарғанымыздай, жаңа заң жобасы арқылы бүгінде зор шешімді қажет етіп тұрған бірнеше мәселе бар. Бұл – мамандықтың міндетіне кірмейтін функциялар көлемінің артық болуы, ай сайын қажетті деңгейдегі ақыға қол жеткізу үшін мұғалімдердің шектен тыс жұмыс істеуге мәжбүрлігі, көптеген жеңілдік пен кепілдемені алудың қиындығы, мұғалімдерді қорғайтын арнайы заңның жоқтығы, сондай-ақ педагог мамандығына ер адамдардың бармауы, мектепке дейінгі тәрбие мен білім беру саласында, ағылшын тілі және тағы басқа нақты мамандықтардан сабақ беретін ұстаздардың жетіспеушілігі мен еңбекақының төмендігі.
Білім және ғылым министрлігінің мектепке дейінгі орта білім департаментінің бас сарапшысы Айман Телманқызының айтуынша, заң жобасының тұжырымдамасы әлеуметтік желіде қызу талқыланып жатыр. «Алайда ұсыныстар мен сұрақтар көп қайталанады. Көбі ұстаздардың әлеуметтік жағдайына қатысты сауал жолдайды. Сондай-ақ мұғалім мен ата-ана арасындағы қарым-қатынасқа қатысты мәселелер жиі көтеріліп жатыр. Одан бөлек, ұстаздарды зейнетке ерте шығару жайлы көп хат алдық. Мұны Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігімен бірігіп талқылаймыз», дейді А.Дүйсенбаева.
Мектепке дейінгі және орта білім департаменті директорының орынбасары Зейнеп Мақсұтова айтып өткендей, тұжырымдамада мұғалімдерді көрнекі құралмен толық жабдықтау, әлеуметтік кепілдіктер беру, жалақысын көбейтіп, жүктемесін азайту қарастырылған. Ауылдық жерлердегі мұғалімдерге жылына бір рет берілетін коммуналдық өтемақыны белгілеу мәселесі де қаралып жатыр.
Жиында ұстаздар қауымының атынан Астана қаласындағы №76 мектеп-лицейінің директоры, жаңашыл ұстаз Сафура Сейдуәлиқызы өз ойын білдірді. «Мұғалімді әлеуметтік тұрғыдан қорғау, мұғалімнің баласын балабақшаға жеңілдікпен орналастыру, үй алудағы жеңілдіктер қарастырылып отыр. Осыған қосқымыз келетін бір мәселе бар. Айталық, бүгінгі таңда әртүрлі сала мамандары медициналық сапалы қызмет алуда біршама жеңілдіктерге ие болып отыр. Осындай жеңілдіктер мұғалімдерге де тиесілі болса деген ниетіміз бар. Жасы ұлғайған мұғалімдер тұрақты емделіп отыратын медициналық мекемелер қарастырылса құба-құп», дейді С.Төлектегі.
Қазіргі заң бойынша әлеуметтік кепілдіктер жергілікті атқарушы биліктің құзыретіне қарай белгіленеді. «Ауылдық жердегі мұғалімдерге коммуналдық өтемақы төлеу, тегін медициналық тексерістен өту жұмыстары әр өңірде әртүрлі жүзеге асып жатыр. Мәселен, Алматы мен Қызылорда облыстарының мұғалімдері өз ақшаларына медициналық тексеруден өтеді. Өйткені жергілікті бюджетте қаржы жетіспейді. Енді осы кемшіліктердің барлығы заңмен реттеледі деп сенеміз», дейді салалық кәсіподақ ұйымы төрағасының орынбасары Айгүл Мұқашева.
Одан бөлек талқылауда мұғалімдердің тұрғын үй мәселесі де өзекті екені айтылды. Себебі, бүгінгі таңда ұстаздардың жалақысы ипотекамен үй алуға жетпейді. Осы тұрғыдан да аталған заң ұстаздардың бірқатар мәселесін шешіп берсе, дейді талқылауға қатысушылар.
Мирас АСАН,
«Егемен Қазақстан»
