Сапар барысында «Toshiba Energy Systems & Solutions Corporation» басшысы, Goro Yanase мырзамен кездесті. Кездесу барысында тараптар «CORMIT» жобасын бірігіп жүзеге асыру мәселесін талқылады. Сондай-ақ, «CORMIT-2» жобасын да қолға алу қажеттігі айтылды. Yanase мырза ҚР ҰЯО ұжымына түрлі зерттеулерге қосып жатқан үлесі үшін разылығын білдірді.
- «CORMIT» жобасы сумен салқындатылатын реактордың (LWR – Light Water Reactor) жұмысын жақсартуға арналған. Мәселен, ауыр авария кезінде қатты жарылыстан балқыма тұтқышын ұстап тұруды қамтамасыз ету үшін жалатылатын жоғары температуралы әртүрлі қорғаныс материалдары болады. Міне, осылардың өзара әрекеттесуін зерттеуге бағытталған ғылыми жоба,-деді ҚР ҰЯО Бас директоры Эрлан Батырбеков,-«CORMIT» жобасының бірінші сатысы шеңберіндегі эксперименттік зерттеулер 2012-2016 жылдары орындалды. 2018 жылдан бастап жобаның екінші сатысы «CORMIT-2» іске асырылуда. Бүгінгі күні «Лава-Б» қондырғысында оннан астам шағын ауқымды тәжірибелер өтті. Сондай-ақ индукциялық қыздыру әдісімен қалдық жылудың бөлінуін моделдей отырып, реактор астындағы тұтқыштың ыстыққа төзімді жабынын анықтау бойынша бір ірі ауқымды тәжірибе өткіздік.
Эрлан Батырбековтың айтуынша, Yanase мырза «Фукусима-1» АЭС-індегі апатты кориумды сақтау және оны қауіпсіз алып шығу мәселесінде ҰЯО ғалымдарымен бірігіп жұмыс істеу көп нәтиже берді деп, қазақстандық ғалымдарды ерекше бағалапты. Сондықтан да «Toshiba Energy Systems & Solutions Corporation» басшылығы әріптестік бағытты арығарай да арттыруға ниет білдіріп отыр екен. Әсіресе, Токамаке КТМ құрылғысының жұмыстарына қызығушылық танытуда. Алдағы уақытта тараптар техникалық бағытта көптеген ауқымды жобаларды бірлескен түрде жүзеге асырмақ. Осыған орай ғылыми семинарлар өткізу де қолға алынады.
Раушан НҰҒМАНБЕКОВА,
«Еgemen Qazaqstan»
