Бүгінде әлеуметтік желіге жүктелген шығармаң әп-сәтте әудем жерің не, әлемді түгел шарлап кетсе таң қалмайсың. Тетікті дұрыс пайдалана білген жанға әлеуметтік желі – әдебиеттің әйбат насихатшысы болып тұр. Әрине, әттеген-ай дейтін тұстары да жоқ емес.
«Құлды бәрекелді өлтіреді» демекші, буыны бекімеген, қаламы қалыптаспаған жас жазармандар үшін әлеуметтік желінің пайдасынан гөрі зияны көптеу ме, қалай? Жарқ еткен жаңа шығарманы жағалай қолпаштап, жер-көкке сыйғызбай мақтау – әлеуметтік желідегі әртүрлі оқырман үшін аса қиын шаруа емес. Сиясы кепкен қолжазбаны сирек кездестіресіз қазір. Айналаңыздың бәрі жазғанын жазғандай жалпақ жұртқа жайып салып, жаһанға жарнамалап жатады. Бір жағы, ғаламтордың ғаламат мұндай мүмкіндігін еркін пайдаланып жатқанына ол авторларды кінәлау да қисынсыз.
Айналып келгенде, біз айтып отырған әлеуметтік желінің әлегіне қаламгерлерді әуестендіріп отырған – онлайн-оқырмандар деуге болады. Сапырылысып жатқан сансыз ақпараттар легін ажыратып болмайтын хәлге жеткен олар ештеңенің оң-солына байыппен барып жатқан жоқ. Тіпті, кейбірі қазір отырып, Мұрын жыраудың шығармасын Мұқағалиға тели салса таңғалмайсыз. Осы күні мұндай оқырмандардың «Бәрекелді!», «Керемет туынды» деген жеңіл пікірлері желдей еседі.
Дәл осы сәттің өзінде ұялы телефоныңызға WhatsApp желісі арқылы қарша борап келіп жатқан sms хаттардың көбісі бата-тілек, өлең-өсиет шығар. Ең сорақысы, қайбір жылы ішінде бейәдеп бейпіл ойлар басым өлеңсымақты Мұқағалидың өлеңі деп тарата бастады. Енді бірде ақын Асылзат Арыстанбектің
«Сүюді бақыт дейтіннің бәрі,
Әлі де сүйіп көрмеген...» деген тамаша өлеңін тағы Мұқағалидың өлеңі деген аудио-өлең шыға келді.
Жалпы әдебиеттен гөрі әдебиеттің айналасындағы әңгіме тез өрбитіні белгілі. Әлгі өлеңнің ақиық ақынымыз Мұқағалидыкі емес екенін біразымыз білдік, ал білмей, санасына жаңсақ сөзді сіңіріп алғандар қаншама? Міне, онлайн-оқырмандардың осы тұсқа келгенде олқы шығатыны ыңғайсыздау.
Тағы бірде Facebook-тің бетін «Әулие Мәшһүр-Жүсіптің астрологиялық болжамы. ХХ ғасыр» деген бір таныс шығарма шарлады да кетті.
«Жемтік үшін жан қинап, таласпа құр;
Босаға мен төріңді аласта бір;
Адамзатта болмаған алтын заман
Келе жатыр Алладан Алашқа бұл!» деп келетін өлең жолдары бізге әбден таныс. Белгілі ақын Серік Ақсұңқарұлының өлеңін ештеңенің егжей-тегжейіне бармай, желіге жүктей салған тағы да осы онлайн-оқырмандардың бірі екені айтпаса да түсінікті. Және бұны жерден жеті қоян тапқандай жұрт жаппай бөлісе жөнелді. Таң қалдық. Бұл біз келтіріп отырған бірді-екілі мысал ғана болуы керек. Тізбелеп айта берсек, неше түрлі күлкілі мысалға жолығатынымыз анық. Және осы былықтың арасында аты-жөні белгілі ақын-жазушылардың көзін бақырайтып қойып шығармаларын өз аттарынан жариялап жіберетін жолшыбай жазармандар тағы бар. Ол әрине, басқа әңгіме. Осы тұста онлайн-оқырмандарға да, ойлы қаламгерлерге де мықтап ойлану керек секілді.
Жалпы, қаламгер қауым ормандай оқырманды біржақты кінәлаудан аулақ, әрине. Ортаңқол жазарман болғаннан гөрі, биік талғамды оқырман болуды мұрат тұтқан жандар болады. Ең қиыны, оқырман деген ортақ атауға сол қауымның да жазықсыз кіріп кететіні ғой.
Бұл нені білдіреді? Қазір түпнұсқаны түгесіп оқып, түні бойы кітап жастанып шығатын жұрттың жоғалып бара жатқанын аңғартса керек. Бұл осылай жалғаса беретін болса, әлеуметтік желідегі әзіл әңгімені көркем шығарма деп ұғатын, парақшада жүрген бас-аяғы жоқ тақпақты поэзия деп бағалайтын ұрпақ өсіп шықпасына кім кепіл?
Әлбетте, бұл тұрғыда қарымды қаламгерлеріміз әлеуметтік желіге жарияланып әуре болмасын деген пайым айтқымыз келмейді. Сөзіміздің басында атап кеткендей, ғаламтор – ғаламат насихат құралы. Мәселе ғаламторды көпшілік қалай пайдалануды ғана үйреніп қоймай, сол ғаламтордағы сапырылысқан жазбаларды сараптай білетін, пайымдай білетіндей деңгейге көтерілуіміз керек. Әйтпесе әлемдік деңгейдегі ұлттық әдебиетімізді әлеуметтік деңгейдегі жартыкеш жазбалармен қатар қоюдың арты бізді биікке көтереді деп айту қиын.
Қысқасы, оқырман ойлы болса, жазушы жайлы болады.
Қарағанды облысында құлағы үсіген ер адам ауруханаға түсті
Қоғам • Бүгін, 16:14
Шымкенттегі медицина қызметкерлерінің еңбекақысы өсті
Аймақтар • Бүгін, 16:14
Қазақстандықтардың несиесі 7,6 трлн теңгеге жетті
Қаржы • Бүгін, 16:13
Атырауда қоршаған ортаға 1 млрд теңгенің залалы келгені анықталды
Аймақтар • Бүгін, 15:57
Түркістанда құдалық өткізгендер жауапқа тартылды
Аймақтар • Бүгін, 15:52
Шымкенттен шалғай орналасқан ауруханаға КТ аппараты орнатылды
Аймақтар • Бүгін, 15:50
Алматыда қосымша жұмыс орындары ашылады
Аймақтар • Бүгін, 15:44
Әлеуметтік-еңбек саласындағы қызметтердің 91%-ы цифрландырылды
Қоғам • Бүгін, 15:36
Жаттықтырушылардың кәсіби мерекесі 7 сәуірде атап өтілуі мүмкін
Спорт • Бүгін, 15:30
«Теңізшевройлдан» экологиялық заңнаманы бұзғаны үшін айыппұл өндірілді
Аймақтар • Бүгін, 15:23
Бір тәулік ішінде қар құрсауында қалған 132 адам құтқарылды
Қоғам • Бүгін, 15:18
Қазақстанда мүгедектігі бар адамдарға көмек көрсету үшін арнайы орталықтар ашылады
Қоғам • Бүгін, 15:08
Қазақстанда көші-қон саясатының жаңа тұжырымдамасы әзірленеді
Қоғам • Бүгін, 15:01
Шымкентте 1 сәуірден бастап оқушылар мен студенттер үшін қолма-қол төлем 100 теңге болады
Аймақтар • Бүгін, 15:01
Аймақтар • Бүгін, 14:56
Вакцинациядан кейінгі иммунитет, электронды паспорт жайлы не білеміз?
Аймақтар • Бүгін, 14:56
Аймақтар • Бүгін, 14:52
Алматылық студенттің ғылыми жобасы халықаралық байқауда бағаланды
Аймақтар • Бүгін, 14:41
Алматыда халықаралық форум өтті
Аймақтар • Бүгін, 14:27
Азаматтарға арналған үкімет өзінің кадрлар резервін жасақтайды
Аймақтар • Бүгін, 14:25
Сенат Үкімет сағатының қорытындысы бойынша 20-дан астам ұсыныс дайындады
Қазақстан • Бүгін, 14:09
Мемлекеттік хатшы Жамбыл ескерткішіне гүл шоғын қойды
Фотогалерея • Бүгін, 14:05
Батыс Қазақстанда жол апатынан 4 адам қаза тапты
Аймақтар • Бүгін, 14:00
Екі қазақстандық дзюдошы әлемнің үздік ондығына енді
Спорт • Бүгін, 13:40
ШҚО ауыл шарушылығы бойынша алдыңғы қатарда
Аймақтар • Бүгін, 13:21
Шығыс Қазақстанда 2100 орындық 3 мектеп салынып жатыр
Білім • Бүгін, 12:58
Экология вице-министрі жұмыс сапарымен Қызылорда облысында болды
Экология • Бүгін, 12:49
Сайын Мұратбетковтың әңгімелері ағылшын тіліне аударылды
Әдебиет • Бүгін, 12:41
Сенаторлар көлік қауіпсіздігі деңгейін төмен деп санайды
Парламент • Бүгін, 12:40
Елорда әкімі оңалту орталықтарын кеңейту туралы айтты
Қоғам • Бүгін, 12:28
2020 жылы 13 мың этникалық қазақ көшіп келді
Қоғам • Бүгін, 12:24
«Antiparacraft-2021»: Студенттер жемқорлыққа қарсы квест өткізді
Аймақтар • Бүгін, 12:14
Алматыда армиялық қоян-қолтық ұрысынан Қарулы Күштердің чемпионаты аяқталды
Спорт • Бүгін, 12:04
Алматыдағы NIS Қамқоршылық кеңесінің отырысы өтті
Аймақтар • Бүгін, 11:57
Өнеркәсіптік саясат жөніндегі ведомствоаралық комиссия құрылады
Қазақстан • Бүгін, 11:56
Ш.Қалдаяқовтың өмірі жайлы мюзиклдің премьерасы өтеді
Театр • Бүгін, 11:54
Түркия туристер үшін ПТР-анықтама талабын ұзартты
Әлем • Бүгін, 11:53
«Рақымшылық жасау туралы» заң жобасы талқыланады
Қоғам • Бүгін, 11:51
Алынған зейнетақы жинақтарынан жеке табыс салығы қалай ұсталады?
Қаржы • Бүгін, 11:39
Дәрігер болу үшін – жүректілік пен мейірім керек
Медицина • Бүгін, 11:32
Шымкентке биыл 330 млрд теңгеден астам инвестиция тарту жоспарлануда
Аймақтар • Бүгін, 11:25
«Nur Otan»-ның Партиялық бақылау комитетінің төрағасы тағайындалды
Тағайындау • Бүгін, 11:21
Алматыда мектепке дейінгі білім берудің өзекті мәселелері бойынша кеңес өтті
Аймақтар • Бүгін, 11:19
СҚО ПД бастығы халықпен кездесті
Аймақтар • Бүгін, 11:17
Бейбіт Атамқұлов қорғаныс-өнеркәсіп кешені кәсіпорындары қауымдастығының өкілдерімен кездесті
Экономика • Бүгін, 11:11
Банк тонамақ болған күдіктілер ұсталды
Оқиға • Бүгін, 11:04
Сенаторлар көлік қауіпсіздігі деңгейін төмен деп санайды
Қазақстан • Бүгін, 11:00
Елімізде сұйытылған газдың бағасын уақытша реттеу тоқтатылады
Қазақстан • Бүгін, 10:57
Парламентаризм институтының директоры тағайындалды
Тағайындау • Бүгін, 10:39
Мемлекет басшысы Kaspi.kz компаниясының негізін қалаушыларды қабылдады
Президент • Бүгін, 10:36
Сирек кездеседі, бірақ жалғыз емес: Орфандық аурулар туралы не білеміз?
Медицина • Бүгін, 10:32
Шетелден келген жолаушылардан коронавирус анықталған жоқ
Коронавирус • Бүгін, 10:30
Нұрлан Нығматулин: Мәжіліс депутаттары тауар белгілері туралы халықаралық келісімді қарайды
Парламент • Бүгін, 10:21
Ана мен баланы әлеуметтік қолдауға қанша қаражат бағытталды?
Қоғам • Бүгін, 10:17
Кәсіпкерлерді сыбайлас жемқорлықтан қорғау мәселесі талқыланды
Қоғам • Бүгін, 09:58
Алматыда Крылов атындағы балалар кітапханасы жаңартылды
Аймақтар • Бүгін, 09:56
Қытайға бару үшін виза беру мүмкіндіктері талқыланды
Қазақстан • Бүгін, 09:41
Бүгін Нұр-Сұлтан және Көкшетау қаласының оқушылары қашықтан оқиды
Білім • Бүгін, 09:34
Шымкенттік ұстаз «даму» қоры арқылы оқу орталығын дамытқан
Білім • Бүгін, 09:30
Қазақстандықтар наурыз айында қанша күн демалады
Қазақстан • Бүгін, 09:28
Ахметжан Есімов БАӘ-нің әл-ауқат қорының басшылығымен кездесті
Экономика • Бүгін, 09:23
Бос жұмыс орындарының жәрмеңкесі өтті
Аймақтар • Бүгін, 09:21
Коронавирусқа тағы 51 адам шалдықты
Коронавирус • Бүгін, 09:18
Қазақстан-Қытай арасындағы консулдық консультациялардың 19-шы отырысы өтті
Саясат • Бүгін, 09:17
ҰБТ тапсыру ерекшеліктері «Ашық есік» күнінде талқыланды
Білім • Бүгін, 09:16
«Өрлеуде» инклюзивті білімге арналған курс ұйымдастырылды
Білім • Бүгін, 09:12
Астана мен Ақмола облысындағы оқушылар қашықтан оқиды
Білім • Бүгін, 09:08
Тоғызқұмалақ турнирі қаһарманға арналды
Аймақтар • Бүгін, 08:43
COVID-19: Сыры қашан ашылар?..
Коронавирус • Бүгін, 08:35
Ұқсас жаңалықтар
