Қазақстан қор биржасында (KASE) 2020 жылдың 3 сәуіріндегі таңертеңгілік сауда-саттықтың нәтижесінде 1 АҚШ валютасы 443,5 теңгеге бағаланды.
Ал 5 қаңтардағы валюта саудасы 1 доллар үшін 382,14 теңге деңгейінде жабылды. Осылайша, жыл басынан бері ұлттық валюта бағамы 16% -ға немесе 61,36 теңгеге төмендеді. Осыдан бір күн бұрын биржада доллар 447,6 теңгеден сатылып жатты.
Қолданбалы экономикалық зерттеулер орталығының (AERC) басқарушы директоры Олжас Төлеуов теңгенің нығаюына әсер еткен факторлар жайлы айтып берді.
«Бұл АҚШ президенті Дональд Трамптың твиттерімен байланысты болды, ол Ресей мен Сауд Арабиясы мұнай өндірісін тәулігіне 10 млн баррельге төмендетеді деген үмітін білдірді. Бұл жағдай Brent маркалы мұнай бағасының 15,3% өсуіне ықпал етті, бұл өз кезегінде ұлттық валютаның бағасын көтерді. Теңге долларға шаққанда төрт ұпайға ие болды, кешегі 447,6-дан 443.2-443.6-ға дейін нығайды. Осылайша, қазіргі сәтте 448,5 бағамы бойынша доллар / теңге бағамы 5 теңгеге, ал Forex шыңынан 466,6 23 теңгеге төмендеді. Мұндай динамика мұнай бағасының қалпына келуіне байланысты теңгенің айырбастау бағамы, сондай-ақ мұнай экспорттаушы елдердің валюталарын тұрақтандыруға мүмкіндік береді» деді ол.
Еске салайық, 9 наурызда Brent маркалы мұнайдың бағасы барреліне 42,9% -ға 31,67 долларға дейін төмендеді, ал теңге 1 доллар үшін 399-ға түсті.
Содан кейін бірқатар айырбастау пункттерінде шетел валютасын сату тоқтатылды. Кейін Президент Қасым-Жомарт Тоқаев дағдарысқа қарсы іс-қимыл жоспарын жасау үшін жедел әрекет ету штабын құруды тапсырды.
Біз осыған дейін Ұлттық банк пен үкімет мұнай мен теңгенің күрт құлдырауына жауап беріп, бірлескен мәлімдеме жасағанынжазғанбыз. 10 наурызда үкіметтің отырысында Ұлттық банктің басшысы Ерболат Досаев базалық мөлшерлемені 9,25% -дан 12% -ға дейін пайыздық мөлшерлеме +/- 1,5 пайыздық пунктке өсіргенін хабарлады. Сол күні ұлттық валюта 1 доллар үшін 393 теңгеге дейін әлсіреді, Ұлттық банк пен KASE Франкфурт аукционын бастады.
16 наурызда Ұлттық Банк еркін жүзу үшін теңгені толығымен босатып, валюта нарығынан шығатынын мәлімдеп, сырттай бақылау және қажет болса араласу құқығын өзінде сақтап қалды.
Содан кейін, 19 наурызда, пандемияға байланысты Алматы мен Нұр Сұлтанға карантин енгізілді. Сол күні айырбастау пункттері шетел валютасын сату мен сатып алу бағамдарының арасындағы ауытқуды белгіледі: $ 1 - 6 теңге; Евро - 7 теңге.
Бүгін карантиннің жоғарылауына байланысты аталған ұйымдардың жұмысы 13 сәуірге дейін созылды.
