Сапаны жақсартуға жол ашады

Сонымен қатар халықтың шыдам­дылығына, тәртіпке бағынған өмір­леріне, ел амандығы мен халық келе­ше­гіне, оның қауіпсіздігі үшін ерен еңбек етіп жүрген жандарға да – дәрігерлер мен медицина қызметкерлеріне, құқық қорғау органдарының өкілдеріне және әскери қызметшілерге алғысын білдіруі Президенттің өз тарапынан елге, халыққа көрсеткен ерекше қолдауы ретінде қабылдануы тиіс.

Президент өз мәлімдемесінде «Біз қазірден бастап дағдарыстан кейінгі кезеңге дайындалуымыз керек» деген ұстанымға ерекше мән берді. Дағдарыс әрдайым кез келген мемлекетке, мекемеге, тіпті жеке адамның өзіне толассыз мүмкіндік береді. Дағдарыс – ол өсу, ол бір сапалы деңгейден екінші сапалы жағдайға ауысу мүмкіндігі. Бұл мүмкіндіктер неде?

Біріншіден, Президент атап өткен мемлекеттік басқару жүйесі, яғни тиімді мемлекет, тиімді мемлекеттік аппарат, тиімді мемлекеттік қызмет деген құндылықтарды айқындайды. Ал­дың­ғы қатарға мемлекеттік аппарат тиім­ділігі шығады, яғни өзара әрекеттесу, сондай-ақ қоғам мен ком­му­­никацияны жеделдету әрі оңтай­ландыру.

Екіншіден, дәстүрлі өзара әрекеттесу белсенділігі төмендеуі салдарынан онлайн әрекеттесу белсенді түрде дамиды. Бұл білім беру, сауда, медицина, мемлекеттік қызмет көрсету сияқты салаларда ерекше айқын көрініс табады. Жаңа бизнес үлгілер, принциптер, нормалар пайда болуы мүмкін, тіпті халықтың тұтыну сипаты да өзгеруі мүмкін.

Үшіншіден, COVID-19 індеті бүгінде тіпті сайлау процестеріне де үлкен өзгерістер әкелуде. Сол себепті сайлау процесін ұйымдастыруды жетілдіру жағынан да мүмкіндіктер мол. Мысалы, Оңтүстік Корея пандемия жағдайына қарамастан, өз елінде парламенттік сайлауды өткізді, яғни кез келген үрдісті бейімдеуге әрі өзгертуге болады деген сөз.

Төртіншіден, төтенше жағдай қоғамда цифрлы сауаттылық, цифр­лан­­дыру мәселесінің өзектілігін ерек­­ше көрсетті. Бұл төтенше жағ­дай мемлекеттің бірқатар саласын­да, әсіресе білім, әлеуметтік, еңбек, қар­жы, тіпті ойын-сауық индус­трия­сы­ның өзінде цифрлы технология­ларды дамыту мүмкіндігін беріп отыр­ғанын көріп отырмыз. Сол ар­қылы, халық­тың технология­лар­ды пайдалану деңгейі күрт өседі деп болжауға бола­ды. Ал техноло­гия әрдайым ашық­тық әрі транс­па­ренттілік қағидаттарының жүзеге асуына ерекше серпін береді.

Бесіншіден, төтенше жағдайда еріктілер, азаматтық белсенділер халыққа ерекше көмектесуде. Бұл да біздің ел үшін үлкен мүмкіндік, осындай азаматтық бастамалар легін әрі қарай жалғастыру арқылы мемлекет азаматтардың еліне, жеріне, елді мекеніне деген жауапкершілік сезімін де ұялатады. Қазақстанның өмірлік ұстанымы болған бірлік әрі ынтымақ деген түсінік ел үшін де, мемлекет үшін де айрықша мәнге ие болуы мүмкін.

Президент айтып өткендей, «кем­ші­ліктерді біз көріп отырмыз. Одан тиіс­ті сабақ алып, қажетті шараларды қа­был­даймыз», яғни ұстанымы биік ел ретінде біз де пандемия жағдайы­нан өз сабақтарымыз бен өз мүмкіндік­терімізді алатынымыз сөзсіз.

Алуа ЖОЛДЫБАЛИНА,

Президент жанындағы Қазақстан стратегиялық зерттеулер институтының бөлім басшысы