«Кел, билейік, кетпе менің қасымнан...»
Ақтөбе қаласының ескі бөлігінде орналасқан «Ретро» саябағына әр сенбі сайын үлкен-кіші көптеп жиналады. Өйткені мұнда кешқұрым би кештерін өткізу дәстүрге айналған. Бірнеше жылдан бері, әсіресе қарттарды осында жиі кезіктіресіз. Барлығының мақсаты бір – оралмас жастық шағындағы әуезді әндерді тыңдап, соның ырғағында билеу. Сол арқылы олар сергіп, уақытты көңілді өткізетінін айтады.
– Жасым – 79-да. Өмір бойы мәдениет саласында жұмыс істедім. Үйім 5-шағын ауданда болғанына қарамастан, автобуспен қатынап, сенбінің кешін осында өткізуге тырысамын. Өйткені саябақта кезінде сүйіп тыңдаған «Модерн токинг», «Мираж» топтарының, Сандра, Майкл Джексон, Игорь Тальков, Юрий Шатуновтардың орындаған әндерін қояды. Ана тіліміздегі «Тұмарым», «Гүлдәурен», «Екі жұлдыз» сияқты өшпес туындылар да естіліп тұрады. Өзімді керемет бишімін деп айта алмаймын, бірақ ұмытылмас әуендерге қосылып, арасында билеп тұрғанның несі айып? Бұл – менің 2-3 жылдан бергі ермегім.
Жас кезімізде еңбек етіп, біраз бейнет көрдік. Жұрт қатарлы жолдасым екеуміз 3 баланы тәрбиелеп, адам қатарына қостық. Енді жар, ана, әже ретінде емес, адам ретінде қызық қуанышқа кенелетін кез жеткен сияқты. Өзің үшін өмір сүріп, осылай ән-бидің ортасында жүрген де бір бақыт. Бұл демалысымды немерелерім онша қолай көрмей, «біреу суретке түсіріп алып, әлеуметтік желілерге салып жібермесін» деп өздерінше ескерту жасайды. Кемпір-шалдардың билеп, ән салғанында тұрған не бар? Біздің ұятты қылық жасап жатпағанымыз анық. Зейнеткер болсаң, төрт қабырғаға қамалып үйде отыруың керек пе екен? – дейді өзін Ағила деп таныстырған кейуана.
Бұл жерге әдемі киімдерін киіп, қолтықтасып келетін құрбы-құрдастар көп. Кемінде 20-30 зейнеткер ашық аспан астында вальс, танго, бидің басқа да түрінен «шеберлік сағатын» өткізгенде, оны тамашалайтын жастар да аз болмайды. Арасында қимыл-қозғалысы қиындаған, бірақ көңілі әлі де жас, түрегелмей-ақ музыкаға орнында теңселіп отыратын қарттар да бар...
Қаладағы байырғы мәдени орын – А.Пушкин атындағы саябақта да осындай би кештері ұйымдастырылып тұрады. Әр ұлттың ақсақалдары мен аналарының басын қосатын сауық кешінің тұрақты келушісі Ахат Құдайбергенов: «Жасым 70-тен асты. Ішкі істер саласының ардагерімін. Қатарластарымнан осындай би кештері туралы естіп, саябаққа келіп жүргеніме 1 айдай болды. Биден бұрын замандастарымызбен шүйіркелесіп, сыр ақтарғанның өзі неге тұрады? Бір жағынан, аз-кем қозғалыстың өзі – спорт. Оның денсаулыққа пайдасы зор. Үйде отырғаннан таза ауада жүрген әлдеқайда артық. Жұмыс күндері барлық ата-әже секілді немерелерімізге қарап, балаларымызға көмектесеміз. Кішкентайларды балабақшаға апарып, үйірмелеріне тасып, әйтеуір бір тыным таппаймыз. «Баланы өскенше, немерені өлгенше бағасың» деген рас екен (күліп). Бірақ солай болуы керектей бала-келіндерім бір алғыс айтпайды ғой, керісінше, демалыста биге кетіп бара жатсам, «Онда не бар?» деп жақтырмайды... Жалғыздық жаман, біз үшін көзкөргендермен дидарласқаның да мереке», деп ағынан жарылады қарт.
Белсенді өмір сүру орталығы шақырады
Былтыр Ақтөбе қаласында Белсенді өмір сүру орталығы өз есігін айқара ашты. Зейнет демалысындағы тұрғындардың бос уақытын тиімді әрі қызықты өтуін мақсат еткен арнаулы кабинет сенбі-жексенбі күндері жұмыс істейді. Мұнда газет-журнал оқып, теледидар көруге, сондай-ақ шахмат, дойбы ойнауға болады.
– Орталық жанынан «Шебер қолдар» үйірмесі ашылған, оған да қатысуға болады. Ардагерлерді қызығушылықтарына қарай компьютерлік сауаттандыру, вокал, бассейн, басқа да үйірме-секцияларына жібереміз. Орталықтардың қабылдайтын мекені әр жерде орналасқан. Мысалы, ғаламторды меңгеремін дегендерді Ақтөбедегі колледждерге, суда жүзуге ниеттілерді бассейндерге, ән айтуға қабілеті барларды Мәдениет үйлеріне бағыттаймыз. Бірақ әрқайсысының өз уақыты, кестесі бар.
Егер демалыс күндері баспасөз беттерін оқимыз, әңгімелесеміз, болмаса арнаулы курстарға барамыз деушілер, жалпы Белсенді өмір сүру орталығына қызығушылық танытқан зейнеткерлер болса, біздің телефон нөмірімізге хабарлассын: 55-83-42, – дейді Ақтөбе облысы әкімі аппараты жанындағы «Қоғамдық келісім» коммуналдық мемлекеттік мекемесінің сарапшы маманы Түлкібай Сапаров.
Айта кетейік, ардагерлердің белсенділігін, өмірге құштарлығын арттыруды көздейтін орталық Ақтөбе қаласындағы Сәнкібай батыр даңғылы, 20 «А» мекенжайында орналасқан.
Өнер мен спортты серік еткендер
Ақтөбе қалалық мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің сектор меңгерушісі Әсемгүл Жұманованың айтуынша, облыс орталығындағы алты Мәдениет үйінде үйірменің көпшілігі қариялармен қамтылған. Аталар мен аналар ансамблінің мүшелері де тиісінше солар.
– Ақтөбе қаласындағы Мәдениет үйлері мен кітапханалар жанындағы 70 үйірме мен клубтың 1408 қатысушысы тіркелген. Оның ішінде «Қарты бар елдің – қазынасы бар» демекші, зейнеткерлерді қаланың мәдени өміріне белсене араластыру арқылы өскелең ұрпаққа тәрбие беру бағытында құрылған, қариялармен жұмыс істейтін 9 үйірме бар. Оған 100-ден аса ата-әжеміз мүше. Атап айтқанда, «Наставник» хор ұжымы, «Атамекен-Асылым» ардагер аталар мен аналар ән ансамблі, «Асыл әжелер», «Ақ маржан», «Зере» ансамбльдері, «Сударушки» вокалдық тобы. Бұлардың біразы халықтық деген атағы бар. Сондай-ақ «Ардагерлер» шахмат клубы, қоғамдық-саяси маңызды мәселелерді талқылайтын «Ұлағат» ардагерлер клубы, басқа да орталықтар бар. Әрі үйірме, әрі клуб, ансамбльдер қариялардың зейнет демалысына шыққаннан соң үйде отырып қалмауына, қоғамның бір мүшесі екенін сезінуіне мол ықпал ететіні хақ.
Сонымен қатар әр аптаның сәрсенбі күнінде сағат 18:00-де Ақтөбе қалалық Мәдениет үйінің алаңында эстрадалық-үрлемелі оркестрдің қатысуымен «Кел, билейік» деген атаудағы би кеші тұрақты түрде өтеді. Күз-қыс айларында би кешіне кіру ақылы – 200 теңге. Өйткені ғимарат ішінде болады, – дейді Әсемгүл Оразқызы.
Спорт кешені – «Достық» су спорты орталығына барушылар да біршама. Өңірдегі ең ірі бассейнде зейнеткерлер 50 пайыздық жеңілдікпен суда жүзе алады. Ал демалыс күні екі сағат – 12:00-14:00 аралығында қажетті құжатын көрсеткен ардагерлердің ақысыз негізде кіруіне жағдай жасалған. Мұндағы басшылардан саламатты өмір салтын ұстанып, спортты серік еткен ата-әжелердің аз еместігін білдік.
– Мәселен, ардагерлер айына 8 рет бассейнге келсе, 2500 теңге төлейді. Ал басқаларға аталған қызмет 5 мың теңге тұрады. Яғни 50 пайыздық жеңілдік бар. Бұдан басқа, ақысыз суда жүземін деушілерге әр жексенбі күні екі сағат қарастырылған. Ол үшін зейнеткер екенін айғақтайтын құжат, медициналық анықтама, сосын бассейнге арналған киімдерін алып келсе болғаны. Қазіргі таңда үзбей бассейнге келетін зейнеткерлердің саны 50-ге жуықтайды. Тағы 20-ға жуық үлкен кісі бүгінге дейін тегін суда жүзді. Келушілердің дені – әйел адамдар. Олардың арасында жылдың соңындағы мерекелерге орай жарыстар өтеді, сыйлықтар ойнатылады, – деп атап өтті «Достық» су спорты түрлері бойынша Ақтөбе облыстық балалар-жасөспірімдер спорт мектебі директорының орынбасары Ләззат Бектұрлиева.
Айбек ТАСҚАЛИЕВ,
журналист
P.S.: Мына өмірде кез келген адамның қартаятыны, бақилық болатыны әмбеге аян. Бұл – табиғаттың заңы. Бірақ уақытқа мейлінше ырық бермей, қолдан келгенше сүйікті ісіңмен айналысқанға не жетсін?! Өйткені аз-кем әуелетіп ән айтып, болмаса спортпен шұғылданғанның өзі жанға шуақ сыйлайды. Ал көңілді адамның денсаулығы ұзаққа дейін сыр бермейтіні дәлелдеуді әсте қажет етпейді...
Ақтөбе облысы
