Жиынға мемлекеттік органдардың басшыларымен қатар коронавирус індетіне шалдыққан медицина қызметкерлері, үкіметтік емес және қоғамдық ұйымдардың өкілдері шақырылды.
Аталған мәселенің маңыздылығын атап өткен Мәжіліс Спикері, Nur Otan партиясы парламенттік фракциясының жетекшісі Нұрлан Нығматулин ағымдағы жылдың 22 қыркүйегіндегі жағдай бойынша аталған індетке шалдыққан дәрігерлердің жалпы санының 14%-дан астамына ғана, сонымен бірге қайтыс болған медицина қызметкерлері отбасыларының 13%-ға жетер-жетпесіне ғана төлем жүргізілгенін айтты.
Нұрлан Нығматулиннің айтуынша, мұндай жағдай денсаулық сақтау жүйесі қызметкерлерінің наразылығын тудырып, Мемлекет басшысына және Парламент депутаттарына жүгінуге мәжбүр етеді.
– Коронавирустық пандемия кезінде, ең алдымен, мемлекеттік аппараттың шешімдері өте жедел де кәсіби болуы тиіс. Бұған партиямыздың Көшбасшысы-Елбасы және Мемлекет басшысы ерекше назар аударады, – деді Мәжіліс Төрағасы.
Сонымен қатар Н.Нығматулиннің айтуынша, індетке шалдыққан медицина қызметкерлері мен қайтыс болғандардың отбасыларының төлемақысына қатысты, анықтап айтқанда, төленбеу жағдайы құзырлы министрліктердің әлеуметтік бөлімдері арасында өзара іс-қимылдың жоқтығы мен ойластырылмаған қадамдарының нәтижесі. Енді қазір пандемия кезінде медицина қызметкерлерін қолдау туралы Президенттің тапсырмаларын орындау үшін барлық жіберілген олқылықтардың орнын толтыру маңызды.
Денсаулық сақтау министрлігі жариялаған ақпаратты Нұрлан Нығматулин сандарды сапыру деп бағалады. Мәселен, аталған министрлік ұсынған ақпаратына сәйкес, Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігіне 4 064 өтініш берілген. Сонымен қатар кәсіби қызметін атқару кезінде 8 333 дәрігер, барлығы 12 830 медицина қызметкері коронавирус инфекциясына шалдыққан.
Осы ретте, Мәжіліс Төрағасы Денсаулық сақтау министрі Алексей Цойға жоғарыда аталған 4 064 өтініштің өзі фракция отырысы болатыны белгілі болғаннан кейін ғана жасалынғанын айтып:
– Егер өткен 6 ай ішінде 2 475 өтінім берілсе, соңғы санаулы күндер ішінде 1 589 өтінім берілген. Яғни берілгендер өтінімдер саны 1,6 есеге артып, ал өтемақы төленген адамдар саны 2 есеге дейін өскен. Алты ай бойында барлығы 1 830 дертке шалдыққан дәрігер өтемақыға ие болса, ал соңғы біраз күнде 1665 дәрігерге төлемақы беріп үлгерген. Қайтыс болған медицина қызметкерлерінің отбасыларына өтемақы төлеу бойынша да жағдай осындай, – деді Нұрлан Нығматулин.
Коронавирустық инфекциядан зардап шеккен және қайтыс болған медицина қызметкерлерінің көпшілігі аймақтық комиссиялардан растау ала алмаған.
Нұрлан Нығматулиннің пікірінше, жәрдемақы мен өтемақыны беру рәсімінің шамадан тыс бюрократтандырылуы да мәселенің оң шешімін табуына кедергі келтіріп отыр. Атап айтсақ, оны алу үшін ауырғандар мен қайтыс болғандар жақындарының өтініміне 5 жыл бұрын бекітілген инфекциялық аурулар ошағын эпидемиялық зерттеу картасы қоса берілуі тиіс. Ондағы талаптар коронавирустық инфекцияның нақты белгілерін көрсетпейді, ал оны егжей-тегжейлі анықтау және сипаттау төлем мерзімдерін одан әрі кешіктіреді. Бұл Денсаулық сақтау, Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрліктерінің бір жолғы төлем тәртібін анықтау бойынша 9 сәуірдегі бірлескен бұйрығына негіз болып отыр.
– Сіз қазіргі жағдай талаптарына мүлдем жауап бере алмайтын 2015 жылғы бұйрықты ойланбастан көшіру арқылы жағдайды қиындатып отырғаныңызды түсінесіз бе? Осының салдарынан жергілікті жерлердегі өңірлік комиссиялар тиімді жұмыс істей алмайды. Өйткені, оларға көптеген құжаттарды қарау қажет. Адамдар ауырып, оның үстіне әлі де қалпына келе алмай жатып, 43 қосымша жинауы керек. Осы рәсімді жеңілдетуге болатын еді ғой. Мұны ертерек жасауға не кедергі болды? Демек, немқұрайлы қарағансыздар, – деді Нұрлан Нығматулин.
Төлем жағдайына қатысты жіберілген қателіктердің тағы бір себебі, төтенше жағдай кезеңі аяқталғаннан кейін қажетті бұйрықтың болмауы. Бұйрықтың тиісті жаңартылуы тек 22 шілдеде болған.
– Тек осы жерде, Мәжіліс қабырғасында, соңғы 2 күнде тынымсыз жұмыстың нәтижесінде ғана сіздер дұрыс тетіктерді ойластыра бастадыңыз, – деді Мәжіліс Спикері.
Талқылау барысында, Нұрлан Нығматулин аймақтық комиссия жұмысын ұйымдастыруға назар аудара келіп, оған Ведомствоаралық комиссия тарапынан қажетті бақылаудың болмағандығын баса айтты.
– Ведомствоаралық комиссия, Үкімет тарапынан бақылаудың болмауы аймақтық комиссиялар жұмысы бойынша жалпы өтемақы төлеу бойынша осындай өкінішті жағдайға алып келді, – деді Мәжіліс Төрағасы Ералы Тоғжановқа.
Сондай-ақ комиссияларды құру кезінде де немқұрайлылық байқалғаны айтылды. Мысалы, еліміздің 17 аймағы бойынша жиыны 5-ақ тиісті комиссия құрылған. Ал талап бойынша, негізі сәуір, мамыр айларында тағы – 4, маусым айында – 5 комиссия құрылу керек болатын.
Ал коронавирустық инфекция мен вирустық пневмонияның өршіп тұрған Ақтөбе, Атырау және Батыс Қазақстан облыстарында тамыз айында ғана қолға алынған.
Нұрлан Нығматулин:
– Осындай маңызды мәселелерді шешуге тікелей қатысы бар – вице-премьерден бастап министрліктің әр қызметкері – әрбір санның артында қиын жағдайда жұмыс істеген, ал кейбірі жақындарынан айрылған адамдар тұрғанын түсінуге тиіс. Енді олар өздеріне тиісті ақшаны алу үшін табалдырық тоздырып, көптеген қағаз толтырады. Бұл тіпті қарапайым адами көзқараспен қарағанның өзінде дұрыс қадам емес, – деді.
Жиында төлем алуға өтініш беру тәжірибесімен Нұр-Сұлтан қалалық бірінші аурухананың дәрігері Мұхит Туланов бөлісті. Дәрігердің құжаттарын комиссия қабылдамаған. Себебі, оның еңбекке жарамсыздық парағы жоқ.
– Дәрігерлер мүлдем жетіспей, жүктеме өте үлкен болды. Біз ол кезде еңбекке жарамсыздық парағы туралы, яғни 2 миллион теңге туралы ойлауға да шамамыз жетпеді. Біз ар-намыс, мемлекет, өз отбасымыз туралы ойладық. Осы ретте, әділдікке қол жеткізуге бола ма? – деді М.Туланов Денсаулық сақтау министріне.
Алексей Цой әрбір жағдай мұқият қаралып, мәселелер оң шешімін табатынын жеткізді.
– Біз коронавирустың екінші толқынына дайынбыз. Мен әріптестерімнің атынан өзіміздің тікелей міндеттерімізді адал атқаратынымызды айтқым келеді. Дегенмен, біз төлемақыларды уәде етілген және уақытында алатынымызға сенімді болғымыз келеді, – деді өзі ауырып, жәрдемақыны ресімдеуде қиындыққа тап болған Екібастұз қаласының жедел жәрдем фельдшері Жанар Маликова.
Депутаттар мен Денсаулық сақтау министрлігі, Ведомствоаралық комиссия басшыларының бірлескен жұмысының нәтижесінде және сындарды талқылау барысында жақын арада төлемақы ахуалын жақсартуға қолдау болатын бірқатар тетіктер әзірленді.
– Бүгінде біз көптеген мәселені шешуде айтарлықтай ілгерілеушілік бар екенін байқадық. Біз Парламентте әрбір цифр, әрбір құжат тегі бойынша талданғанын көріп отырмыз. Бұл өте маңызды, себебі бұл серіктестік тәсіл. Қоғам бұл қолдауды қажет етеді, – деді «Серпін» Ұлттық білім және инновациялар палатасының президенті Мұрат Әбенов.
Аталған кемшіліктерді түзету үшін Мәжіліс депутаттары – Nur Otan фракциясының мүшелері 30 күн уақыт берді.
– Бүгін біз көптеген мәселені талқылап, бір ай көлемінде оларды шешуге тырысатын боламыз, – деді Премьер-Министрдің орынбасары Ералы Тоғжанов.
Талқылауды қорытындылаған Мәжіліс Төрағасы, фракция жетекшісі Нұрлан Нығматулин депутаттық корпус әрдайым бірлескен жұмысқа дайын екенін жеткізді.
