Закирьяновтың «зообағы»

Пікір • 22 Қаңтар, 2021

Закирьяновтың «зообағы»

154 рет көрсетілді

Ілкіде интернеттен араб елдерінде ауқатты қожайындардың кейбір жабайы аң-құстарды асырап, дұрысы ермек қылып отырғанын көріп таңғалатын едік. Гепард, гиена, арыстан сияқты түз тағыларын кең сарайларында ұстап, қымбат көліктеріне отырғызып алатын мұсылман елдерінің байшыкештеріне таңдайымызды қағатынбыз да қоятынбыз. Кейінірек елімізде де қасқыр, тауыс сияқты аң-құстарды коттедждерінде ұстап отырған азаматтар туралы ести бастадық. Әлбетте, әуелі тордағы түз тағысына жаныңыз ашиды. Әйтсе де ен дала еркесінің еркіндігін шектегендердің қасында шектен тыс аңшылыққа бой алдырғандар қауіпті ме, қалай?!.

Думан АНАШ

Әнеугүні әлеуметтік желілерде кеңінен тараған Қазақ спорт және туризм академиясының президенті Қайрат Закирьяновтың аң-құстардың тұлыптарына толы кеңсесінің фотосуреті көпшіліктің назарын аударды. Бұл жайт оқу орны басшысымен бірге түскен суретін әлеуметтік желіге жүктеген спортшы Жанқош Тұраровтың парақшасынан тараған болатын. Шамасы, жас спортшы да, сынға іліккен спорт және туризм академиясының жетекшісі де оқиғаның соңы бұлай белең алатынын аңдамай қалса керек. Желі қолданушылары, әсіресе «Қызыл кітапқа» енген қар барысының терісіне байланысты тиісті ведомствоның түсіндірме беруін талап етті.

Ал аталған келеңсіз көрініске қатысты ақпарат құралдарына ашық сұхбат берген Қ.Закирьянов бұл барыстың шынайы терісі емес, бар болғаны бедерін дәл берген жасанды дүние екенін айтып ақталды. Сондай-ақ ол Алматы қаласындағы кеңседе тұрған көз жауын алатын қымбат аң терілері мен тұлыптарының өзі заңды негізде аңшылықтан түскен олжалары екенін жеткізді. Оның айтуынша, қар барысының жасанды терісін туған күніне сыйлаған көрінеді. Ал қар барысының қасында тұрған сілеусін де сыйға тартылған екен. Десе де академия басшысы сілеусіннің «Қызыл кітапқа» кірмейтін жыртқыш екенін айтады. Бұдан өзге оның коллекциясында 30 шақты аң тұлыптары әр құрлықтан жиналған, соның ішінде Африка, Аустралия мен Жаңа Зеландиядан ауланған екен. Мәселен, үш жыл бұрын Оңтүстік Африка Республикасының үкіметінен сатып алған лицензия бойынша арыстанды атып алғанын мақтанышпен айтады. Тіпті аңқұмар отандасымыз африкалықтардың осы арқылы ақша тауып отырғанын, алайда заң бойынша аталығын ғана атуға рұқсат беретінін тәптіштеп түсіндіреді. Яғни бұл аңдар әйтеуір бір күні өз ажалынан өледі, әйтпесе басқа бір жыртқыштың жемі болады. Сондықтан бұл әрекетін қатыгездікке баламайтынын жеткізеді. Аңшылық құмарлығын философиямен астастырған оның тағы бір уәжі – тұлыптар мен терілердің өз меншігінде емес, академия иелігіне жататыны. Яғни директорлар кеңесінің арнайы шешімімен академияны насихаттау мақсатында, талапкерлер тарту орайында қаражат бөлінетінін, ал өзі – тек орындаушы ғана көрінеді. «Мәселен, шартты түрде биыл зоомузейге арналған жәдігерлерді толықтыру үшін 10 млн теңге бөлуге директорлар кеңесі шешім шығарады, осы іспен мен шұғылданамын», дейді Қ.Закирьянов.

Бұл олжаның барлығы кәсіби бағдарлау негізінде алынғанын алға тартқан академия басшысының айтуынша, әрбір университеттің өзінің бренді, хоббиі болғандықтан, Спорт және туризм академиясының көздеген мақсат-мұраты да жабайы табиғатқа, қоршаған ортаға, туризмге назар аударту. Ал қару-жараққа қатысты кез келген тексеру органының өкілі келсе де рұқсатнама құжаттары әзір екенін, бәрі заңды екенін айтады.

Бұл ретте Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің баспасөз хатшысы Самал Ибраева ведомствоға қарасты Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитетінің Алматы облысы бойынша аумақтық инспекциясының өте сирек кездесетін және жоғалып кету қаупі бар қар барысының терісі белгілері бойынша жоғарыда айтылған айғаққа құқық қорғау органдарынан тексеру жүргізуді сұрағанын хабарлады.

«Түлкі түгінен жазады» дегендей, бағалы аң терілеріне әуестік бұрыннан бар. Дегенмен табиғатты қорғау бойынша құрылған қоғамдық қозғалыстар бұл қағидатты өзгертуге күш салып келе жатқаны аян. Әйтпесе тоқсаныншы жылдарда аю мен қасқыр сияқты аң терілері қазақстандықтар арасында да сәнге айналғаны белгілі. Бүгінгі таңда бұл үрдіске қарсылық білдірушілердің қатары көбейіп келе жатқаны қуантады. Қолда бар алтынның қадірін білген абзал. Әсіресе қоршаған ортаның бөлінбес бөлшегі – тірі жан иесіне... Ал Қазақ спорт және туризм академиясындағы таксидермия үлгілерінің заңдылығы алдағы уақытта анықталады.

Күннің маңызды және өзекті жаңалықтарын «Егемен Қазақстан» телеграм каналынан оқыңыз