Ымыраға келушілік – құқықтық мәдениеттің жоғарылағандығы

Көп этностылық және көп конфессиялық – біздің елі­­міздегі тарихи тұрғы­дан қа­лып­тасқан өмір шын­дығы. Осын­дай жағдайда қоғам­дық келі­сім мен ұлт­тық бірлікті ны­ғайтуда, Қазақ­станның этнос­тық алуан түр­лілігін сақтау мен дамыту­да Қазақстан хал­қы Ассам­блея­сының рес­пуб­ликалық және өңірлік қоғам­дық құ­рылымдарына жүк­телген жауап­кершілік жоғары.

«Татулық, тұрақтылық пен этносаралық келісім –мем­­лекетіміздің үйлесімді да­муы­­ның іргетасы әрі зор жеңіс­­терінің кепілі» екенін Ел­басы, Қазақстан халқы Ассам­б­леясының Төрағасы Нұр­сұлтан Назарбаев жуырда қазақ­стандықтарды Наурыз ме­ре­кесімен құттықтауында ерек­ше атап өтті. Осы ай­дың 28-іне белгіленіп отыр­ған Қазақ­стан халқы Ас­сам­б­леясы­ның жиырма тоғы­зын­шы сес­сия­сының күн тәр­тібі «Бірлік, татулық пен келісім­нің 30 жылы» деп аталуы да бе­кер­ден-бекер емес.

Бүгінде әлеуметтік желі­лерде көшелердегі, қоғамдық орындар мен базарлардағы кез келген кикілжіңнің бояуын қалыңдатып, ұлтаралық сипат беру кең етек алып ба­ра­ды. Осындай келеңсіз оқи­­­ға­ларды сырттай бақы­лау­­­шылар жанжалға қа­ты­­су­шылар әртүрлі этнос өкіл­­дерінен бол­ған жағдайда орын­­сыз шу көтеріп, мәсе­лені ушық­­ты­руға дайын тұ­ра­ды. Жа­қын­да «Алтын орда» базарын­да орын алған жүргізуші мен күзет­ші арасында болған қақ­ты­ғыс – осының бір дәлелі. Жүр­гізуші әлеуметтік желі парақ­ша­ларына салынған сұх­бат­тарында: «Бұл ешқан­дай да ұлт­аралық қақтығыс емес, тек арамыздағы түсініспеу­шілік­тен туындаған екеуара соқ­тығыс қана» деп қанша ұғын­дырса да кейбір керауыз желі пай­даланушылар оқиғаны әсі­релеп көрсетіп, жалаулата жө­нелді. Ұшқыннан от тұ­та­на­тынын ескерсек, мұн­дай түймедейді түйедей етіп көр­сетудің зардабы болмай қой­майтынын да баса айт­қанымыз жөн. Оның үсті­не, өте нәзік саналатын этнос­аралық мәселелерді шешуде белден басуға болмайтынын өткен тарихымыз сан мәр­те дәлелдеді емес пе?! Бұл жолы абырой болғанда, жан­жал­ға себепкер екі жігіт те аза­маттық танытып, бір-бірі­нен кешірім сұрап, ымы­раға келді. Қазақстан халқы Ассам­блеясының этностар арасын­да­ғы ынтымақты дамытуда бас­ты назарда ұстап келе жат­қан медиация институтын да­мыту да жоғарыдағыдай шие­­­леністерді шешуде аса ма­ңыз­ды тетік екені дәлел­деуді қаж­ет етпейтін ақиқат.

Бүгінде азаматтардың кез кел­ген жанжалды шешу ба­ры­сында ымыраға келуге да­йын болуы азаматтық же­тілу мен жауапкершілік көр­сет­кішіне айналып келеді. Мұ­ның өзі жалпы қоғамның құ­­қық­тық мәдениетінің дең­ге­йі жоғарылағанының басты ай­ға­ғы. Тек осындай жағдайда Қазақ­станда қоғам тұрақ­тылы­ғы мен күллі әлеу­меттік құры­­лым­ның орнықтылығы қам­­та­масыз етілмек. Бұл ба­ғыт­та Қазақстан хал­қы Ас­сам­б­леясының республи­ка­лық және өңірлік қоғамдық құ­ры­лым­дары жұмысының Бірың­ғай тұ­жыр­ымдама­сын­да кәсіби ме­диа­торлар мен келіссөз жүр­гізу­шілерді даярлау, ме­диа­ция институтын жоспарлы нығ­айтуға ықпал ететін білімді арттыру шаралары нақты белгіленген.

Қазақстан Республикасы­ның Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев «Тәуел­сіз­дік бәрінен қымбат» бағ­дар­­ламалық мақаласында этнос­­аралық татулық туралы: «Біз көпэтностық сипаты­мыз­ды артықшылығы­мыз­ға айналдыра алғаны­мыз анық. Көптеген шетел­дік сарапшының еліміз­ге қатысты «Еуразия­дағы шырпы тисе лап ете түс­ке­лі тұрған қурай», Failed state сияқты болжам­дарын жоққа шығардық. Бұл жолда тыныштық пен тұрақ­тылықтың бастауы болған Қазақстан халқы Ассамблеясы тиімді жұмыс атқарды. Еш­кімді ұлтына қарап, бөле-жар­ған жоқпыз. Бәрінің өсіп-өнуіне толық жағдай жаса­дық, бірдей мүмкіндік бер­дік. Біздің ұлтаралық келі­сім саясатымыз әлемді мойын­датты. Халқымыздың осындай ырыс-ынтымаққа не­гізделген жарасымын бағалай білуіміз керек. Бұл – кемел келешекке бастайтын жол. Сондықтан ұлтаралық татулық пен келісімді сақтау – мемлекеттік органдардың ғана емес, бүкіл қоғамның және әрбір азаматтың міндеті. Түптеп келгенде, еліміздегі тұрақтылық пен береке-бірлік үшін барлығымыз жауаптымыз», деп атап айтты.

 Иә, қоғамдық келісім мен ұлттық бірлікті нығайтуда және сақтауда барша қазақ­стан­дықтар ортақ мақсатқа жұмыла жұмыс істеуі қажет. Ал Қазақстан халқы Ассам­блея­сы осы аса жауапты мін­детті жүзеге асыруда негізгі жауапкершілікті өз мойнына алып отыр.

 

Закиржан КУЗИЕВ,

Қазақстан халқы Ассамблеясы Төрағасының орынбасары