Аймақтар • 09 Сәуір, 2021

Сырға толы Науырзым

380 рет
көрсетілді
4 мин
оқу үшін

Науырзым қорығында жыл сайын сәуір айында «Жыл құсын» таңдау дәстүрге айналған. Қазақстанның биоалуантүрлілікті сақтау қауымдастығы мен құстарды қорғау одағы­ның ұйтқы болуымен 15 жылдан бері үзілмей келе жатқан дәстүрлі шара бары­­сында биылғы «Жыл құсы» таңдауы «Қызыл кітапқа» енген қызғылт бірқазанға түсіп отыр.

Сырға толы Науырзым

Мамандар енді бірқазанды қорықты қызықтауға келетін туристерге, Науырзым ауданы тұрғындары мен мектеп оқушыларына насихаттау, құс ұя салатын жерлерді ерекше қорғауға алып, бірқазан тіршілік ететін орта туралы оқушылар арасында ғылыми жобалар ұйымдастыру жұмыстарын қолға алмақ.

– Бірқазан сирек кездесетін, ұясын кез келген жерге сала бермейтін құс. Өкінішке қарай, соңғы жылдары бұл құстардың саны бірте-бірте кеміп бара жатыр. Көбіне нулы қамысты көлдерді мекендейді. Қазақстанда 8 мыңдай бірқазан тіршілік етеді. Салмағы 10-11 килоға дейін баратын ірі құс. Сондықтан заңсыз аңшылықты кәсіп еткен сұрмергендердің сұқ көзіне жиі ілігеді, көбі осы құсты нысанаға алуға құмар. Бұл құстар Қазақстанда, Ресейде, Пәкістанда және Солтүстік-Шығыс Африкада ұя салып, балапан шығарады. Күн жылынған соң өзіміздің Науырзым қорығына ұшып келіп, жаздай осы өңірді мекендейді. Жалпы, қазір жер бетіндегі халық санының күрт өсуіне байланысты әлем экологиясының нашарлап бара жатқаны сезіле бастады. Адам баласы аң, құс аулаудың сан түрлі тәсілдерін ойлап тауып, тіпті жануарлардың кейбір түрін жойып жіберуден де тайсалар емес. 1906 жылдан бері қарай әлемде «Құстар күні» мерекесі аталып өтіле бастады. Ал 1927 жылдың көктемінде жас натуралистердің К.Тимирязев атындағы орталық биостансасында балалардың құстарға арналған тұңғыш мерекесі «Құс күні» өтті. Мұндағы басты мақсат – жасөспірімдердің қоршаған ортаға деген сүйіспеншілігін арттыру, табиғатты қорғауға бейімдеу болатын. Бұл мерекені біз 2006 жылдан бері жыл сайын атап өтіп келеміз, – деді қорықтың кіші ғылыми қызметкері Ришат Батряков. 

Науырзым қорығының мамандары таяуда сирек кездесетін құстарды қорғау, насихаттау бағытындағы кешенді шаралар аясында «Саябақтар шеруі-2021» атты табиғатты аялау жобасын қолға алған. Шара барысында оқушыларды табиғатты сүюге, аң-құстарды қорғап, қамқорлық көрсете білуге үйрететін «Үйшік» акциясы ұйымдастырылды. Акцияға атсалысқан кішкентай табиғат жанашырлары мен қорық инспекторлары көктем құстарына жүздеген ұя жасап, ағаш басына орнатты. Қазіргі таңда өскелең ұрпаққа үздіксіз экологиялық білім мен тәрбие беріп отырсақ,  жастарымыздың дені сау, болашағымыз мықты болары хақ дейді қорық қызметкерлері.

Науырзым ауданында 20 наурыздан 25 мамырға дейін жалғасатын «Саябақтар шеруі» халық­аралық жобасы биыл «Табиғатты қор­ғайық, болашақты ойлайық» атты үндеумен онлайн режімде өтуде.

– Науырзым өңірінде дәстүрге айнал­ған шараның басты мақсаты – ерекше қор­ғауға алынған табиғи аумақтардағы күрмеулі мәселелерге жергілікті билік пен аудан тұрғындарының назарын аудару және табиғи мұраларымызға деген сүйіспеншілікті ояту. БҰҰ қам­қорлығына алған әйгілі қорықты ең алды­мен науырзымдықтар мақтаныш етуі керек. Осы мақсатта қорық қызмет­керлерінің ұйымдастыруымен онлайн бай­қаулар жарияланып, жоспарға сай табиғатты қорғау бағытында «Құстар күні», «Бүкілқазақстандық ағаш егу күні», «Қызғалдақтар күні», «Жер күні», «Таза өзендерге – таза жағалау» мере­келік іс-шаралары өткізілмек, – деді Науыр­зым қорығының директоры Дулат Қой­лыбаев.

Қорық қызметкерлері «Жер күні» ак­циясы аясын­да аудан тұрғын­да­рының қатысуымен ауыл іші мен елді мекендердің маңына ағаш көшет­терін егуді көздеп отыр. «Су күні» шарасы барысында өзен, көл жағалауларын қоқыс­тан тазарту жұмыстары жүргізілетін болады. Ал бүкіл­әлемдік «Қоршаған ор­таны қорғау күні» қарсаңында аудан көлемінде сенбілік өткізу жоспарланған.

 

Қостанай облысы,

Науырзым ауданы