Кейіннен Асқар Момынов деген жігіт жетекшілік ететін Шардара ауданында құрылған «Наз» тобы шырқайды. Аталған топта қырғыздың Елік деген әнші қызы да болыпты. «Қасқалдақты» ол сахнада құлпыртып, тіптен тамаша орындаған, дейді білетіндер.
Көп ұзамай топтың әншісі Болат Құсайынов «Қара бауыр қасқалдақты» «Тамашада» орындайды. Әннің халыққа кеңінен танымал болғаны осы кез.
Композитор Лесбек Амановтың айтуынша, әннің мәтінін «Жұлдыз» журналында жарияланған ақын өлеңдері арасынан байқап қалады да, ішінен бірнеше рет қайталап оқып, осы ән дүниеге келеді.
«Ойын астарлап жеткiзген өлеңде Колбиндi қаңғып келген шүрегейге теңеп отырғанын бiрден түсiндiм» дейді Л.Аманов. Алайда ақын Есенғали Раушанов оны жоққа шығарады. «Бұл өлең мені аз әурелеген жоқ. Өз басым оның әніне көңiлiм тола бермейді. Неге? Қазақта қай өлең әнге сұранып тұр? Әуелі осы мәселені пысықтап алу керек қой. Өнердің ішкі әлемінің кабысуы деген болады. Кейбіреулер бұл өлеңнің сөзін өзінің ыңғайына қарай бұрып, шумақтар қосып айтады. Өнерде одан өткен сорақылық, қиянат жоқ. Мен де кезінде кітапқа енбей калған өлеңдер баршылық. Үлкен күшпен жарық көрген кiтабымда «Қасқалдақ» бұрмаланып шықты. «Қаңғып келген шүрегей, көлге пана болмайды» деген жолдардағы «қаңғып» сөзі «адасып» деп түзелген. Бұл дегенің өлеңді түсіну түгілі, қарапайым техникалық құрылымын білмеу, болмаса түсінуге тырыспау деген сөз емес пе? Біреулер бұл әнді Қонаевқа арналған десе, біреулер Колбинді айтады. Бұл бекер. Колбинге шүрегей келмейді. Қайдан білейін, бәл-
кім, Қонаевты қасқалдақтан гөрі ірірек құсқа теңеген дұрыс шығар... Жалпы менің шығармашылығымда жеке адамдарға, компартияға, саясатқа арналған қызыл өлеңдер болған емес... Мұнымен мақтанайын деп отырғаным жоқ, дұрысы сол. Сондықтан «Қасқалдақ» ешкімге арналмаған. Ол сол төгілген қанға оқылған дүние... Бір қуанатыным, бұл өлеңнің кітаптан бұрын «Жұлдызға» шыққан нұсқасы бар еді. Ән авторы соны пайдаланыпты», дейді ақын.
Не десек те, шайыр жүрегін жарып шыққан саф өлең сазгердің сырлы пернелеріне қона кетіп, қаншама буын қайырмасына қосылып келе жатқан ғұмырлы ән дүниеге келді. Ақиқатын уақыт таразылай жатар, дегенмен ән тарихына әр кезде үңіліп тұрған дұрыс дер едік.
Алтынай АЛТЫНБЕК,
Еуразия ұлттық университетінің 2-курс студенті
