ШАЛҒАЙДАҒЫ АУЫЛДАР СЫМСЫЗ БАЙЛАНЫСҚА ШЫҒУДА

Бүгінгі таңда облыс, қала орталықтарынан шалғай қоныс теуіп отырған  ауыл тұрғындары да жыл өткен сайын қуаныш құшағына кенелуде. Әсіресе,  елді мекен  тұрғындарының  сымсыз телефон желісімен  қалааралық, оны айтасыз халықаралық байланыстарға шығуы осы ойымызға  айқын айғақ болса керек.  Жақында ғана Сыр еліндегі осындай бір ауыл тұрғындарының  қуанышты күніне куә болдық. CDMA-450 стандартының сымсыз байланыс желісінің серпінді жобасы Үкімет басшысының ауылдық елді мекендерді телефондандыру тапсыр­ма­сына сәйкес және “30 корпо­ра­тив­тік көшбасшылар” мемлекеттік бағ­дар­ламасы шеңберінде жүзеге асы­ры­луда. 2008 жылдан бастап республика бойынша жоба шеңберіндегі 399 базалық станцияның қондырғысы арқылы 220 мыңнан аса телефон нөмірі қосылған. Қазіргі станциялар шамамен 1800 ауылдық елді мекен­дерін байланыспен  қамтиды. Қызылорда облысында жоба шеңберінде 36 базалық станса қондырылып, шалғай елді мекендерде шамамен 17 мың нөмір қосылған. Осын­дай сипатта қазіргі кезде CDMA-450 абоненттік радиоқосылу желісімен 263 ауылдық елді мекеннің 215-і қамтылған, яғни Сыр елінің ауылдық жерлерінің  80 пайызы  қамтылған. Қызылорда облысында “CDMA-450 технологиясын пайдаланумен ауылдық телекоммуникация байла­ны­сын жаңар­ту және дамыту” жоба­сы­ның бірінші кезеңі аяқталды. “Қа­зақ­те­леком” АҚ фи­лиалы Қызылорда об­лыстық теле­ком­муникациялар дирек­циясының та­рапынан 29 сәуірде атал­мыш техно­логия бойынша теле­фон­дан­дырылған Шиелі ауданындағы Қос­үйең­кі ауылында баспасөз-туры өткізілді. Магистралдық коммуникация­лар­дан қашықта орналасқан Қосүйеңкі ауылының тұрғындар саны 180 адамды құрайды. Осы уақытқа дейін бұл жерде тек қана жергілікті әкімшілік немесе мүмкіндігінше әлеуметтік нысандар телефондандырылған. 2008 жылы CDMA-450 желісінің даму жобасы бойынша Шиелі ауданында биіктігі 50 метрлік антенна-діңгектік құрылғысымен базалық станция орнатылуы Қосүйеңкі ауылының тұрғындарына телефон байланысына қосылуға мүмкіншілік берді. Бүгінгі таңда Қосүйеңкі ауылы қа­лааралық  және халықаралық бай­ла­нысқа қосылуға, сонымен бірге 128 кБит/с жылдамдығымен CDMA-1х технологиясы бойынша ғаламтор желісіне қосылуға рұқсаты бар 18 телефонмен қамтылған. Ұсынылып отырған  WLL CDMA тех­нологиясы шығыны мен жобаны жүзеге асыру мерзімдері жағынан да, сонымен қатар берілген техноло­гия­ның келешек пайдалану тұғырынан қарағанда өте ыңғайлы,  ұтымды болып табылады. Баспасөз – туры соңынан осы салтанатты шараға қатысқан бір топ лауазымды тұлғалармен әңгімелескен едік. Қызылорда облыстық телеком­му­ни­кациялар дирекциясының бас директоры С.Балтабайұлы: – Бүгінгі таңда облыс бойынша 80 пайыз ауылдық елді мекендері  CDMA-450 стандарты бойынша сымсыз байланыспен қамтылған. Осы жобаны жүзеге асыру байланыс қыз­ме­тіне сұраныстарды қанағат­тан­ды­руға және ауылдық жерлерде теле­фон­ды орнату кезегін жоюға, қа­шық­та орналасқан шағын елді мекендерді байланыспен қамтуға ықпал етеді. Еске салсақ, Қазақтелекомның жігерлігінің арқасында, біздің облыс ең бірінші болып ауылдық желісінің 100 пайыз сандандыру деңгейіне жетті. Сонымен бірге, біздің облыс WLL CDMA желісін тарату жобасын бірінші болып аяқтайды деген ойға сенімдіміз. “Нұр Отан” ХДП Қызылорда облыстық филиалының төрағасы Н.Құдайбергенов: – Негізгі инфрақұрылымнан қашықта орналасқан ауылдардың әлеуметтік даму шар­ты­ның бірі – телекоммуникациямен қамтылуы. Ауылдарды аудан орта­лық­тарымен байланыстыратын әуе желісі және радиоұзартқыштар сенімсіз болды. Өйткені ауа-райының қолайсыз кезінде шет жерде орна­лас­қан аймақтармен байланыс біраз уақытқа дейін болмай қалатын. Егер осы жобаның шеңберінде жақын арадағы бірнеше жылдың ішінде ауыл­дық жерлерді ғаламторға және те­ле­фонияға еркін қосу мақсаты орын-далса, бұл үлкен іс болып табылады. Ағымдағы жылдың мамыр айында Қостанай облысының базалық стан­са­сында ЕV-DO жабдығына қа­натқақты сынақ өткізу жоспар­лан­ған. Бұл жабдық клиенттерге ғаламтор жүйесіне қосылуға мүмкіндік береді. Желінің жұмыс істеп тұрған аймақ­та­рында (2012 ж. дейін) кезең бой­ынша мәліметтер беру жаб­дығымен қамтамасыз ету жоспарлануда. 2011 жылдан бастап жаңадан қон­дырылған бекеттер абоненттерді дауыспен және мәліметтерді беру қызметімен қамтамасыз етеді. Сонымен Сыр аймағы тұрғын­да­ры толығымен сымсыз байланыстарға шығуда. Алла жазса,  алдағы жылдары  ғаламторға де шықпақ. Еркін ӘБІЛ. Қызылорда облысы, Шиелі ауданы.