Жиында сөз алған Білім және ғылым саласындағы сапаны қамтамасыз ету комитетінің төрағасы Гүлзат Көбенова:
«Білім беру бағдарламалары үш блокқа біріктірілген (түлектердің мансаптық болашағы, білім беру бағдарламаларының сапасы және білім алушылардың жетістіктері сынды) 19 критерий бойынша бағаланды. Зерттеу көрсеткендей, жұмыс берушілердің ЖОО-дағы білім беру бағдарламаларының сапасы мен өзектілігіне қанағаттану көрсеткіші 28 пайызға артқан. ЖОО білім беру бағдарламаларының 85%-ы жұмыс берушілермен келісілген. Бағдарламалардың 88%-ы агенттіктерде аккредиттеуден өтті. Жұмысқа орналасқан түлектердің саны өткен жылмен салыстырғанда 12%-ға артып отыр. Осылайша, 2021 жылы жұмыспен қамту орташа есеппен 77%-ды құрады. Сонымен қатар практикаға бағдарланған мамандықтар үшін оқу процесіне практикалық тәжірибесі бар оқытушыларды тарту бойынша оң үрдіс байқалады. Практик-оқытушылардың саны 75%-ға дейін көбейген», деді.
Бұған дейін Білім және ғылым министрлігі отандық жоғары оқу орындарына штаттық қызметкерлер емес және ғылыми дәрежесі жоқ практик-мамандарды жұмысқа шақыру бойынша заңнамаға өзгерістер енгізген болатын. Осыдан соң университеттер өндіріс орындарының білікті мамандарын оқытушылық қызметке тарта бастады.
Ал «Атамекен» ұлттық кәсіпкерлер палатасы (ҰКП) басқарма төрағасының орынбасары Олжас Ордабаев білім беру бағдарламаларының сапасын жұмыс берушілер бағалағанын жеткізді.
«Рейтинг аясында 2000 білім беру бағдарламасы бағаланды, 73 071 түлектің жұмысқа орналасуы талданды, Қазақстанның барлық өңірінен 200-ден аса салалық сарапшы тартылып, нәтижесінде 105 жоғары оқу орны бойынша 2 мың сараптамалық қорытынды жасалды. Зерттеуде ең негізгісі түлектердің мансаптық болашағы, жұмысқа орналасу деңгейі, жұмыс іздеу және орташа жалақысына ден қойылды. Деректер жоғары оқу орындарының анықтамаларына емес, зейнетақы аударымдарына сүйеніп алынды. Осыдан соң білім беру бағдарламаларының сапасына басымдық берілді. Білім беру бағдарламаларына жұмыс берушілер, белгілі бір сектордағы тәжірибелі сарапшылар баға берді. Төрт жыл ішінде өте жақсы тәжірибе жинақталды. Процесс автоматтандырылған. Студенттер қай пәндерді оқиды және әр пән бойынша қандай тақырыптар, белгілі бір пәнге қанша сағат бөлу керек, осыған назар аударылды», деді О.Ордабаев.
«Атамекен ҰКП өкілінің айтуынша, 2019 жылдан бастап жұмысқа орналасу деңгейі өсіп келеді. Тек 2020 жыл қиын жыл болды, оған пандемия себеп. Жұмысқа орналасу деңгейі 2019 жылға қарағанда төмендеді, ал қазір жағдай түзеле бастады. Ел бойынша жұмысқа орналасу көрсеткіші 77%-ға жетті. 2019 жылы түлектердің жалақы деңгейі 101 мың теңгені құраса, қазір 127 мың теңгеге көтерілген.
Сонымен, Рейтинг-2021 қорытындысы бойынша: «Денсаулық сақтау және әлеуметтік қамтамасыз ету» бағыты бойынша жетекші орынды С.Асфендияров атындағы ҚазҰМУ иеленді, ал Оңтүстік Қазақстан медицина академиясы әлсіздер қатарында. Заң саласында М.Нәрікбаев атындағы КАЗГЮУ дәстүрлі түрде көш бастап келеді. «Педагогикалық ғылымдар» бағыты бойынша Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті алдыңғы орында, Шымкент қаласындағы А.Қуатбеков атындағы Халықтар достығы университеті, «Сырдария» университеті төменгі орында тұр. «Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар» бағытында ХАТУ, ал «Ауыл шаруашылығы және биоресурстар» бойынша М.Қозыбаев атындағы СҚУ алдыңғы орында тұр. «Жаратылыстану ғылымдары, математика және статистика», «Өнер және гуманитарлық ғылымдар» және «Әлеуметтік ғылымдар, журналистика және ақпарат» сияқты үш бағыт бойынша С.Торайғыров университеті көш бастап келеді. Еліміздегі көпсалалы жоғары оқу орындары арасындағы жалпы рейтингте Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті, С.Торайғыров университеті, Қазақстан-Неміс университеті үздік атанды. Бейінді ЖОО арасында Нәрікбаев атындағы КАЗГЮУ университеті үздік болды. Сондай-ақ Қазақстан-Британ университеті, Нархоз университеті, Халықаралық ақпараттық технологиялар университеті, КИМЭП университеті сияқты жоғары оқу орындары алдыңғы қатарда тұр. Келесі жоғары оқу орындары әдеттегідей аутсайдерлер қатарында: академик А.Қуатбеков атындағы Халықтар достығы университеті, Орталық Азия инновациялық университеті, «Сырдария» университеті, Шымкент университеті.
Рейтинг қорытындысы білім беру бағдарламаларын жетілдіру бойынша жұмыс атқармаған жоғары оқу орындары аутсайдерлер қатарына қосылғанын көрсетіп отыр. Әдетте бұл университеттер білім беру бағдарламаларына инвестиция аз бөледі, практик-оқытушыларды көп тартпайды және жыл сайын ҰБТ/КТ-да төмен балл жинаған абитуриенттерді оқуға қабылдайды.
