Бұл отырыс Қазақстан Парламенті Сенатының Төрағасы Мәулен Әшімбаевтың Өзбекстан Республикасына ресми сапары барысында екі ел парламентшілері қол жеткізген уағдаластықтардың нәтижесінде ұйымдастырылып отыр.
Кездесудің басты мақсаты – Аралды қалпына келтіру және оның экожүйесін қорғау мәселелерінде Қазақстан мен Өзбекстанның ынтымақтастығын одан әрі нығайту. Сондай-ақ аталған жиын ғылым мен экология саласында білім беруге қатысты бірлескен жобаларды іске асыруды көздейді.
Отырысты ашқан Сенат Спикері Мәулен Әшімбаев Қазақстан мен Өзбекстан арасындағы өзара қарым-қатынас бүгінде бауырлас елдер тарихындағы жаңа деңгейге көтерілгенін айтты. Сенат Төрағасының айтуынша, мұндай ынтымақтастық екі мемлекет үшін де маңызды саналатын Арал проблемасын шешуге өз ықпалын тигізеді.
«Біздің елдеріміздің мемлекет басшылары Арал проблемасын шешу және трансшекаралық су ресурстарын тиімді пайдалану маңызды әрі кезек күттірмейтін мәселе екеніне үнемі баса мән беріп келеді. Кезінде бірегей су қоймасы болған Арал қазіргі таңда өңірдегі елдер үшін орасан зор экологиялық проблемаға айналып отыр. Бұл ынтымақтастықты нығайту және Аралды қайта жандандыру үшін озық тәжірибе мен технологияларды кеңінен қолдану мүмкіндігі екені сөзсіз», деді Мәулен Әшімбаев.
Сонымен қатар ол Аралға қатысты бірқатар мәселені шешу кезіндегі оң тәжірибеге тоқталды. Сенат Төрағасы Дүниежүзілік банк пен Қазақстан Үкіметі қаржыландырған «Сырдария өзенінің арнасын реттеу және Арал теңізінің солтүстік бөлігін сақтау» жобасының қолға алынуы және оның бірінші кезеңінің іске асырылуы маңызды қадам екенін айтты. Сондай-ақ Палата Спикері қазіргі таңда теңіз деңгейін ұстап тұру үшін жаңа міндеттердің ауқымды кешенін қамтитын осы жобаның екінші кезеңін жүзеге асыру қажеттігіне назар аударды.
Мәулен Әшімбаев Арал аймағын қалпына келтіру бойынша бірлескен жұмысты қолдай отырып, Халықаралық Аралды құтқару қорының платформасын барынша пайдалану маңызды екенін жеткізді. Бұдан басқа өңірдің экожүйесін қалыптастыратын трансшекаралық өзендердің су ресурстарын бірлесіп басқарудың өзара тиімді және оңтайлы тәртібін іздестіру керектігін де тілге тиек етті.
Сенат Спикері Арал проблемасын шешуге қатысты Қазақстан Парламентінің Сенаты мен Өзбекстан Олий Мажлисінің Сенаты арасындағы ынтымақтастықтың бірнеше бағытына тоқталды.
«Бірінші кезекте, Арал мәселесі бойынша қазіргі проблемаларды шешуге байланысты мемлекеттік органдармен тығыз байланыс орнатудың маңызы зор. Қазір бұл бағытта жұмыс жүргізіліп жатыр. Одан бөлек, белгіленген жоспарлардың іске асырылу барысына парламенттік бақылау жүргізуді тиімді пайдаланған жөн. Депутаттық корпус Арал мәселесі бойынша және өңірді дамыту жөніндегі бастамаларға қажетті заңнамалық қолдау көрсете алады. Бірлесіп, бұл мәселелерді халықаралық алаңдарда да белсенді түрде ілгерілетудің де берері мол деп есептейміз. Жалпы, бізде тиімді бірлескен жұмыс үшін қажетті мүмкіндіктер мен ресурстар бар», деді Мәулен Әшімбаев.
Іс-шараны Қазақстан Сенаты Төрағасының орынбасары, Комиссияның Қазақстан тарапынан тең төрағасы Асқар Шәкіров жүргізіп отырды. Өзбек делегациясын сол елдің Олий Мажлисі Сенаты төрағасының бірінші орынбасары, Комиссияның Өзбекстан тарапынан тең төрағасы Содык Сафоев бастап келді.
Кездесу аясында екі елдің парламентшілері Арал ауданын аралап, Көкарал бөгетінің қазіргі жағдайымен арнайы барып танысты. Соның барысында еліміздің Экология, геология және табиғи ресурстар министрі өңірдің бүгінгі гидрологиялық ахуалы мен оның даму перспективалары туралы айтты.
Іс-шараға екі елдің сенаторларынан бөлек, Қазақстан Үкіметінің мүшелері және халықаралық ұйымдардың өкілдері қатысты. Атап айтқанда, БҰҰ Даму бағдарламасының (БҰҰ ДБ) Қазақстандағы тұрақты өкілі Якуп Бериш және Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының Қазақстандағы өкілі Кэролайн Кларинваль қатысып, талқыланған мәселелер бойынша қолдау көрсетуге мүдделі екендерін білдірді.
