Маңызды құжатқа көз жүгіртсек, бұдан былай Мир көшесі Олжабай батыр көшесі болып аталмақ. Ал Урицкий көшесі Генерал Смағұлов көшесіне, 1-я Южная көшесі Бірлік көшесіне, 2-я Южная көшесі Кәукен Кенжетаев көшесіне, Парковая көшесі Мұқағали Мақатаев көшесіне, Донецкая көшесі Мағжан Жұмабаев көшесіне, Кубанская көшесі Қалмұқан Исабай көшесіне, Совхозная көшесі Рафиқа Нұртазина көшесіне, Таганрогская көшесі Қазанғап би көшесіне, Ангарская көшесі Нағымбек Нұрмұхаммедов көшесіне, Читинская көшесі Аманжол Шәмкенов көшесіне, Декабристов көшесі Қамар Қасымов көшесіне, Юннатов көшесі Дихан Әбілев көшесіне, 1-я Советов, 2-я Советов көшесі Генерал Бәкіров көшесіне, Зыряновская көшесі Қабдыкәрім Ыдырысов көшесіне, Саянская көшесі Алма Әжібаева көшесіне, Лесная көшесі Ағайынды Дүйсембиновтер көшесіне өзгертілді.
Павлодар қаласында 334 көше бар екен. Қазіргі таңда олардың 85-і (26 пайызы) қазақша, 249-ы (74 пайыз) өзге тілдегі атаулар. Байқасаңыз, әлі де бұл бағыттағы жұмыстардың жүйелі атқарылғаны қажет-ақ. Соңғы 5 жылдың ішінде облыс орталығында 18 көшенің атауы өзгертіліп, идеологиялық тұрғыда ескірген көшелер Құдайберген Сұрағанов, Әлихан Бөкейханұлы, Ермұхан Бекмаханов, Едіге би, Бұқар жырау, Сағадат Нұрмағамбетов, Малайсары батыр, Баян батыр, Шәкәрім Құдайбердіұлының есімдерімен қайта аталса, қаланың шет жағында аз ғана жер үйлерден қамтылған көшелерге берілген Мәшһүр Жүсіп, Жүсіпбек Аймауытов бабаларымыздың есімдері орталықтағы басты көшелерге өзгертілген. Осылайша, енді Дерибас, Ленин, Кутузов, Суворов, 1 Май, Димитров, Карл Маркс, Киров, Короленко, Володарский, Крупская, Чкалов, Пахомов, Бестужев көшелері мұрағат құжаттарында ғана кездесетін болады.
Облыстық мәдениет, тілдерді дамыту және архив ісі басқармасы басшысының орынбасары Медет Тауасқанның мәліметінше, 2021 жылдың 3 сәуірінде Павлодар қаласының 30 көшесін қайта атау бойынша көпшілік тыңдау өткізілген. Көпшілік тыңдаудағы талқылау кезінде ұсынылған 30 көшенің 23-і жергілікті тұрғындар тарапынан қолдау тапқан.
– Көпшілік тыңдауда қолдау тапқан 23 көше 2021 жылдың 23 сәуірінде Республикалық ономастика комиссиясының отырысында қаралған болатын. Отырыста 17 көшенің атауын өзгерту бойынша шешім қабылданды. Бұған дейін есімдері көшелерге берілетін тұлғаларды тұрғындарға насихаттау жұмыстары кең көлемде жүргізілді (мақалалар, посттар, қысқа метражды фильмдер, көрмелер, байқаулар, дөңгелек үстелдер, танымдық сағаттар, акциялар, онлайн дәрістер, телебағдарламалар, сюжеттер, сұхбаттар). Бұл көшелер алдағы уақытта облыстық мәслихаттың сессиясында қаралып, облыс әкімдігі мен мәслихаттың бірлескен шешімі негізінде қайта аталатын болады, – дейді М.Тауасқан.
Өкінішке қарай, Республикалық ономастика комиссиясы Ермаков, Теплов, Циолковский, Набережная, Молодежная, Роза Люксембург көшелерін қайта атау туралы ұсыныстарды қабылдамапты. Ол шаруа уақыт еншісінде деп сенейік. Айтпақшы, Республикалық ономастика комиссиясында қолдау тапқан көшелерді толықтай өзгерту жұмыстары 2021 жылы ұлттық санақ бойынша жарияланған мораторийге байланысты жыл соңына дейін мүмкіндік болмапты. Қазіргі уақытта аталған мораторий алынып, көшелерді қайта атау бойынша жұмыстар өз жалғасын табуда.
Жағымды жаңалықты павлодарлықтар қуана қабылдағаны рас. Әлеуметтік желілерде «одан да маңызды шаруалар жеткілікті» деп кері тартқандар да бар. Қоғам белсендісі Еркеғали Жанғазы көше атауларының қазақшалануы Жаңа Қазақстанға деген нық қадам екенін атап өтті.
– Мағынасы һәм құндылығы жоғалған көше атауларын өзгерту – уақыт талабы. Олардың қазақшалануы жастарға деген қамқорлық, баянды болашаққа деген оң қадам деп есептеймін. Ескі атауларды қазақшаландырумен қатар облысқа еңбегі сіңген тұлғалардың есімін беру де маңызды. Әлі де атауы ескірген көшелер көп. Пандемия салдарынан тиісті жұмыстар тоқтап қалып, биыл жалғасын табуда. Маңызды үрдіс тоқтамайды деп сенемін. Елім, жерім деген рухты азаматтар әрдайым осы шаруаның басы-қасынан табыламыз, – дейді Е.Жанғазы.
Жуырда «Egemen Qazaqstan» бетінде Кәукен Кенжетаев және Қазанғап би туралы мақалалар жарияланған еді. Осылайша, ел газеті Павлодар қаласындағы жаңа көшелерді насихаттауға титтей де болсын үлес қосты деп айтуға негіз бар.
Павлодар облысы
