Әйелдер құқығын қорғауда үлгі аларлық істер бар

Түркістанда БҰҰ өкілдерінің қатысуымен өткен жиында әйел құқықтарын қорғау бағытында облыс әкімдігінің тапсырысымен әзірленген стратегияға жоғары баға берілді. Облыстық басқарма өкілдері, БҰҰ және ЮНФПА өкілдері қатысқан жиын барысында, сондай-ақ ана мен бала өлімін азайту және болдырмау бойынша ұсыныстар айтылды. Түркістан облысы көпбалалы аналар саны бойынша елімізде көш бастап тұр. Әйелдер қауымы барлық салада жемісті еңбек етуде. Өңірде шамамен 145 мыңнан астам кәсіпкер болса, 45 мыңға жуық шағын және орта бизнеске әйелдер басшылық етеді. Әсіресе, қыз-келіншектердің басым бөлігі білім беру мен ден­саулық саласында жұмыс ат­қа­рады. Жиын^­да талқыланған мәселелердің маңыз­ды­лығын атап өткен облыс әкімінің орынбасары Сәкен Қалқаманов алда­ғы жоспарларға да тоқталды. «Ба­лаларды жан-жақты дамыту үшін спорт, шығармашылық үйірмелерімен қамту жұмыстары жүргізілуде. Про­ку­ратурамен де жұмыс белсенді. Жасөспірімдердің денсаулығы, дамуы біз үшін маңызды. Әйелдер қауымына арнайы ұсыныстар мен жобалар әзірленген. «Оқушылар сарайын­да» әйелдерге тегін қолөнер са­ба­ғы өткізіліп, олардың өзіне кә­сіп ашуына мүмкіндік жасалуда. Мемлекеттік бағдарламалар арқылы әйелдердің кәсіпкерлікпен шұғылдануына қолдау көрсетіліп жатыр», деді об­лыс әкімінің орынбасары. Ал Қазақ­стандағы БҰҰ-ның тұрақты үйлестірушісі Микаэла Фриберг-Стори Түр­кіс­тандағы кесенені көру үлкен рухани сезім сыйлағанын айтып өтті. «Түркістан облысымен әріптестік жоғары деңгейде дамып келеді. Атқарылып жатқан жұмыстар көңілімізден шығады. Алдағы уақытта да бұл бағыттағы жұмыстарды кү­шей­ту мақсатымыз бар. Әйелдерге көрсетілетін зор­лық-зомбылық – жаһандық проб­лема. Мұнымен үздіксіз күрескен жөн. Біз «Көмек» деген кризистік орталыққа бардық. Ол жердегі болашағына деген үміті бар және балаларына деген сүйіспеншілігі ерекше аналардың бейнесі бізді елжіретті. Бұл орталықтардың маңызы үлкен. Сондықтан сол жобаның басқарушыларына, облыс әкімдігіне және осындағы барлық әріптесіме алғы­сым шек­сіз», деді Микаэла Фриберг-Стори.

Сондай-ақ тұрмыстық зорлық-зомбылық мәселесіне назар ауда­ру мақсатында Түркістанда БҰҰ-ның Қазақстандағы тұрақты үйлестіруші кеңсесі, ЮНФПА, «БҰҰ – әйелдер» құрылымы және STEPPE интернет-басылымының бірлескен іс-шарасы – «Кәдімгі заттар» көрмесі ұйым­дас­ты­рылды. Экспозицияда бір қарағанда қа­ра­пайым болып көрінетін зат­тар­дың әрқайсысының артында зорлық-зомбылыққа тап болған, ал кейбір жағдайларда оның құрбаны болған адамның шынайы тарихы жатыр. Сондықтан бұл көрмені халық саны көп Түркістан облысында өткізу таңдалған. «Гендерлік зорлық-зом­былықпен күресуге арналған көр­менің Нұр-Сұлтан мен Женева қала­ларынан кейін Түркістанда ашыл­ға­нына қуаныштымыз. Облыста тұрмыстық зорлық-зомбылық пен гендерлік теңдік мәселелеріне ерекше көңіл бө­лінуде. Тұр­мыстық зорлық-зомбылыққа ведомствоаралық әрекет ету жүйесі сынақтан өтті және 2021 жылы Түркістан облысының тәжірибесі Орталық Азия елдеріне арналған кеңесте таныстырылды. Көршілес елдер тарапынан қызы­ғу­шылық байқалды. Зорлық-зом­былық құрбандарын әлеуметтік-пси­хо­логиялық қолдау жөніндегі өңірлік қызметтер құрылды. Ана мен бала құқығын қорғау, олардың дамуына жан-жақты жағдай жасалуда. Қазіргі таңда мемлекет тарапынан тиісті қаржы бөлініп, облыста екі дағдарыс орталығы жұмыс істеп жатыр. Қо­сым­ша үш дағдарыс орталығын ашу жұмысы жүруде. ЮНФПА-ның техникалық қолдауымен тиімді жұ­мыс­тар атқарылып келеді», деді Сәкен Қалқаманов.

БҰҰ-ның Қазақстандағы тұ­рақты үйлестірушісі Микаэла Фриберг-Стори мен Канаданың Қазақстан Респуб­ли­касындағы елшісі Алан Хамсон және БҰҰ өкіл­дерінің Түркістан облы­сы­ның әкімі Өмірзақ Шөкеевпен кездесуінде өңірдің тарихы, алдағы даму жоспары баяндалды. «Жалпы, қазақ – анасын құрметтеген, қыз баласын қадірлеген халық. Облыста көп­балалы аналарымыз көп. Қыз-келіншектер кәсіпкерлік саласынан бастап жергілікті атқарушы органдарда басшылық қызмет атқарып жүр. Оларға жан-жақты қолдау көрсе­тіліп келеді», деді Өмірзақ Шөкеев. Ал елші Алан Хамсон екі ел арасындағы әріп­тес­тік жоғары дең­гейде екеніне тоқталса, Микаэла Фриберг-Стори гендерлік саясатты жүргізуде Түр­кіс­тан өңірінде үлгі аларлық істер бар екенін жеткізді.

Түркістан облысы