Өнер • 11 Қазан, 2022

Күй тербеген кеш

430 рет
көрсетілді
5 мин
оқу үшін

Петропавл қаласындағы Сәбит Мұқанов атындағы облыс­­тық әмбебап кітапханада өңірі­міз­ге танымал күйші, ұстаз, ұлт жана­шыры, «Облыстың құр­мет­ті азаматы» Серікбай Құса­­йы­новтың 85 жылдығы­на ар­нал­ған «Он саусағынан күй там­ған» атты әдеби-музыка­лық кеш болып өтті.

Күй тербеген кеш

Серікбай Құсайынов 1937 жылы қазан айында Жамбыл ауда­нындағы Баян ауылында өнерпаздар отбасында өмірге келген. Әкесі Бәри сауда саласында қызмет істегенімен өнерге жақын, балаларын да ән-күйге баулумен айналысқан жан екен. Көпбалалы болғанына қарамастан  домбыраның бірнеше түрін сатып алып, отбасылық ансамбль де құрған.

Абзал ағамыз өткен ғасырдың 50-ші жылдарының аяғында ұлтымыздың арда ұлдарының бірі – Ілияс Омаров обкомның хатшысы болғанда музы­калық училищеде ашқызған домбыра курсында бір жыл оқиды. Бұл курс Ілияс Омаров кеткен соң жабылып қалады. Содан Серікбай училищені 2 мың ша­қырым жердегі Шымкент қаласына ба­рып біті­руге мәжбүр болады. Кәсіби білім алғаннан кейін ол домбыраны облыс көлемінде таратуға бар күш-жігерін салады.  Қазақ мектеп-интернатының жанында домбыра курсын жүргізіп, талантты балалардан оркестр де құрады. Ол кездегі үлкен жиналыстардан кейін­гі концерттерде қазақшаға көп дегенде екі нөмір ғана беретін.  Сондай нөмірлердің біріне Секеңнің оркестрі де ілігіп, бір күй орындайды. Ұлттық құндылықтарымызға құмартып жүрген қазақтар арасынан сол кездегі одақтық бағыныстағы «Союзцеливод» тресінің үздіксіз 25 жыл басқарушысы болған Қаттай Кеншінбаев ағамыз Секеңді өзіне шақырып, оның оркестріне қажетті аспаптардың бәрін әперіп, сахналық киімдерге дейін тіктіріп береді. Осы қамқорлықтың арқасында оркестр ұзақ жылдар бойы елді мекендерді аралап, концерттер қойып, күй өнерінің Қызылжар өңірінде үзілмеуіне өлшеусіз үлес қосты. Сонымен бірге Серікбай ағай музыкалық училище мен интернатта талантты балаларға домбыра тартуды үйретуден де жалықпады. Оның 200-ден артық өнер қуған өрендері бар. Сол жылдарда қала көшелерінде домбыра ұстап жүрген жалғыз Серікбай Құсайынов қана болатын. 

Кездесу кешіне халық көп жиналды. Алдымен С.Мұқанов атындағы әмбебап кітапхана мен халық атынан Секеңнің иығына шапан жабылды. Өзі ұзақ жылдар бойы қызмет істеген қазір­гі Ә.Досмұхамбетов атындағы да­рын­­ды балаларға арналған гимназия-интер­нат директорының орынбасары Жақсы­лық Көкенқызы ұжымдары­ның атынан ­сый-сияпат жасады. Серік­бай Құсайынов ағамыз 60-70 жылдарда қазақ өнерінің тамырын үзгізбей жүргенде спортта да қазақ күресінің даң­қын асырып, атой салып КСРО спорт шебері атағын облыста бірінші бо­лып алған Жамбыл Тасеменов ағамыз да құттықтап, сол күндерден естелік­тер айтып мерейгер арқасына шапан жапты. Өңіріміздің танымал азаматы, тарихшы ғалым Зарқын Тайшыбай да өзі­нің өзекжарды пікірін білдірді.

Биылғы қаңтар айында Серікбай Құсайынов туралы ел газеті «Егеменге» де жазылып, ондағы айтылған дүние­лерді ескерген облыс әкімінің сол кездегі орынбасары Ғани Нығметовтің күш салуымен ағамызға облыстың Құрметті азаматы атағы берілген. Ал Секең Білім министрлігі тарапынан берілетін ведомстволық марапаттардың бәрін де алған. Былтыр «Асыл мұра» орталығының жетекшісі Ахметжан Қуантаевтың көмегімен «Күй құдірет» атты жинақ та шықты. Сондықтан Серікбай ағайдың еңбегі қазір бағаланып келеді. Дегенмен мемлекет тарапынан бір марапат берілсе артық болмас еді деген пікірді жиналысқа қатыс­қан көптеген адамдар айтты. Соның ішін­де қарт ұстаз Қарақат Шалабаев жыл сайын облыста Серікбай Құсайынов атындағы күйшілер конкурсы өткізіліп тұрса деген де орынды пікір айтты.

Кездесу кешінде еңбек ардагер­лері  Тілек Әбдірахманов, Амандық Жантеміров, Қошан Қали, Майра Тұрғынқызы, белгілі журналист Айгүл Ысқақова және басқалары естеліктер айтып, ақындар Марал Зейнелғабиқызы, Самрат Құскен, Ғалымжан Нұрпейісов, Құбайдолла Бәйімбет, Айдарбек Бұланов, Секеңнің қарындасы Күлбара, немересі Диас өлең оқып, ән, күй орындап, кездесу кешін шаттыққа бөледі. Жиынды Серікбай ағамыз бен оның өмірлік серігі Нағима апай қорытындылап, жиналғандарға алғысын жеткізді. Сөйтіп қызылжарлықтар бұл кештен мол рухани ләззат алып қалды.

 

ПЕТРОПАВЛ