Алғаш болып сөз алған облыстағы байланыс саласының ардагері, облыстың Құрметті азаматы Тілек Әбдірахманов Республика күнінің маңызына тоқталды. Алдымен ол Алаш қайраткерлерінің Қазақстанды жеке ел қылуға тырысқан қоғамдық-саяси еңбектері туралы айтты. «1918 жылы 2 сәуірде Алашорданың төрағасы Әлихан Бөкейханов, мүшелері Халел Ғаббасов және Әлімхан Ермеков үшеуі В.Ленинмен, содан кейін ұлт істері халық комиссары И.Сталинмен сөйлеседі. Қазақ автономиясы туралы мәселені шешуді сұрайды. Лениннің өмірбаянында «1918 жылдың сәуір айының 2 жұлдызында Ленин мен Сталин «Алаш Орда» үкіметінің өкілдері Ә.Бөкейхановпен, Х.Ғаббасовпен, Ә.Ермековпен сөйлесті», деп жазылған екен. Онда автономияның шекарасы да қарастырылған. Мәскеу Алашорданы үкімет ретінде мойындаған және олардың ұсыныстарының дұрыстығына мойын қойған», деді. Белгілі алаштанушы, филология ғылымдарының докторы Тұрсын Жұртбай да осы пікірді деректі құжаттармен дәлелдеп жазған еді. Атап айтқанда, ол 1919 жылы Қазақ автономиясына берілетін жер туралы Ұлттар жөніндегі Халық комиссариатында Әлімхан Ермеков Астрахан, Орал, Торғай, Ақмола, Қызылжар, Семей, Сырдария, Каспий сырты, Самарқан, Ферғана облысы мен губернияларын қамтитын жалпы көлемі 3 467 922 шаршы шақырым жерді Қазақ республикасының құрамына беруді ұсынғанын, көрсетілген жердің 81%-ын жан саны 5,5 миллион болатын қазақтар пайдаланатынын, бұл бүкіл тұрғындардың 54%-ы екенін атап көрсеткенін айтады. Сол жиналысқа қатысқан Әлихан Бөкейханов кейіннен: «Мен сен сөйлеп отырғанда көтеріліп-басылған жанартаудың үстінде отырғандай болдым. Сөйлегендегі жалының бетімді шарпыды», деп Ермековке риза болған екен.
Еліміздің осындай жанашырларының еңбегін ұмытпауымыз керек дей келіп Тілек Әйтімұлы, Қазақ жерінің бір бөлігін Ресей Федерациясына қосуды қалаған әпербақан Н.Хрущевтің саясатына қарсы шыққан Жұмабек Тәшеновтің де еңбегін атап өтті. «Осындай ардақтыларымыз болмаса қазақ жерінің бүгінгі кеңдігі сақталып, халқымыздың игілігінде болмас еді. Сондықтан олардың еңбегін ешқашан ұмытпауымыз керек. Олардың ісі мен өмірін жас ұрпаққа үлгі етуіміз керек», деді ол.
Шығып сөйлегендердің арасында болған байырғы ұстаз Қымбат Исманова патриоттық тәрбие мәселелеріне тоқталды. «Республика күні – жастарды отаншылдыққа, мемлекетшілдікке тәрбиелеудің ұйытқысы болу керек. Өкінішке қарай, осы мәселелер бізде соңғы жылдары кемшін қалып барады. Егер олар өзінің тиісті дәрежесінде жүргізілсе, бәлки «Қаңтар оқиғасында» елдің тыныштығы мен тұрақтылығына қарсы шығушы жастардың саны да аз болар еді», деді ол. Сонымен бірге қарт ұстаз мемлекеттік герб пен тудың түстері және ондағы суреттер туралы да мұғалімдердің тәрбие сағаттарында түсіндірмелері болмайтындығын да атап өтті.
Салтанатты жиын ән-күймен ажарланып, жиналғандардың көңілін көтерді.
Петропавл
