Бұған дейін басылым бетінде жазылғандай, өткен аптадағы алапат өрттің бірі Екібастұздың ауылдық аймағында орын алып, көптеген елді мекеннің шабындықтары мен жайылымдары отқа оранды. Өңірлік төтенше жағдайлар департаментінің ресми хабарламасында көрсетілгендей, тілсіз жау ауыл малы жайылып жүрген өрісті жайпап, 70-тен аса ұсақ мал өртеніп кеткен. Әлкей Марғұлан ауылының әкімі Бауыржан Бозтаев атап көрсеткендей, елді мекенде 503 адам тұрады. Төтенше жағдайдан жалпы саны 13 отбасы зардап шегіп, әр үйден шамамен орташа алғанда жеті-сегіз қой-ешкі шығын болған. Ауыл тұрғындарының сөзінше, күйік шалған тағы жүзден астам түлік шала-жансар күйде жатыр. Олардың арасынан шығын болып жатқандары да аз емес. Алайда құрамында ветеринарлар, ауылшаруашылық бөлімі мен жергілікті әкімдіктің өкілдері бар арнайы комиссия 73 малды ғана қырылды деп есепке енгізген. Ауыл халқы комиссияның бұл шешімімен келіспейтіндерін айтады. Тосыннан келген апаттан шығын болған малдың орнын толтыруда мемлекет көмектеспесе, жағдайымыз қиын болады деп отыр.
– Ауыл адамдарына өрт келе жатыр деп алдын ала хабарланған жоқ. Төтенше жағдайлар мекемесі мұндай жұмыстармен мүлде айналыспайтыны таңғалдырады. Малымызды уақытында аман алып қалмауымыздың тағы бір себебі – өріс Марғұлан ауылынан 25 шақырым жерде орналасқан. Жазда сол жердегі «Қуаныш» шаруа қожалығына қосып, ай сайын әр мал басына 600 теңгеден төлейміз. Білуімізше, түлігіміз өртенген күні қойдың басында бақташының өзі болмаған. Өрт жүріп өткен соң барып жайсыз хабарды естідік. Арнайы комиссия мүшелерімен бірге жүріп өртенген жануарларды жинап алдық. Сөйтсек, алғашқы күні өлген 73 бас қой-ешкіні ғана комиссия шығын ретінде тіркеп, жерге көмдірді. Олар кеткен соң күйік шалған өзге 139-ның алды қырыла бастады. Оларды комиссия есепке алмай отыр. Міне, бүгінге дейін тағы 30-ға жуық ұсақ малдың күйіктен өлгеніне өзім куәмін. Отарға қосқан малымның 60-ын күйік шалса, 8-і де өліп кетті. Қалғанының күйі келмей тұр, мал болмайды деген ойдамыз. Отбасымда шиеттей 6 балам бар, анам мүгедек жан. Күнкөрісіміздің көзі осы түлік еді, енді жағдайымыздың не болатынын білмеймін. Комиссия мүшелері ауылдағы барлық өлген малдың жалпы құны 17 млн теңгеден асса ғана өтемақы төлейміз деп кетті. Алайда шығын сомасы ол межеге жетпейді, деп қынжылып отыр ауыл тұрғыны Тілеубек Шәкей.
Жалпы, өрт болған күні өрісте 557 қой-ешкі жайылып жүрген. Соның жартысына жуығын күйік шалыпты. Мұның үстіне Марғұлан ауылы маңайындағы 10 мың гектардай жердің түгі қалмай жанып, мал баққан ағайын жайылым мен шабындық жерлерден таршылық көре бастағаны байқалады. Биыл аумақта шөп бағасы да аспандап кетеді деп болжап отыр ауылдағылар.
Ал өңірлік ветеринария басқармасының басшысы Айдар Уәлиевтің дерегінше сол күні өрісте болған малдың саны – 527 бас. 50 ешкі, 23 қой шығын болған. «Оқиға 14 шілде күні орын алған. Ветеринарлар өлген 73 ұсақ малды талапқа сай жойды. Барлық мал базада тіркелген екен, соған сай иелері де анықталып отыр. Ендігі жерде облыс басшылығы мал иелеріне өтемақы төлеу туралы шешім қабылдаса, ол малдың жасына, ұрғашы немесе еркек болуына қатысты тағайындалады. Ал әлгі күйік шалып, аман қалған жануарларды жақсылап күтсе, аяққа тұрып кетеді. Қосымша өліп жатқан түліктер туралы сізден біліп отырмын, оларды есепке алу туралы жергілікті ветеринарлық қызметке тапсырма беремін», деді басқарма басшысы.
Аталған мәселені облыс басшысы Асайын Байханов та назарда ұстап отырғанға ұқсайды. «Ертіс орманы» резерватындағы орман өртін бақылап жүрген облыс басшысы дүйсенбі күні тікұшақпен Марғұлан ауылына ұшып барып, шығын шеккен отбасылармен кездесу өткізген. Бұл туралы ол өзінің әлеуметтік желідегі парақшасында жазды.
«Дала өрттері орын алған Баянауыл, Май аудандарына және Екібастұздың ауылдық аймақтарына бардым. Шаруа қожалықтарының басшыларымен кездесіп, мәселелердің шешу жолдарын бірлесіп талқыладық. Шаруалардың мәселелерін өзімнің жеке бақылауыма алып, төрт бағыт бойынша көмек ұйымдастырамыз деп шештік. Біріншіден, шабындық үшін бөлінетін арзан дизель отынының көлемін 4 мың тоннадан 10 мың тоннаға дейін арттырамыз. Екіншіден, жемшөп дайындау үшін субсидиялау көлемін бір бас қара мал үшін 7 мың теңгеден 15 мың теңгеге дейін және ұсақ мал үшін 3 мыңнан 5 мың теңгеге дейін ұлғайтамыз. Үшіншіден, мұқтаж фермерлерге қор санатына енетін жерлерде, мемлекеттік орман қоры және жайылма учаскелерінде шөп дайындауға мүмкіндік береміз. Төртіншіден, дәнді дақылдарды жинау кезінде сабан дайындауды қарастырамыз. Сабан ұсақталмаған күйде егістіктерде қалып, оны кейін жинап алуға мүмкіндік бар. Соңғысы, Әлкей Марғұлан ауылының тұрғындарына келтірілген шығынды өтеу үшін өңірдің ірі кәсіпорындарымен материалдық қолдау көрсетіледі. Жазғы үйі мен малға арналған қоршауы зардап шеккен екі шаруашылыққа да дәл осындай көмек жасалады», деп мәлімдеді А.Байханов.
Әкім уәде еткен істер оңымен атқарылып, ауыл адамдарының шығыны өтеліп жатса, бұдан артық қуаныш болмас. Өңірдің ветеринарлық қызметі мен өзге де жауапты органдар шаруалардың жанайқайына құлақ түріп, кемшіліктерді уақытында жояды деп сенеміз.
