Кез келген бүлдіршіннің ғажайыпқа иланатынына талас жоқ. Біз акробаттардың икемділігіне, тәуекелге толы әрекеттеріне ұдайы таңдай қағамыз, клоундардың әзіл-әжуаларына тамсанамыз, жұмбақ сиқыршылардың еңбегіне қол соғамыз, қошемет көрсетеміз. Бұл енді иллюзионист сиқыршылардың толассыз ізденісінің жемісі шығар. Бір анығы циркті ұнатпайтын адам кемде кем.
Халқымыз цирк өнері десе, Қазақ мемлекеттік циркі ұжымының толайым табысын еске алатыны даусыз. Тәуелсіздіктің елең-алаң тұсында кәрі құрлық пен сары құрлықтың әлденеше елін аралап, алуан түрлі нөмірмен шетелдік көрермендерді тәнті еткен ұжымның еселі еңбегі жұрттың жадынан өшпейтіні ақиқат. Елу жылдан астам тарихы бар ұжымның әр жылдардағы жаңа нөмірлері талай биікті бағындырып, толайым табысқа жетуге жол ашқаны мәлім.
Тараз десе, «Балауса» цирк ұжымы еске түседі. Осы ұжым туралы әңгіме қозғала қалса, Талғат Әлшікеновтің табандылығына тоқталмау мүмкін емес. Цирк өнерінің отымен кіріп, күлімен шыққан маман кейінгі буын жастарға білгенін үйретуден жалықпайтыны ақиқат. Ол әлеуметтің еңсесі түскен қиын уақыттарда өнерге деген адалдығынан айныған емес. Жанкештілігінің арқасында жас буын цирк әртістерін тәрбиелеп шығарды, оларға білгенін үйретті, тәжірибесімен бөлісті. Бір сөзбен айтқанда, жаңа буын өнерпаздар толқынын қалыптастыру жолында аянбай еңбек етті.
Дерекке сенсек, халықаралық деңгейде ұйымдастырылған «Даңқ минуты» телешоуында талай жұртты талантымен тәнті еткен пластикалық дуэт Дария Абдухасова мен Дана Рыспекова да Талғат Әлшікеновтің тәлімін алып, тәжірибесін толыстырған мамандар екен. Осыған қарап-ақ цирк өнерін жаңа биікке көтеру жолында талмай тер төгіп жүрген азаматтың еңбегі қандай да болсын, жоғары бағаға лайық екенін аңғару қиынға соқпайды.
Кенен Әзірбаев атындағы облыстық филармонияның «Алатау» ән-би ансамблінің құрамында болған ұжым 2012 жылдың басында «Балауса» циркі деген атау алды. Талғат Әлшікенов жетекшілік ететін ұжымның құрамында Талап Таубеков, Айдын Әлшікенов сынды өзге де талантты цирк әртістері жетіп артылады. Олардың барлығы да ондаған нөмірлерде көрерменнің көңілінен шығатындай деңгейде өнер көрсетіп жүр.
Цирк ұжымы елімізде алғаш рет «Дала еркелері», «Арқанмен секіру ойыны», қолға үйретілген көгершіндерден құралған «Ақтолқын» қойылымын жұрттың назарына ұсынып, «Икариика ойыны», «Буынсыз дене» нөмірлерімен көпшіліктің көңілін аулады. Уақытында магияға толы әрекеттер арқылы өнерсүйер қауымның жүрегінен ойып тұрып орын алған ұжымның көптеген нөмірлерін шетелдік көрермендер де тамашалап, толассыз қошемет көрсетті.
Цирк студиясы ретінде ширек ғасырға жуық уақыт бұрын жұмысын бастаған ұжымның қол жеткізген толайым табыстары да аз емес. «Балауса» ұжымы 2004 жылы Астана қаласында өткен шығармашыл жастардың халықаралық «Шабыт» фестивалінде «Ақтолқын» нөмірімен жүлделі екінші орынға ие болса, «Пластикалық этюд» нөмірі үздік үштікке ілінді. Сондай-ақ «Дала еркелері» А.Демяненко атындағы арнайы аталым бойынша марапатталды. Бұдан бөлек «Буынсыз дене» қойылымы Б.Жұмағұлов атындағы арнайы сыйлыққа лайық деп танылса, «Жонглер» тобы екінші орынды, «Ақтолқын» нөмірі бірінші орынды иеленді.
Жамбылдық өнерпаздардан құралған ұжымның халықаралық деңгейде жеткен жетістіктері де аз емес. Ұжым 2008 жылы Қытайда өткен цирк фестивалінде қола жүлдегер атанса, 2010 жылы Арменияда өткен цирк фестивалінде «Буынсыз дене» нөмірімен бірінші орынға лайық деп танылып, алтын жүлдені жеңіп алды. Сонымен қатар «Қазақстан» ұлттық арнасы ұйымдастырған «Жұлдызды сәт» телебайқауында топ жарды, «Хабар» телеарнасы өткізген республикалық «Аймақтар аламаны» тележобасының лауреаты атағына қол жеткізді.
2019 жылдың 1 ақпаны мен 17 сәуірі аралығында «MTG» агенттігі ұйымдастырған, Түркияның Ыстанбұл қаласында өткен «Сиқыршылар» фестивалінде үздік атанған Талап Таубеков іріктеу кезеңінен іркілмей өтті. Соның арқасында Қатар астанасы Доха қаласында ұйымдастырылған, 118 мемлекеттің сиқыршылары қатысқан «MAGIC FESTIVAL – 2018» фестиваліне жолдама алып, әлемнің «сен тұр, мен атайын» деуге лайық өнерпаздары қатысқан додада жүлделі екінші орын иеленді.
«Шыны керек, қайда еңбек етсем де, басқа бір жаққа жұмыс сапарымен барсам да, туған жерге деген құрмет ілкі сәтке де азайған емес. Өзің туған жерде еңбек етіп, кейінгі буын таланттардың талабын ұштап, олардың өнерін өрістеткенге не жетсін? Біз үшін одан асқан бақыт та, байлық та жоқ. Ең бастысы, бойымыздағы өнерді ізбасар жастардың сәтімен жалғастырғанын қалайсың. Бұл енді кез келген аға буынның міндеті ғой», деген Талғат Әлшікеновтің «Балауса» цирк ұжымын әлі талай биікке бастайтынына ешкімнің таласы жоқ.
Қалай десек те цирк – өзіндік әлемі бар бекзат өнер. Өркендеген елдер дәл осы өнерді өрістетуге бекерден-бекер айрықша назар аударып отырған жоқ. Еліміздің әр қиырында еңбек етіп жүрген әртістердің еңбегін жанкештілік деп те бағалаған жөн шығар. Айлық пен шайлықтың аздығынан талай талантты азаматтар бойындағы талантын өлтірмеу үшін қыр асып кеткені белгілі. Сол тұрғыдан келгенде өңірлерде тер төгіп жүрген таланттардың жұмысы жоғары бағаға лайық.
Тараз
