Тарих • 15 Ақпан, 2024

Комбайншы қыз

1585 рет
көрсетілді
2 мин
оқу үшін

Өткен ғасырдың 40-жылдарында арнайы Қазақстанға келген Уиллиям және Зелда Коутестер бірігіп жазған кітабында бұрын жарияланбаған комбайыншы қазақ қызының суретін жария етеді. Суреттің астында «Қызыл комбинат» кеңшарындағы қазақ әйелі Құдияш Әбнимасова» деген ағылшынша түсіндірме берілген.

Комбайншы қыз

Содан соң кітаптың келесі бет­терін­де Қазақстанның сол кез­дегі ауыл шаруашылығы, өнді­рісі туралы ақпараттар бар. «Кейінгі он жыл ішінде Қазақ­стан­ның оңтүстігінде тамақ өнді­ре­тін көптеген зауыт бой көтер­ді» дей келе, Қазақ елінде сол кезде бес қант, төрт спирт, он консерві, үш крахмал зауыты бар екенін айтады. Ал осы уақыт­та ауқымды индустрияландыру­дың нәтижесінде Қазақстандағы өнер­кәсіп саласындағы жұмысшы­лардың саны 1920 жылғы жиырма мыңнан 1945 жылдың басында шамамен 1 миллионға дейін өскенін ерекше атап өтеді.

Батыс ғалымдарының нені зерттесе де, жеріне жеткізе зерттейтін ерекшелігіне сүйінбей тұра алмайсыз. Олар үшін аз халықтардың даму­ға ұмтылысы, өмірге көзқара­сы, ынтасы, реформаларға деген құл­шынысы – зерттеулерінің маңыз­ды тірегі. Авторлар жайдан-жай қазақ комбайыншы қызының суретін кірістірмейді, сол уақытта ел­дегі өндіріс жағдайы қалай бол­ғанынан да ауқымды деректер бере­ді. «1938 жылы Қазақстанда 191 кеңшар, 363 машина-трактор стан­сасы,   25 646 трактор, 9 522 ком­байн болды. Ал 1947 жыға қарай 254 кеңшар мен 670 ұжымшар болды, егістіктерде 12 мың комбайн, ондаған мың трактор жұмыс істеп тұрды» деген мәліметтерді оқырманға ұсынады.

Біз «Тарих – айна» деген сөзді көп айтамыз. Әрине, тасқа басылған тарих өшпек емес. Керісінше, күн санап құндылығы арта бере­ді. Британиялық қос ғалымның кітабына енген комбайншы қыздың бұл суреті бізге ХХ ғасыр­дағы қазақ әйелінің шынайы бейне­сін, қайсар рухын, өмірге деген құштарлығын көрсетіп тұрғандай.

 

Вашингтон