Қоғам • 11 Қазан, 2024

Шынайы ақпарат жеткізу жауапкершілігі

123 рет
көрсетілді
5 мин
оқу үшін

Ақпараттық кеңістіктің кеңге қанат жаюы көп жұмысты жеңілдеткенімен, адамзат алдына ақпараттық қауіп, компьютерлік қылмыс, қоғамдық сананы шатастыру, кибершабуыл, жалған мәлімет беру сияқты жаңа кедергілерді әкелді. Бұл қауіптердің алдын алу үшін бұқаралық ақпарат құралдары мен академиялық ортаның байланысы берік болуы шарт. Алматыда «Дағдарыс пен тұрақсыздық жағдайында ұйымдар мен БАҚ арасындағы тиімді коммуникациялар» деп аталған танымдық семинар өтіп, тақырыпқа қатысты маңызды мәселелер сараланды.

Шынайы ақпарат жеткізу жауапкершілігі

Мәдениет және ақпа­рат министрлігі, Narxoz уни­вер­си­теті, Қазақстандағы БҰҰ Жа­һандық коммуникация­лар департаментінің өкіл­дігі бірлесе ұйымдастыр­ған семинарда дағдарысқа қарсы коммуникациялық стра­тегия­лар әзірлеу, жалған ақпарат­пен күрес, салалық журналис­тиканы дамыту, баспасөз хатшыларының кә­сіби біліктілігін жетілдіру мәселелері кеңінен тал­қы­ланды. Еркін пікір алмасу фор­матында өрбіген іс-шара­ға жур­налистер мен пиар мамандары, баспасөз қызметінің өкілдері қатысты.

Семинар жұмысын аш­қан Мәдениет және ақпарат министрлігінің БАҚ сала­сын­дағы мемлекеттік саясат департаментінің директоры Қайнар Ахетов кейінгі жыл­дары қоғаммен және ме­дианарықтың кәсіби қаты­сушыларымен диалог орнатуда ауқымды жұмыс атқарылып жатқанына тоқталды.

«Мемлекеттік органдар мен бұқаралық ақпарат құрал­дарының өзара іс-қимыл мәсе­лелерінде баспасөз хатшылары мен баспасөз қызметінің өкілдері маңызды рөл атқа­рады. Журналистермен сындарлы қарым-қатынас орна­ту, мемлекеттік мекемелер қызметінің ашықтығын қамтамасыз ету, тиімді дағ­да­рыстық коммуникациялар – осының барлығы қо­ғам­дық сенімді нығайтуға және мемлекеттік жүйенің тұ­рақты жұмыс істеуіне ық­пал етеді. 2017 жылдан бас­тап заңнамалық деңгейде мем­лекеттік органның бірінші бас­шысына тікелей бағынатын БАҚ-пен өзара іс-қимыл жасау жөніндегі уәкілетті тұлға мәр­тебесі айқындалды. Бұл журналистерге ақпарат берудің сапасы мен жеделдігіне әсер етті. Қарқынды дамып келе жат­қан медиа орта, ақпараттық ке­ңістіктегі жаңа сын-қатерлер жағдайында мемлекеттік мекемелер мен БАҚ коммуникацияларын жетілдіруге тиіспіз», деді Қ.Ахетов.

ва

Семинар қатысушылары­на тиімді тәжірибе алмасу алаңын ұсынған Narxoz уни­верситетінің ғалымдары дағ­дарыс жағдайларында ақ­па­раттық ашықтықты қолдау әр­бір дамыған ел үшін маңыз­ды міндет деп есептейді. Уни­верситет президенті Қанат Қожахметов ақпараттық ағын қарқынды дамып жатқан қазіргі әлемде тұрақсыздық пен белгісіздік біздің күн­де­лікті өміріміздің ажырамас бө­лігіне айналғанын, осындай кезде дағдарыстар тек сы­нақ қана емес, сонымен қа­тар даму, сенімді нығайту және ашық­тықты арттыру мүмкіндігіне айналатынын атап өтті.

Семинарда сөз алған БҰҰ Жаһандық коммуникация департаментінің өкілі Влас­тимил Самек технология тілін жетік меңгеру журналис­тің басты қаруы екенін, алайда түрлі ақылды құралдар адамның шынайы сезімі мен ойын, шығармашылық қа­бі­летін алмастыра алмайтынын, ақпараттың дәйектілігіне баса мән беру тілшінің кәсіби қарымының басты жемісі екенін атады.

«Бұл ғасыр – коммуника­цияның шырқау биікке шық­қан кезеңі. Ақпарат мемлекет өмірінде үлкен рөл атқарады. Бұл үлкен құрал, тіпті қару деп те айтуға болады. Ақпа­рат­тың шынайылығына мән беру – жауапты іс. Біз тарат­қан ақпарат кейіпкердің ал­дағы болашағына әсер ете­тінін ұмытпауымыз керек. Қытай­да жарық көрген «Соғыс өнері» кітабы әлемге жаңаша көзқарас әкелді. Сол секілді «Ақ­парат өнері» деп аталатын кітап жазудың уақыты келген секілді. Ақиқат пен жалған ми­дай араласқан дәуірде этика­лық барометр, дезинформациямен күрес аса маңызды», дейді В.Самек.

Семинар барысында бизнес-журналистика, іскерлік коммуникациялар мен медиа саласының сарапшылары ан­тикризистік басқару бойынша өз тәжірибелерімен бөлісті. Narxoz университетінің профессоры Гүлмира Сұлтан­бае­ва «Жоғары білім саласын­­да­ғы дағдарыс коммуникация­сы: баспасөз қызметі және БАҚ» тақырыбында дәріс оқыды.

«Кризистік дағдарыс ке­зін­де академиялық еркін­ді­гі­міз­­­ді қалай қорғаймыз? Өкі­ніш­ке қарай, біз бұл саты бо­­йынша әлемде 110-орында тұрмыз. Студент пен оқы­ту­шы арасындағы білім үде­рісінде, зерттеу бары­сын­да ешқан­дай кедергі, бюро­кратия бол­мауы керек. Уни­вер­ситет­тер­де көрсетілетін сая­си қы­сым, оқу жоспары мен зерттеулер­ге жа­салатын тосқауыл, қар­жы­лық қиындық – бәрі-бәрі ака­демиялық еркіндікті шектейді. Бізде бұл мәселеге жаңаша көз­қарас қажет. Академия­лық орта мен студенттер саяси нау­қандарға тәуелді болмауға тиіс. Олардың мақсаты – бі­лім алу, ғылыммен, шығар­ма­шылықпен айналысу. Ақ­парат кеңістігінде де адалдық пен кәсібилік басты рөл атқа­рады. Журналистика фа­куль­­теттеріндегі оқыту бары­сын­да мемлекеттік БАҚ құрал­да­рының контентін қалай тал­дасақ, оппозициялық басы­лымдардың да жарияланымдарын тең дәрежеде талдауымыз керек. Тәуелсіз БАҚ материалдарын зерттеу болашақ маманның сыни ойлау дағ­дысын қалыптастырады. Сон­да ғана сынға төтеп беретін жан-жақты сауатты маман қа­лыптастырамыз», дейді Г.Сұл­танбаева.

Семинарда Қазақстан PR кәсіби клубының мүшесі, «TikTok Kazakhstan», «Ozon Ka­zakhstan» жобаларының жетек­шісі Лаура Барысова, Ұлттық коммуникациялар бойынша ОБСЕ кеңесшісі Айбар Олжай, «Nomad Comms» агенттігінің жетекшісі Зарина Буенбаева өз тәжірибелерімен бөлісті.

Іс-шара Салалық журналистиканы дамытудың 2024 жылға арналған жол картасы аясында ұйымдастырылған.

 

АЛМАТЫ