Суретті түсірген – Ерлан ОМАР, «EQ»
Шығыс Қазақстан облысында жастардан құралған «Eastiler» ұлттық-патриоттық ұйымы жұмыс істейді. Мақсат – мемлекеттік тілдің мәртебесін көтеру, қоғамдық орындардағы қате жазылған қазақша атаулар мен жарнамаларды түзетіп, өңірдегі жас буынға креативті, танымдық, мәдени іс-шараларды ұйымдастыру. Елге пайдалы істе бас болған азаматтарды қоғам белсендісі Аян Қалымбек бір ұйым астына жинаған.
– Студент кезден Өскеменде ұлтты сүйетін, отаншыл жандардың қатарын қалыптастыруды көздедім. Осылайша, ұлттық-патриоттық ұйым құрдым. Ресми түрде қоғамдық бірлестік ретінде тіркелдік. «Eastiler» атауы – жай ғана сөз емес. Ағылшын тілінен аударғанда «үніміз билікке, халыққа естілер», «есті жандар», «шығыстықтар» деген мағынаны білдіреді. Бізде «Kitappen ÓskemMen» оқырман клубы, «Kino kor» киноклубы, «Etno Quiz» зияткерлік жарысы сынды бастамаларымыз бар. Әр айда арнайы жоспар жасақталып, жастарды мәдениет, зияткерлік тұрғыда жетілдіруден бөлек, әлеуметтік салаға, туризмге бағытталған іс-шаралар да атқарылады. Мәселен, вандализммен күрес, «Таза Қазақстан» ұлттық науқаны аясында сенбілік өткізу, тұмса табиғатымен ерекшеленетін өңірде саяхат жасау, – деді ұйым жетекшісі.
Ел жастарының дамуына үлес қосып жүрген қоғамдық қордың бірі – «Debat Eli». Жоба 35-ке дейінгі отандастарымыздың пікірсайыс негізінде өз әлеуетін ашуға көмектеседі.
– Мақсат – жастар арасында сыни ойлауды, шешендік өнерді дамытуға ықпал ететін платформа құру. Қордың құрылымына республикалық пікірсайыс турнирлері, білім беру курстары, ел чемпионаттары, сондай-ақ онлайн жобалар кіреді. Мұндай бастамалар – жастарға халықаралық білім беру стандарттарына қол жеткізіп қана қоймай, әлемнің ең үздік пікірсайысшыларымен тәжірибе алмасуда таптырмас мүмкіндік. Есесіне бұл олардың жеке және кәсіби өсуіне ықпал етеді. Әрі жоба азаматтардың болашақ мансабында, жалпы өмірінде пайдалы болатын негізгі дағдыларды дамытуға көмектеседі. Мәселен, пікірсайыста алынған дағдылар БАҚ-тағы табысты мансаптың негізін қалауы мүмкін. Өйткені мұнда өз-өзіне сенімділік пен өз пікірлеріңізді дәлелдей білу маңызды. Саясат пен әлеуметтік белсенділікте пікірсайыс дағдылары болашақ көшбасшыларға өз идеяларын сенімді түрде жеткізуге, маңызды әлеуметтік мәселелер туралы хабардар болуға қолғабыс болады. Бұған қоса келіссөздер мен көпшілік алдында сөз сөйлеу табысқа жетуде маңызды рөл атқаратын бизнесте дәлелдер құрастыру, пікірталас жүргізу қабілеті баға жетпес тәжірибе болар еді, – дейді «Debat Eli» қоғамдық қор жетекшісі Жанерке Шаймерден.
Жалпы, елімізде осындай қоғамдық бірлестіктер мен ұйымдар баршылық. Алайда оған жастардың қатысу көрсеткіші көңіл көншітпейді. Биылғы «Қазақстан жастары» талдамалық баяндамасының сауалдамалық нәтижелеріне назар салсақ, ел жастарының 12,8 пайызы ғана қоғамдық ұйымдардың жұмысына тұрақты қатысады. Ал 62,2 пайызы мүлдем араласпайды деуге болады. Құжаттағы тағы бір деректе респонденттердің 78,5%-ы діни, 76,4%-ы құқық қорғау ұйымдарына, 76%-ы саяси партияларға, 75,4%-ы қоғамдық кеңестерге қатысқысы келмейтінін көрсеткен. Сондай-ақ сарапшылар жас буынның 66,2 пайызы бос уақытын әлеуметтік желілерге жұмсайтынын анықтаған.
Бүгінде елімізде 6 млн-ға жуық жас бар десек, олардың басым бөлігі Астана, Алматы, Шымкент сынды ірі мегаполистерде шоғырланған. Бұл аймақтарда жастар арасындағы жұмыссыздық мәселесін шешу, бизнес-бастамаларын қолдау, сондай-ақ білім мен мәдениет деңгейін көтеру жүйелі іске асырылады. Ал өзге өңірлерде көп жағдайда 35-ке дейінгі отандастарымыздың әлеуметтік және тұлғалық дамуына жәрдемдесетін, жастар ұйымдарының қызметіне қолдау көрсететін Жастар ресурстық орталығы өз деңгейінде қызмет атқарып отыр деу қиын. Бұл туралы былтыр Мәжіліс мінберінде Нартай Сәрсенғалиев мәселе көтерген еді. Депутат орталықтардағы штаттық бірліктің жетіспеушілігін, айлықтың аз екенін, қаржыландыру тетігінің нақты болмауын сөз еткен. Бұл мәселе әлі де түбегейлі шешілген жоқ. Өйткені жастар бағдарламалары көп болғанымен, бұны көпшілік біле бермейді.
Сондықтан сарапшылар өңір жастарының өзекті мәселелері бойынша нақты шешім ұсынумен барлық деңгейдегі мәслихаттар отырыстарында жастар проблемасын тоқсан сайын қарау жүйесін енгізуді ұсынады. Әрі жергілікті жастардың проблемасын жеке-жеке анықтауда диалогтік алаңдар құруды алға тартады.
– Істің жалпы жағдайын түсіну үшін стандартты, цифрланған метрика әр уақытта бірдей тиімді бола бермейді. Кей статистикалық орташа көрсеткіштер, осы бағытта атқарылып жатқан жұмыстарды мүлдем жоққа шығаруы ықтимал. Қоғамның, жастардың көңіл күйі жастар саясатының тиімділігі туралы хабар береді. Сол сияқты диалогтік алаңдар және жергілікті мәселелерді сауалдар арқылы алуға болатын түрлі әдіс-тәсілді қарастыру қажет. Өйткені қазір жастар рухани тұрғыдан жұтаң. Салдарынан әлеуметтік желідегі неше түрлі курсты сатып алады. Кредит, бөліп төлеу әдісімен алынған білім ақша табуда игілікке жарамай жатады. Сондықтан жастардың өздерінің өмірдегі миссиясын тауып, арман-мақсаты айқын болуы үшін қоғамдық ұйымдардың, бірлестіктердің, топтардың сапасына қарай, санын көбейту керек, – деді жастар жанашыры Айбар Қасым.
