Іздегеніңіз үйіңіздің түбінде тұр

Таяуда мен троллейбуста келе жа­тып екі әйелдің әңгімесіне еріксіз куә болдым. Әңгіме ауанына қарағанда, біреуі алматылық та, екіншісі Жам­был облысынан келген. Алыстан кел­гені қызуланып: “Қазір нағыз өмір үл­кен қалаларда өтіп жатыр – театр­лар, институттар, тіпті банктердің барлығы Алматыда. Ал біз не естей­міз? Үнемі іс тындыру үшін орталық­тарға бару керек!”. Қысқасы, бұл әйел тұрғын үй құрылыс жинағы туралы келісім-шартқа отыру үшін арнайы Алматыға келген. Өйткені, ол кісі тұ­ратын аудан орталығында “Тұрғын үй құрылыс жинақ банкінің” филиалы жоқ көрінеді. Мен амалсыздан кеші­рім сұрап, әңгімеге араласуға мәжбүр болдым. Жаңағы әйел тұратын елді мекенде “Қазпоштаның” немесе Ха­лық банкінің бөлімшелері бар-жоқтығын сұрастырдым. Мен оларға “Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі” осылармен жұмыс істейтіндігін және келісім-шарт жасасу үшін Алматыға, тіпті облыс орталықтарына бармай-ақ, осы ұй­ым­дар арқылы жұмыс істеуге болатын­дығын түсіндірдім. Білмегендіктен, мұндай қателікке көптеген ауылдықтар ұрынып, әуре-сарсаңға түсіп жатады. Тұрғын үй құрылыс жинағы жүйесіне қатысу үшін алысқа ұзамай-ақ, “Қазпошта” және Халық банкі арқылы әрекет етуге болады. Өйткені, “Қа­зақстан­ның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі” 2003 және 2005 жылдары аталмыш ұйымдармен агенттік қызмет көрсету туралы келісімге келген. “Қазпошта” және Қазақстан Халық банкімен қол жеткізілген әріптестік тұрғын үй құрылыс жинағы жүйесін алыс аудандардың ең шалғай елді мекендеріне жетеледі. Яғни, ТҚЖБ агенттерінің еліміздің түкпір-түкпірінде филиалдары, кассалық-есептесу бөлімдері мен банкоматтары бар. Бүгінгі таңда “Қазпоштаның” 177 бөлімшесі, Қазақстан Халық банкінің 176 бөлімшесі мен 1600-ден астам банкоматы агенттік қызмет көрсетеді. Бұл ынтымақтастықтың артықшы­лығы – ол екі астана мен облыс ор­талықтарын ғана емес, ең шалғайдағы тұрғындарды да қамтып, құрметтеп отыр. Тіпті алматылықтардың өзі де төлем жасау үшін банктің орталық кеңсесіне шапқыламайды. “Қазпошта” мен Халық банкінің кез келген бө­лімшесінде төлем жүргізіп, ал ҚХБ кар­точкасының иелері ай сайынғы салым жарналарын немесе қарыз­да­рын тәуліктің кез келген мезгілінде, кез келген банкоматта, кезекке тұр­май-ақ, бар болғаны 30 теңгеге төлеу­ге болады, бұл - аталмыш банктің комиссиясы. Осы әңгімеге орай, біздер “Қазақ­стан­ның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі” АҚ Басқарма Төрағасының орынбасары Асқар Қалиевтан “Қаз­пошта” және Халық банкімен әріп­тестік клиенттерге қаншалықты қо­лайлы екенін толығырақ айтып беруді өтінген едік. – Асқар Ғаниұлы, Тұрғын үй құ­рылыс жинақ банкінің агенттері нақты қандай қызмет ұсынады? – Клиент немесе банктің клиенті болғысы келетіндер агенттер арқылы тұрғын үй құрылыс жинақ жүйесі ту­ралы кеңестер, қолданыстағы тари­ф­тік бағдарламалар туралы толық ақ­параттар алып, тұрғын үй құрылыс жинағы туралы келісім-шарт жасай алады. Біздің агенттер клиенттің жағ­дайы мен мүмкіндігіне қарай, қажетті келісім-шарт сомасын, жинақ жарна­сының көлемін және келешектегі қарызды қайтару көлемі қаншалықты болатындығын есептеп, тарифтік бағ­дарламаны таңдауға көмектеседі. Тұрғын үй құрылыс жинағы келісім-шартына қызмет көрсету барысында (мәселен, бір жылдан кейін делік) клиент “Қазпоштаға” немесе Халық банкіне барып, келісім-шарт жасайды және алдағы уақытта тұрғын үй зае­мын алуға қатысты кеңестер ала ала­ды. Менеджер салым жарнасын қайта есептеп, клиенттің сол кездегі қар­жы­лық мүмкіндігіне қарай, жарна кө­ле­мін көбейтуге немесе азайтуға көмек­теседі. Сондай-ақ, салымдардың көлеміне қарай, қажетті қаражат қай кезде жинақталып болатындығын және қай уақытта тұрғын үй заемын алуға болатындығын есептеп береді. – Тұрғын үй құрылыс жинақ бан­кінде жасалған келісім-шарттар мен агенттер арқылы жасалған келісім-шарттарда айырмашылық бар ма? – Банктің барлық артықшылық­тары “Қазпошта” мен Халық банкінің бөлімшелерінде жасалған келісім-шарт­т­арға да қатысты жүреді. Бәрінен бұрын, бұл дегеніңіз ең төмен став­камен – 3,5 пайыздан бастап 5 пай­ызға дейін несие алудың мүмкіндігі. Атап өту қажет, тұрғын үй заемының сыйақы көлемі тұрғын құрылыс жинағы жүйесі туралы келісім-шартқа отырғанда белгіленеді, келісім-шарт талаптары орындалғаннан кейін клиенттер біздің банктен алдын ала келісілген сыйақы ставкасы бойынша несие ала алады. Тұрғын үй заемына қызмет көрсетудің барлық кезеңінде сыйақы көлемі өзгермейді. Мұнан бөлек, мемлекет тарапы­нан өзінің тұрғын үй жағдайын жақ­сартқысы келетіндер жыл сайын сый­лықақымен көтермеленіп отырады. Тұрғын үй заемын алғаннан кейін, заемшыға салықтық жеңілдіктер ұсынылады: жұмыс беруші клиенттің жалақысын көтерген кезде заем бой­ынша сыйақы көлеміне табыс салығы са­лынбайды. Бұл үшін қарызгер қа­жетті құжаттарды жұмыс орнындағы бухгалтерияға өткізу қажет. Банк уақыт үдерісіне де ілесіп ке­леді, яғни өзінің әріптестерімен веб-серверлердің көмегі арқылы жұмыс істейді. Бұл “Қазпошта” мен Халық банкінің қызметкерлеріне тұрғын үй құрылыс жинағы туралы келісім-шарттар жасауға, ТҚЖБ атынан клиенттерге есеп-шот ашуға, са­лым­дарды есептеуге, жинақтар бойынша сыйақы мен нақты уақыт тәртібімен мемлекеттік сыйлықақыны есептеуге мүмкіндік береді. – Клиент “Қазпошта” және Халық банкі арқылы есеп-шотты қалай ашады? Несие туралы келісім-шарт­ты қалай рәсімдеу керек? Қарызды қалай жабуға болады? – “Қазпошта” мен Халық банкі­­­нің бөлімшелерінде тұрғын үй құ­рылыс жинағы туралы келісім-шартқа оты­­рып, шот ашу үшін өзімен бірге СТН/ ... және жеке куәлігінің өзін ал­ып бару керек. Егер келісім-шарт балаға жасалынатын болса, онда қо­сымша туу туралы куәлікті, егер бас­­қа үшінші адамға болса, сенімхат ұсы­­нылады және қаржылық мүмкін­дігіне қарай клиент қажетті тарифтік бағдар­ламаны таңдайды (“Бастау”, “Өркен”, “Ке­мел”, “Болашақ”) және келісім-шарт сомасын анықтап алады. Келі­сім-шарт сомасының 0,5 пайызы бола­тын комиссиялық өтемді төлейді (кемі 5 мың теңге) және және салым­ның тиісті бастапқы жарнасын төлейді. Қысқасы, Асқар Ғаниұлы берген түсініктемелер келешекте тұрғын үй құрылыс жинағы жүйесі арқылы баспаналы болып немесе өзінің үйін кеңейткісі келетіндерге игі септігін тигізеді деп сенеміз. Егер де жоғарыда троллейбуста кездескен әйел осының бәрінен хабардар болғанда уақытын да, қаражатын да үнемдеген болар еді. Айнаш ЕСАЛИ. Қосымша ақпараттарды “Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі” АҚ-тың төмендегі телефондары бойынша білуге болады: Алматы қ. – 279-25-55, 377-18-45, Қызылорда қ. – 26-26-64, Көкшетау қ. –25-63-04, Талдықорған қ. – 24-79- 72, Тараз қ. – 42-58-60, Шымкент қ. – 21-33-62, Павлодар қ. – 34-08-99, Өскемен қ. – 47-54-72, Қарағанды қ. – 43-62-52, Қостанай қ. – 53-38-20, Орал қ. – 54-36-36, Атырау қ. – 32-04-00, Актау қ. – 43-96-91, Астана қ. – 40-72-77, 36-19-07, Ақтөбе қ. – 55-72-21, Петропавл қ. 42-79-94, Семей қ. 52-22-90, немесе www.hcsbk.kz сайтында