Тау қопарып, тас жарғандар аса қауіпті Северный асуында жол салды

“Өскемен-Зырян-Катон-Қа­ра­ғай-Рахман қайнары” республи­ка­лық дәрежедегі күрежолы ел эко­но­микасына аса қажет трасса. Өйт­­кені, бұл өңірде темір жол байла­ны­сы жоқ, аспанмен тілдескен биік таулар мен қыраттар, сай-саланы бұзып, жол салудың машақты өз алдына бөлек әңгіме. Сонау Ұлы Отан соғысының қаһарлы күнде­рін­де “Шығыс сақинасы” жолы салынып, оған бүкіл халық болып жұмылған. Осы жол бойында талай асулар бар, онда шетін оқиға­лар­дың болып жататыны да шындық. Әсіресе, Северный асуы қыс түссе болды, биік тау беткейлерін биіктігі жеті-сегіз метрге дейін қар басып, он­ың көшкіні апатты жағдай ту­ғы­зады. Жақында Шығыс Қазақстан облысының жол құрылысшылары Северный трассасы деп аталатын жолдың 46-56 шақырымын пайда­ла­нуға беріп, ел өмірінде елеулі жана­лыққа қол жеткізді. Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігі Жол комитетіне қарасты Шығыс Қа­зақстан облыстық департа­мен­ті­нің директоры Сайранбек Барма­қов жақында телефон шалып, елі­міздегі ең қиын учаскеде он ша­қы­ры­м жолдың пайдалануға беріл­ге­нінен хабардар етті. Елімізде туризм­ді дамыту мәселесін Елбасы Н. На­зар­баев жыл сайын көтеріп, таби­ғаты тамылжыған Катон-Қарағайда жол, көрікті өңірде адамдар дема­ла­тын орындарды көптеп салу мін­детін жүктегені белгілі. Қазір атал­мыш ауданда оңға тарта шипажай мен демалыс орны бар. Рахман қай­нары шипажайының атағы бү­кіл елге жақсы таныс. Ендеше, жол­дың сапасын көтеру үшін не істеу керек? Қаржы табылса бүл мәсе­ле­ні шешуге болады екен. Шығыс Қазақстан облысының әкімі Бер­дібек Сапарбаев келгелі өңірде жол­дарды жөндеуге мол қаржы бө­лініп жатыр. Биылдың өзінде об­лыс­та жол салу және жөндеуге 15 мил­ли­ард теңге қаржы бөлінген. Алтайдың ақ бораны мен қатал қы­сының биыл қаншама ауыртпа­лық­тар әкелгенін жолаушылар жақ­сы біледі. Өскеменнен беріде Се­вер­ный деген күрделі учаске бар. Бұл жолдың 31 шақырымын осы­дан бес-алты жыл бұрын “Катон-Карағай өндірістік жол мекемесі” жауапкершілігі шектеулі серіктестігі сапалы етіп салып берген. Еліміздің шығысына қарай сапарға шыққан жолаушы осы учаскенің елу ша­қы­рымдай жолының сапасына риза­шы­лықтарын жасыра алмайды. Се­бебі, бес жыл өтсе де жолдың бір­де-бір жері кертілген емес, ой-шұң­қыр кездеспейді. Міне, жол салуды жетік меңгерген, отыз жылға таяу осы жауапты жұмысты атқарып келе жатқан Темірбек Исабаевқа көп­шілік дән риза. – Республикадағы ең күрделі жолды салуға кірісер кезде қобал­жы­­ғанымыз рас. Оның үстіне об­лыс әкімі Бердібек Сапарбаев ша­­қырып алып, жауапты учаскені са­па­лы салуға тапсырма берді. Мына жер тақтайдай тегіс. Ал осы жерде тау болды дегенге сенесіз бе? Оны тегістеп, миллиондаған текше метр топырақты тазартып, жол салу оңай шаруа емес. Біз асфальт төселген жол­ды шайып кетудің алдын ал­дық. Атап айтқанда, су шаю қаупі зор 13 жерге ірі құбырлар салды. Бө­­­­лінген 1 миллиард 115 миллион теңгені ұқыппен жұмсап, өзімізге жүктелген міндетті абыроймен ор­ындап шықтық, – деді Северный асуындағы жолды көрсеткен об­лыс­тық мәслихаттың депутаты, “Құр­мет” орденінің иегері, рес­публиканың құрметті жолшысы Темірбек Исабаев. Өскеменнен Зырянға, одан әрі Үлкен Нарын мен Катон-Қарағайға сапар шеккен жолаушы жол азабын тартып, ойқы-шойқы жолдан әбден зәрезап болатын. Енді, Северный асуындағы ең қауіпті жолға тегіс асфальт төселді. – Шіркін енді Оси­нов асуындағы жолға Көлік және коммуникация министр­лі­гі­нің Жол комитеті келер жылға тағы қаржы бөліп, маңызды трассаны жөндеуге қол ұшын берсе, оңды болар еді. Министрлік пен комитет басшылары үнемі көмектерін көр­се­тіп келеді. Облыс әкімі Б. Сапар­баев та осы жолды сан мәрте көріп, кеңесін беріп тұрды, – дейді Ка­тон-Қарағай өндірістік жол ме­кемесінің бөлім бастығы Базылхан Таенов пен бас инженер Қабдыл­ма­нап Алипин. Тау қопарып, тас жарған жол­шылар қандай құрметке де лайық. Бас инженер Қабдылманап Али­пин, прораб Болат Қожаев, шебер Нұр­жан Мұсабаев, экскаватор ма­шинисі К. Шидерин, А. Рихарт, ав­тогрейдерші-бульдозершілер Әлібек Сауымбаев, Ғани Тілегенов, бас ме­­ханик Құлымбек Исабаев уақыт­пен санаспай еткен еңбектері ерек­ше. Күні кеше мемлекеттік комис­сия мүшелері аса қауіпті учаскеде жол салған жұмысшыларға алғы­сын айтып, “жақсы” деген бағамен қа­былдап алды. Ал бұл істе отыз жыл­дан астам уақыттан бері Кенді Алтайдың бірқатар аудандары мен ауылдарында сапалы жол салуда ерекше көзге түскен Темірбек Құ­марбекұлының айшықты қолтаң­ба­сы жатқаны айтпаса да белгілі. Темірбек Исабаев қайырым­ды­лық шараларына да белсенділікпен араласады. Кезінде самбомен шұ­ғыл­данып, спорт шебері атағын ие­лен­ген, бірнеше мәрте рес­пуб­ли­калық, облыстық жарыстарда топ жар­ған Темірбек Қамбар­бек­ұлы түр­лі додаларға демеушілік жа­сап келеді. Осыдан екі жыл бұрын ту­ған ауылы Топқайыңда бір жарым шақырым жолға ас­фальт төсеп бер­ген. Еңбек жолын қарапайым жұ­мыс­шыдан бастап, өңірдегі ең ірі ме­­кемені басқарып отырған Темір­бек Исабаевтың алар асулары әлі биік. Оңдасын ЕЛУБАЙ. Шығыс Қазақстан облысы. -------------------------- Суреттерде: тау қойнауындағы Северный асу­ында салынған жол; жол салудың шебері, мекеме бас­тығы Темірбек Исабаев. Суреттерді түсірген автор.