Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ
Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ«Egemen Qazaqstan»
843 материал табылды

Руханият • 27 Қазан, 2020

Қажымұқан жерінен – Қажымұқан еліне

Келесі жылы күш атасы, үлкен ақын Сырбай Мәуленовше айтсақ, «Тастарды тастарға ұрған түйір көрмей, Тұп-тұтас жұдырығы диірмендей, Тоқпақ сан, шомбал кеуде, шор-шор иық, Тұтқасы болса жерді үйіргендей» даланың бұлшық еті Қажымұқан Мұңайтпасұлының туғанына 150 жыл толады екен. Осы даталы мерекеге байланысты балуанның соңғы тынысы үзіліп, жамбасы жерге тиген өлкенің тұрғындары, яғни оңтүстіктік ағайындар «Қажымұқан жерінен – Қажымұқан еліне» атты жоба жасап, алда болатын балуанның мерейтойын халықаралық деңгейде, әрі таным-тәрбиелік тұрғыдан аста-төк той үлгісінде емес, тұлғаның өмірінен келер ұрпақ өнеге-үлгі аларлық, сонымен қатар спортшы жастар адалдық пен отансүйгіштік рухын бойына сіңірерлік мақсатта болса деген міндет қойып отырған көрінеді.

Тарих • 27 Қазан, 2020

Сібірдің Көшім ханы

Әуелі Көшім ханның қай­дан шыққаны туралы та­рихи мәліметтерге көз жү­гіртсек, оның Сібірді ба­­ғындырудағы басты жо­ры­ғы Қараөткел өңірі Есіл бойынан басталды деуге негіз бар. Бұл – әлі маман та­рихшы зерттеушілер тара­пы­нан бір ізге түспеген та­қы­рып.

Таным • 27 Қазан, 2020

Қазақ халқының мергендік өнері

Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев осыдан екі жыл бұрын жарық көрген «Ұлы даланың жеті қыры» атты мақаласында: «Бабаларымыз шапқан аттың үстінен садақ тартуды барынша жетілдірді. Соған байланысты қарудың құрылымы да өзгеріп, күрделі, ыңғайлы әрі қуатты бола түсті. Масағына қауырсын тағылып, металмен ұшталған жебе берен сауытты тесіп өтетін көбебұзарға айналды» дейді. Осы орайда, халқымыздың ежелгі жауынгерлік өнері садақ тарту немесе жамбы ату өнері жайлы мәліметтерді ұсынып отырмыз.  

Руханият • 23 Қазан, 2020

Жошы – қазақ хандарының атасы

Өткен жылдың тамыз айында Жезқазған өңірінде ұйымдастырылған «Ұлытау- 2019» халықаралық туризм форумында Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Шыңғыс ханның үлкен ұлы, Алтын орданың негізін қалаған Жошы хан есімін ұлықтау мәселесіне ерекше тоқталып: «Оның тарихи тұлғасына әлемнің назарын аударып, кесенесін мәдени туризм нысанына айналдыру – өте маңызды міндет», деген еді. Демек, ұлт тарихында орны зор тұлға, қазақ этносының мемлекеттік негізінің қалануына сүрлеу салған Жошы хан туралы деректер өткен тарихымыздың өзегі іспеттес. Осы орайда, Орта ғасыр дәуіріне қатысты оқиғалардың білгір маманы, жоғарыда Мемлекет басшысы атап өткендей, бүгінгі Қазақ мемлекеттігінің қалыптасуының ежелгі шарт-талаптарын негіздеуші ұлы тұлға Жошы хан жайлы толымды зерттеу жүргізген тарих ғылымдарының докторы марқұм Зардыхан Қинаятұлының еңбектері өте құнды. Басқасын былай қойғанда, 2001 жылы жарық көрген «Моңғол үстіртін мекен еткен соңғы түркі тайпалары» атты монографиясы, 1999 жылы жазылған «Быль и правда вокруг родословной Джучи-хана» зерттеу еңбегі, бұлардың сыртында 2004 жылы алғаш баспа бетін көрген «Қазақ мемлекеті және Жошы хан» атты тың тұжырымдамалық бағытта жазылған туындысы аталған тақырыпты терең қаузаған еңбектер екені анық. Оның сыртында, алдағы айда зерттеуші-ғалымның 80 жылдығы есік қағып тұр. Жоғарыдағы оқиғаларды ескере отырып, біз журналистикада бұрыннан бар ретроспективалық сұхбат жанрын жаңғырту мақсатында З.Қинаятұлының еңбектерін пайдаланып, виртуалды әңгіме өрбіттік.

Спорт • 23 Қазан, 2020

Тұңғыш мерген

Нысана көздеу спорт түрінен қазақ қыздары арасынан шыққан тұңғыш КСРО спорт шебері – Гүлшат Ахметқызы Майлыбаева. Бұл кісі 1931 жылы 29 желтоқсанда Алматы қаласында дүниеге келіпті. Аталған спорт түрі 1896 жылы өткен тұңғыш І Олимпия ойындары бағдарламасына енген. Ал Қазақстанда нысана көздеу спорт түрі 1923 жылдан бастап дамып келеді.

Руханият • 23 Қазан, 2020

Сұлтанәлі Балғабаев: Өмірім қаламгерлер мен қандастар ортасында өтіп жатыр

– Сұлтанәлі Базарбайұлы, сізді жұрт­шылық белгілі жазушы-драматург және Дүниежүзі қазақтары қауым­дастығында жұмыс атқарған қоғам қайраткері деп біледі. Соңғы уақытта баспасөз бетінде Т. Жүргенов атын­дағы Қазақ Ұлттық өнер акаде­миясының профессоры ретінде жиі көрініп жүрсіз. Бүгінгі әңгімені осы қыз­меттеріңізге қатысты көңілге түй­ген ой-пікірлерді ортаға салудан бастасаңыз.

Спорт • 22 Қазан, 2020

Бәйге түрлерінен Елбасы кубогы өтті

Елорданың оңтүстік-батыс шетінде орналасқан «Қазанат» атшабарында бәйгенің төрт түрінен Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев кубогы жолындағы жарыс өтті.

Жеңіл атлетика • 20 Қазан, 2020

Әлемдегі ең жүйрік қыз (Ямайкалық Энн Шелли Фрейзер Прайс ханым жайлы толғау)

Қысқа қашықтықта әлемдегі ең жүйрік жігіт Усейн Болт болса, сол сияқты әлемдегі ең жүйрік әйел Болттың жерлесі Энн Шелли Фрейзер Прайс. Ол Олимпиаданың 2 және әлем чемпионатының 9 дүркін (2014 жылы Сопоте қаласында жабық кешенде өткен әлем чемпионатын қоса есептесек 10 дүркін) жеңімпазы. Кейін 2019 жылы қыркүйек айында Доха (Қатар) қаласында жеңіл атлетикадан өткен әлемдік додада 100 метр қашықтықты 10.71 секундта жүгіріп өтіп, маусымдық үздік нәтиженің иесі атанды.

Оқиға • 16 Қазан, 2020

Жеңімпаздар анықталды

Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасы кітапханасы, «Құланшы» заманауи өнер орталығы, Қазақ­станның шығармашылық бастаулары мен мәдени мұрасын қолдау жөніндегі «Байта» қайырымдылық қоры, Нұр-Сұлтан қалалық білім басқармасы, Педагог суретшілер халықаралық одағының (Ресей) Қазақстандағы өкілдігі, Еуразия өнер академиясы, Балалар көркемсурет мектебі – Нұр-Сұлтан қаласы ЮНЕСКО клубы; «ForteBank» АҚ мен «Леонардо» хобби гипермаркетінің қолдауымен ұйымдастырылған «Туған жерім» атты балалар мен жасөспірімдер шығармашылығының XV халықаралық байқауы өз жеңімпаздарын анықтады.

Спорт • 16 Қазан, 2020

«Темір Турищева»

Монреаль Олимпиадасында (1976) жеңісіне қол жеткізген Кеңестер елінің 24 жастағы гимнасшы Людмила Турищева журналистерге берген сұхбатында ғарышқа көтерілгендей көңіл күйде жүрмін деген екен. Расында Олимпиаданың төрт алтын, үш күміс, екі қола медалін еншілеген адам қуанбай қайтеді. Сондай-ақ әлем чемпионы, Әлем кубогының иегері, Еуропа чемпионатында гимнастиканың барлық түрінен жеңімпаз атанған екі қыздың (екіншісі Елена Шушунова) бірі – осы Люда. Қазірдің өзінде оның жетістігін ешкім қайталай алған жоқ.