Қоғам • 26 Желтоқсан, 2023
Қарақалпақ әндері әуелеген кеш
Ауылы аралас, қойы қоралас жатқан ағайындардың қай-қайсысының да түп тарихы, өнері мен салт-дәстүрі, әдебиеті мен мәдениеті қазақ елімен тереңнен тамырласып жатыр. Бауырлас халықтардың түрлі тараптағы бекем байланысы бүгінгі таңда да жалғасып келеді. Күні кеше ғана елордада қарақалпақ әндерін тыңдап, мың бұралған биіне сүйсініп қайттық. Әндегі шығыстық әуез тұла бойыңды балқытып, бір сәт Қарақалпақ елінің топырағына алып кеткендей әсерде болдық.
Таным • 25 Желтоқсан, 2023
Әлқиссаны аңыздан бастайық.Бірде Прозерпина құрбыларымен өзен жағасынан гүл теруге барып, жерасты құдайының көзіне түседі. Плутон оның Адониске деген сезімін біле тұра, қызды күймеге отырғызып ала қашады. Желмаядай жүйткіген күйменің алдында жер қарс айырылып, сүйгеніне қолы жеткен Плутон өлілер мекеніне еніп кете барады. Алайда Церера жанына жақын, нәзік қызын шарқ ұрып жүріп іздеп тапқан соң, оны қайтарудың амалын ойлайды. Плутон қаламаса да, жіберуге мәжбүр болады. Кетерінде қызға анар ұсынады. Неше күн бойы нәр татпаған тұтқын қыз жемісті қомағайлана жеп қояды. Аңғал ару жерасты құдайы қып-қызыл лағыл іспетті дәндерді «Сүйгенім жерасты патшалығын ұмытпасын, маған қайта оралуды қаласын» деген ниетпен бергенін білмеген еді. Міне, содан бері Прозерпина алты айын тірілер, алты айын өлілер мекенінде өткізеді деседі.
Қоғам • 22 Желтоқсан, 2023
Тереңнен тамыр тартқан түбі бір Түркі әлемі үшін биыл айрықша оқиғаларға толы болды. Бауырлас елдердің бірнешеуінде қатарынан бір ғасырлық мерейтойлар аталып өтіп жатыр. Атап айтсақ, Түркия Республикасының құрылғанына, Әзербайжан халқының Жалпыұлттық көшбасшысы Гейдар Әлиев пен көрнекті қазақ жазушысы Кемел Тоқаевтың туғанына 100 жыл толып отыр.
Театр • 21 Желтоқсан, 2023
Женева көрерменін тәнті еткен «Астана балет»
«Астана балет» театрының Швейцарияға гастрольдік сапары табысты өтті. 15-17 желтоқсан аралығында қатарынан үш күн елордалық театр әртістері Женеваның Batiment des Forces Motrices мәдени орталығында қазақ балет өнерін паш етті. Гастрольдік көрсетілімнің бәрі аншлагпен өтіп, көрермен қауым әртістерге тік тұрып қошеметін білдірді.
Руханият • 19 Желтоқсан, 2023
Шын мәнінде, егемендіктің, еркіндіктің ақ таңына дейінгі азапты жолда кімдердің ізі қалғанын, рухты жырында кімдердің даусы естілетінін Жер-ана жақсы біледі. Қатпары қалың болса да, оқулығы жұқа тұнған тарих та куә. Қаншама жан азаттыққа қол созды, қаншама қадам жасалды, гүлдер солды, үміттер үзілді, шырағы сөнді. Рух сілкінді, тарихи сана оянды. Бұл «соғыста» ұлтының тәні мен жаны ояу болсын деген талай қайраткер қалам арқылы күресті. Елдің рухын берік етіп, ішкі сенімін күшейткен қаншама сүйекті шығарма қазақ аңсаған азаттыққа жол салды.
Өнер • 07 Желтоқсан, 2023
Өнер мен баға немесе бәсі 139 миллион доллар картина
Шығармашылық ғұмырын аңызға айналдырған Пикассоның осы уақытқа дейін талай картинасы адамның қиялына сыймайтын, ессіз бағаға сатылды. Суретші көзі тірісінде де кедей болған жоқ. Ол өмірден өткенде байлығы 1 миллиард 100 миллион долларды құраған. Бір кездерде нан алуға ақша таппаған Пикассо өзі қалаған өмірге ақыры жетті. Өнері жеткізді. Жалпы, Пикассоның өмірі мен өнері хақындағы әңгіме таусылған ба?.. Қаузай берсең, мың бір түнге жалғасады.
Өнер • 04 Желтоқсан, 2023
Бейнесі аңызға айналған Анна Ахматованың портреттері көпке мәлім. Ақынның суретін әр жылдары Амедео Модильяни мен Кузьма Петров-Водкин, Иосиф Бродский мен Алексей Баталов салған. Өнертанушы Эрих Голлербах айтқандай, «Ахматованың портреттерінде ондаған сыншының кітаптарына қарағанда әлдеқайда көп шындық бар» деседі. Иә, аңыз-тұлғаның өмірінің әр кезеңін бейнелеген туындыларда сол уақытқа сай ақынның көңіл күйі де көрінетіндей. Десе де бірнеше портретіне ортақ бір күй бар – мұң. Қай суретшінің қылқаламындағы Ахматоваға қарасаңыз да биік рух, сырбаз бейне, асқақ жан, жанарынан есетін қоңыр мұңды байқамау мүмкін емес.
Қоғам • 01 Желтоқсан, 2023
«Халық жазушысы» кімдерге беріледі?
Әлемде мың-сан өнер бар: әдебиеттің жөні бөлек. Әлемде мың-сан жанр бар: көркем шығарманың жөні бөлек. Адамның қатпар-қатпар жан дүниесінің терең сырына бойлап, табиғатын, шынайы мінезі мен болмысын, жан тебіренісін шебер суреттеп, оқып отырған жанды әлемтапырық күйге түсіретін де әдебиет. Жазушының «тәтті тамұғынан» тұншыға шыққан шығармасы санаңда сілкініс жасап, дәл осындай әсер қалдыратыны тылсым бір күш сынды.
Тағзым • 29 Қараша, 2023
Ұлан-ғайыр қазақ даласының бір түкпірінде қоларбада отырып компьютерге үңілген, етпеттеп жатып арғықазақ мифологиясын зерттеген Серікбол Қондыбай есімі баршаға таныс. Таныс қана емес, есімінің өзі аңызға айналды. Өмірінің өзі мифке ұласты.
Қазақстан • 24 Қараша, 2023
Ұлт мәдениетінің әлемдік абыройы немесе Президенттің сайлауалды бағдарламасы қалай орындалып жатыр?
Әр ұлт қай заманда да дәстүрімен, мінезімен, болмысымен, мәдениетімен ерекшеленеді. Әр халықтың тарихтан тамыр тартатын ұлттық бояуы, айшықты мұралары болатыны да сөзсіз. Бұл мұралар – сол елдің мәдени байлығы.
