Қоғам • 31 Наурыз, 2022
Біздің үйде бір қолайна болды. Күміс жалатылған, қалың еді өзі. Апамның бала, балғын күнінен бері бар екен. «Өтелсарыдан алған айнам» дейтін. Өтелсары деген кісі есімі ме, дүкен бе, ол жағын бұрын сұрамаппын.
Әдебиет • 30 Наурыз, 2022
Әдебиетте белгілі бір жастар тобының әдеби салонның, журналдың, газеттің, әдеби тұлғаның, клубтың төңірегіне топтасу дәстүрі әу бастан бар. Әдетте оларды нақты бір идея біріктіреді. Сол идея ағымдар мен мектептерді қалыптастырады. Бізде оның бірнеше жарқын үлгілері бар. Абай айналасы, Жамбылдың ақындық ортасы. Қасымның төңірегі, Мұқағалидың маңайы, Жұматайдың қағанаты.
Қазақстан • 22 Наурыз, 2022
«Қазақтың қазақ болғанда, өзіне арналған, сыбағасына тиген жалғыз мейрамы – наурызнама» дейді дала әулиесі Мәшһүр Жүсіп. «Ол күнде Наурыз деген бір жазғытұрым мейрамы болып, наурызнама қыламыз деп, тамаша қылады екен. Сол күнін «Ұлыстың ұлы күні» дейді екен» деген хакім Абай. Шәкәрім қажы болса «Қожа, молдалар ескі әдетті қалдырамыз деп, Құрбан, Ораза айттарын Ұлыс күні дегізіп, Ұлысты – Наурыз дегізген. Жыл басының аты Ұлыс екенінің дәлелі мынау: «Ұлыс күні қазан толса, ол жылы ақ мол болар. Ұлы кісіден бата алса, сонда олжалы болар» деген – тіпті ескі мақал» деп бір тұжырады.
Руханият • 17 Наурыз, 2022
Әр халықтың өз бесік жыры болады. Сол бесік жыры – ұлттық болмысты қалыптастырудың алғашқы факторы. Баланың болмысы, табиғаты, таным-түсінігі, дүниені қабылдауы мен сезім-түйсігі бесік жырынан бастау алатынын аңғару қиын емес. Бесік жырында сол халықтың салт-санасы, тарихы мен тағдыры, арманы мен үміті тұрады. Дүниеде барлық ұлы музыкалық шығармалар, халық композиторларының туындылары, тіпті танымал әндер де бар адамзат баласына ортақ дүниеге айналып жатады. Қазақтың әнін біздің Димаш Құдайберген арқылы қырық халықтың ыңылдайтыны секілді, біз де дүние халықтарының әндерін айтып, тыңдап, көңіл бағында көктем құстарын сайратып жүреміз. Тек, бесік жыры ғана ортақ болмайды екен. Әр халықтың өзіне ғана тән бесік жыры бар, ол – сонікі, жалғыз сонікі.
Руханият • 09 Наурыз, 2022
Әдебиет • 01 Наурыз, 2022
Қайта өрлеудің құндыз жағалы қамқа тонын желбегей жамылып, қажыған, қамыққан, кексе тартқан, дерт меңдеген кісі көз ұшында ұзап барады. Ұзақ қыстан ұзап барады. Ұзаған сайын қарауытып, қамқа тоны сыпырылып түсіп барады...
Руханият • 24 Ақпан, 2022
Сонау бір қатыгез ғасырда, сонау бір сұрқай жылы, айналасын тау қоршаған алақандай бір ауылда, тастарды бір-біріне сүйеп тұрғыза салғандай тоқал там тұрыпты деседі. Ауыл шетіндегі сол үйдің жалғыз терезесі болған екен. Сол терезеге жақындап барып қарауға жан баласының батылы жетпесе керек.
Таным • 09 Ақпан, 2022
Тоқсаныншы жылдар кейде маған толқып жатқан теңіз секілді елестейді. Сол теңізге бір батып, бір шығып біздің балалық шағымыз өтті. Қайғысыз, қайықсыз, қадірсіз күндер екен ғой. Қайғысыз болушы ма еді, қайғы үлкендер ғана кешетін сезімдей екен. Бала ішегін сүйретіп жүріп ойнайды деуші еді. Біздің ішімізді ауыртқан сезімдерге ат ойлап тауып жүргеніміз бүгін ғой.
Әдебиет • 08 Ақпан, 2022
1976 жыл. Аурухана. Мұқағали Мақатаев өмірінің ақырғы күндері. Парасат палаталарынан паң қалпымен қарап тұрар маңдай аурухана палатасы терезесінен түзге көз салады. Жап-жас. Өмір жаңа басталғандай еді ғой. Қырық төрт жыл деген не, тәйірі.
Әдебиет • 30 Қаңтар, 2022
Он тоғызыншы ғасырда туып, бар-жоғы отыз төрт жыл ғұмыр кешкен ойшыл ақынның артында бір ғана ірі туындысы қалды. Ол туынды патшалық Ресейде, Герценнің тілімен айтқанда, «түнде атылған оқтай» дүмпу тудырды. Ол шығарманың әр сөзі афоризмге, мәтелге айналып кетті. Соның бірнешеуін мысалға алайық: «Бақыттылар сағатқа қарамайды», «Тұрмыс – жаңа, ал түсінік – ескі», «Ал сотың кім?!», «Қызмет қылуға – әзір бас, Жағымпаздануға – жаным қас», «Қағынған тілдер қарудан қауіпті», «Шулаймыз, бауырым, шулаймыз», «Бала тудыруға көп ақылдың қажеті жоқ», «Бордодан келген әлдебір француз», «Шақырылғандар мен шақырылмағандар үшін де есігіміз шалқасынан ашық», «Менің романымның қаһарманы емес», «Күнтізбелер өтірік айтады»...
