Әдебиет • 12 Қазан, 2024
Нұрғали Ораздың «Теріс ағаш» деген әңгімесі бар. Терісаққан деген жер атаулары болушы еді. Ал енді теріс өсетін де ағаш болатынын, Нұрғалидан естіп-білдік. Бұл әңгіменің атын ағаш егіп жатқанда талайлар еске алған да шығар. Сондайда ағаш теріс өсе ме деген сұрақ кімнің де болса көкейінде тұратын болуы керек. Осы сұрақты биология ғылымдарының докторы Нұғыман Аралбайға қойып көрдік. Ағашты, шыбықты, көшетті теріс шаншып қойса өсе ме? Өссе Нұрғали жазғандай бас жағы жуандау болып, дөңгеленіп тұра ма?
Әдебиет • 24 Қыркүйек, 2024
Қалқаман Сариннің «Мойындау» деген жыр жинағынан күз туралы жиырма шақты өлеңін оқыдым. Онда мынандай шумақтар бар:
Руханият • 26 Шілде, 2023
«Үндеме» деумен қазақтың талай тарихы ұмытылды, талай тағдыр топыраққа көмілді. Мың тараудың бір тарауы біздің де жолымызды қиылыстырмағанда, бұл тағдыр да құм жұтқандай із-түзсіз кетпекші екен. Біз жазып, ел оқығаннан кейін тап осы кепті бастан өткергендер әр ауылдан табылатын да шығар. Баяғыда-ақ соны қағазға түсіріп, хаттап қойса қайтер еді. Бірақ бәріне тоқтау салған бір сөз бар, ол – «үндеме».
Кино • 06 Қаңтар, 2023
Отандық кино өндірісі телесериалдармен толығып жатыр Ұлттық арна бірқатар сәтті жобалар жасады. Алайда ойласатын жайттар да жоқ емес. Бір байқағанымыз, отандық телесериалдарды әлеуметтік топтарға бөліп түсіру үрдісі бар сияқты. Тарихи сериалдарды зиялылар, отбасылық сериалдарды үлкендер, бүгінгі күн туралы болса, жастар ғана көруге тиіс секілді. Яғни қандай сериал түсірілсе де белгілі бір әлеуметтік топтың мүддесі көбірек ескеріледі. Басқалары соған фон ретінде ғана алынады. Сол себептен де біз әлі жалпыхалықтық сериал түсіре алмай келеміз.
Руханият • 23 Желтоқсан, 2022
Өлеңді түсіну үшін әуелі оның табиғатына үңілу керек. Мысалы, осы өлеңнің қай жолдары бірінші туды екен деп ойлануға болады. Өйткені өлеңнің бас-аяғы түгел бірден туа салмайтыны – айтпаса да түсінікті жайт. Естіп те, көріп те, кейде бастан өткеріп те жүргеніміз алғашқы екі жолдың адамға қапылыста келетіні. Алладан түскен аян ба, бұл не өзі деп таңданып та қалатын секілдісің.
Әдебиет • 07 Қараша, 2022
Даңқты жылдардың дақпырты да қымбат
Олжас Сүлейменов – орасан зор түйсік иесі. «Аз и Я» кітабының тақырыбы оның өзіне ғана тән сол түйсікпен таңбаланды. Әркімнің өз жауабы болуға тиіс сұраққа біздің ішіміздегі жауап та осы еді. Жақында өткен Мұхтар Әуезовтің 125 жылдық мерейтойында Жәнібек Сүлеевпен қатар отырып қалғанбыз. Жәнібекті көрген сайын әкесі Азат Сүлеевтің есімі ойға оралады.
Әдебиет • 16 Тамыз, 2022
Өсу мен өшудің арасы екі-ақ тармақ
Осы мақаланы жазып бола бергенде, әлеуметтік желіге Бұқар жырау туралы бір жаңа пост қылт етіп шыға келді. Онда Бұқардың ақындығы мен әулиелігі туралы оқыған адамды бірден үйіріп әкететін тебіреністі сөздер жазылыпты. Егер Абайдың сынағанынан Бұқар жаман ақын бола қалса, әлемжелідегі бұл пост та жазылмайтын еді. Ендеше, біздің де айтпағымыз басқа екенін көкірек көзі ашық оқырман өзі де түсінер деп ойладық.
Сұхбат • 03 Тамыз, 2022
Жазушы, драматург Иген Хасенұлы: Кері мінез бе, сері мінез бе дейтін сәттер де бастан өтті
Біз көрген ағалардың ішінде «ресми» түрде сері атанғандар саусақпен санарлық қана екен. Ал әншілігі, аңшылығы, әзіл-қалжыңы жарасқан нағыз серілер бірқыдыру еді. Жапан қайғы шегіп, жалған аңыз қалыптастырушылар да бар, әрине. Шындығында, нағыз серілік ел арасының әңгімесін жақсы білетін, жүрген-тұрған жері дәстүр мен дәріске толы адамдарға бек жарасатын. Қазақ энциклопедиясының негізін қалаушылардың бірі, жазушы, драматург Иген Хасенұлы да – сондай ері мойнына кетпеген сері кісі. Дегенмен әңгімемізді қаламгердің еңбегі көбірек сіңген Ұлттық шежіреден бастадық.
Руханият • 12 Маусым, 2022
Қоңқайға қол соққан күн немесе әдебиетте жағымсыз кейіпкерлер неге азайып кетті?
Классиктер қаламынан жағымсыз кейіпкерлердің тұтас бір галереясы түзілген екен. Солардың кейіпкер ретінде есте қалған бейнелерін көрмеге қойса қайтер еді. Онда жағымды кейіпкердің қасына тоқтамаған адам, жағымсыз кейіпкердің қасына тоқтар еді. Себебі жағымды кейіпкер көбінше жасанды, ал жағымсыз кейіпкер көбінше шынайы болып келеді.
Әдебиет • 06 Маусым, 2022
Қазақ жазушысы неге әлем жазушысы бола алмайды немесе «Сөз сиқырынан» «Фантом-дертке» дейін...
