Егер прокуратура органдары міндетіне сай қызмет атқармаса не болар еді деген ой келеді. Өйткені, елімізде қазіргі күні сыбайлас жемқорлық, адам өлтіру, зорлық-зомбылық, алаяқтық өршіп тұр ғой. «Сақтансаң – сақтайды» дегендей, бұл орайда, адамға төнген барлық келеңсіздіктен заңның сақталуын қадағалау арқылы прокуратура органдары ғана қарапайым халыққа қорған болып тұрған секілді. Себебі, Конституциямыз бойынша, алдымен адамның құқы жете қорғалуы керек. Осы орайда, жасыратын несі бар, прокурорлар еңбегін ашық айтқан жөн. Оған мына төмендегі сандар нақты дәлел.
Мәселен, әлеуметтік-экономикалық салада прокурорлар биылғы жартыжылдықта ғана 360 мың адамның құқықтарын қорғаған, олардың жартысы – балалар. Қадағалау органдарының ықпал етуімен 40 мың жұмысшы мерзімі өтіп кеткен 4 млрд. теңге жалақыларын алған. 2,5 мың мүгедек жұмысқа орналастырылып, 154 мүгедек мемлекеттік баспана алған. Бұған қоса, Ұлттық қорға 12 млрд. теңге қайтарылып, республикалық бюджет 45 млрд. теңгеге толықтырылған. Жалпы құны 14 млрд. теңгені құрайтын заңсыз бөлінген жер телімдері мемлекетке қайтарылған. Мұның бәрі кеше Бас прокурор Жақып Асановтың төрағалығымен өткен кеңейтілген алқа мәжілісінде айтылды.
Жалпы, прокуратура органдары азаматтардың, халықтың әлеуметтік әлсіз топтарының және кәсіпкерлердің бұзылған құқықтарын қалпына келтіруде, еліміздегі заңдылық пен құқықтық тәртіпті қамтамасыз етуде және әлеуметтік-экономикалық тұрақтылықты қолдауға бағытталған Мемлекет басшысының тапсырмаларын орындауда айтарлықтай қызмет етіп келе жатқаны анық. Мұның растығын айқын аңғарып отырмыз. Мәселен, прокурорлар араласқаннан кейін ғана ішкі істер органдарының қызметтік бөлмелерінен және уақытша ұстау абақтыларынан 205 заңсыз ұсталған азамат бостандыққа шығарылды. Тергеушілер қамауға алғылары келген 2 мың күдікті дер уақытында босатылып үлгерілді.
Прокурорлардың наразылықтары бойынша 182 сотталған жеңіл жаза алды. Тұтастай алғанда прокурорлардың бастамалары бойынша 698 сот актілері түзетілген. Азаматтардың пайдасына 1 млрд. 700 млн. теңгені құрайтын сот шешімдерінің орындалуына қол жеткізілген. Бұған қоса, 14 мың азаматтың құқықтары қалпына келтіріліп, осы заң бұзушылықтар бойынша бірнеше лауазымды шенеунік жазаланды, соның ішінде 209 адам қылмыстық жауапкершілікке тартылды.
Осылайша, алқада жер қатынастарын реттеу, еңбек дауларын ескерту, үлескерлер құқықтарын қорғау, теріс пиғылды құрылысшылардың қызметіне бақылауды күшейту мәселелері прокурорлардың ерекше назарын талап ететін неғұрлым өзекті проблемалар ретінде белгіленді. Сондай-ақ, экстремистік көріністердің алдын алуға, терроризм қаупін, олардың қоғам мен мемлекетке тигізетін теріс әсерлерін азайтуға бағытталған жүйелі жұмысты қамтамасыз ету жүктелді. Сөйтіп, прокурорлар одан әрі де адам құқын қорғауда жайлаған заңсыздықтарды жою үшін адал қызмет етуге белді бекем байлағандарын білдірді.
Александр ТАСБОЛАТОВ,
«Егемен Қазақстан»