Көнекөздердің айтуынша, ертеректе Жауыртау аталған кезеңде қойын құрттап, айранын ұрттап күн кешкен бабаларымыз кейін сол жерде Теміртау сынды әйдік қала пайда боларын, болаттан бұлақ ағызып, әлемге әйгіленер алып комбинат тұрарын қайдан білсін. Бірақ солай болды, тарихқа солай тіркелді. Сол комбинатта еліміздің Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың еңбек жолын бастап, құрыштай суарылып, болаттай бекіп шыққаны әмбеге аян. Елбасының үлкен өмірге қанат қағуына тұғыр болған Теміртау мен Қарағандының халқы мұны әрдайым мақтан тұтады. Болашақ Президенттің білім алған, еңбек еткен орындарындағы мұражайлар өз алдына, Теміртауда осыдан бес жыл бұрын ашылған Тұңғыш Президенттің тарихи-мәдени орталығы да – Елбасының ел үшін жасаған ерен еңбектеріне деген үлкен құрмет.
Теміртауға арнайы соқпаса да, үстімен жүріп өткен кез келген жолаушының көзіне сонадайдан шалынып, әсем тұрқымен сүйсінтетін Орталық ғимараты туралы баспасөз бетінде көп нәрсе айтыла қойған жоқ. Яки, онда не барын, мекеменің нақты немен шұғылданатынын біле қоймайтын отандастарымыз да бар. Сол үшін де біз жақында осы шаңырақта арнайы болып, «Тұңғыш Президенттің тарихи-мәдени орталығы» КМҚК-ның директоры Саида Жамантайқызы САРГИЗОВАМЕН әңгімелескен едік.
– Көпшілік Теміртауда Тұңғыш Президенттің тарихи-мәдени орталығы барын білгенімен, мекеменің ішкі дүниесінен бейхабар. Оқырман үшін ғимарат ішін бір шолып шықсақ.
– Бұл Орталық 2011 жылдың 22 қарашасында Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың қатысуымен ашылғанын білесіздер. Көп салалы қызметтерді жүзеге асыру үшін иелігімізде жалпы көлемі 4560 шаршы метр үш қабатты ғимаратымыз бар. Ғимараттың шығыңқы ірге қабатында қор сақтау қоймалары, қайта қалпына келтіру шеберханалары, инженерлік-техникалық құрылымдар, үйірмелерге арналған және тұрмыстық бөлмелер орналасқан.
Бірінші қабатта мәдени-көпшілік және қоғамдық-саяси іс-шараларды өткізуге бейімделген залдар бар. 144 орындық кино-лекция залында дәрістер, халықтық дәстүрлі, опералық және симфониялық жанрдағы концерттер, форумдар мен мәжілістер өткізіліп, бейнефильмдер көрсетіледі.
Проекторлар және аудиоблоктармен жабдықталған 80 орындық мәжіліс залы ғылыми конференциялар, съездер, жиналыстар, сонымен бірге, мемлекеттік бағдарламалар, ұлттық және әлемдік мәдениетті насихаттайтын іс-шараларды өткізуге арналған. Ал 30 орындық кіші мәжіліс залында дөңгелек үстел отырыстары, кездесулер мен сұхбаттар ұйымдастырылады.
Оқу залы бар кітапханада Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің өмірі мен қызметі туралы толық ақпарат беретін кітаптар жинақталған. Сонымен бірге, кітапхана қорында Н.Ә.Назарбаевтың тәуелсіз Қазақстанның құрылуы, қалыптасуы және даму жолдарын ашып көрсеткен авторлық кітаптары бар. Кітапхана қоры әрдайым жаңа кітаптармен, мерзімді баспасөзбен толықтырылып отырады. Бұл жерде жинақталған әдебиеттер Қазақстанның жаңа тарихын үйренуге, Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев тұлғасының қазақстандық мемлекеттілікті құрудағы рөліне қатысты ғылыми жұмыстар дайындауға пайдаланылады.
Орталықтың Көркемсурет галереясында Қазақстан суретшілерінің бейнелеу өнерінің әр түрлі бағытындағы көрмелері ұйымдастырылады.
Екінші қабатта экспозициялық залдар орналасқан. Бұл жерде Елбасының тәуелсіз Қазақстанның қалыптасуындағы рөлін ашып көрсететін «Тәуелсіз Қазақстан», «Өз заманының перзенті», «Тұлғаның ерен қабілеті» «Қазақстанның құрыш келбеті», «Уақыт ағымында», «Қазақстан жолы» деп аталатын арнайы алты зал жұмыс істейді.
Экспозициялық залдар заманауи шығармашылық және техникалық жетістіктер көмегімен жабдықталған. Әр залдағы көрнекілік материалдарға қоса, 30 электронды ақпараттық Тач-скрин экранды дүңгіршектері жұмыс істейді. Олардың көмегімен жәдігерлер туралы неғұрлым мол ақпарат, қосымша фотоқұжаттық материалдар, бейнебаяндар алуға болады.
– Орталық ғимаратының іші-сырты мәртебелі атауына лайық екен. Мекеме ретінде алға қойған мақсат-міндеттеріңіз де осал болмаса керек?
– Тарихи-мәдени мұраны сақтау, үйрету және танытумен шұғылданатын әлеуметтік институт болып есептелетін Орталықтың негізгі мақсаты – халықтың бәсекеге қабілетті мәдени ерекшелігін қалыптастыру, Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің өмірі мен қызметі арқылы тәуелсіз Қазақстан мен Қазақстан Магниткасының құрылу, қалыптасу және дамуын ашып көрсету.
Тұңғыш Президенттің тарихи-мәдени орталығы өз қызметі шеңберінде шешетін міндеттер – Ұлт Көшбасшысының өмірі мен қызметі үлгісінде азаматтардың, әсіресе жастардың рухани-адамгершілік бағдарын, жаңа қазақстандық патриотизм мен тұрақты құндылықтар жүйесін қалыптастыру; Қазақстан халқының ұлттық ерекшеліктерін сақтау мен олардың үйлесімді қарым-қатынасы негізінде бүкілқазақстандық мәдени кеңістікті дамыту; қазақтың ұлттық мәдениетін әлемдік мәдени кеңістікке бойлату, Қазақстанның тарихи-мәдени мұрасын өз елімізде де, шет елдерде де дәріптеу; мемлекеттік «Мәңгілік ел» бағдарламасы бойынша тарихи-мәдени мұраларды сақтау мен насихаттау; Қазақстанда туризм саласын дамыту үшін тарихи-мәдени кеңістікті кеңінен пайдалану.
– Орталықтың мақсат-міндеттері айқын, енді соларды жүзеге асыру бойынша атқаратын жұмыстарыңыз қандай?
– Өз қызметіміздің барысында біз негізінен бірнеше нақты ұстанымға сүйенеміз. Яғни, отандық мәдениеттің өзіндік ерекшеліктерін анықтайтын ұлттық мәдени мұра басты назарда болуы шарт. Мәдениеттің әлеуметтік дамудың қуатты құралы, алға басудың алғышарты екенін мойындаған абзал. Елімізде 130-дан аса ұлт пен ұлыстың өкілдері тұрады десек, солардың төл мәдениеті мен дәстүрлерін құрметтей, қолдай білгеніміз орынды.
Бәсекеге қабілетті мәдени ортаны қалыптастыру жолында Орталықты басқару жүйесін жетілдіру, еліміздің ғылыми-тарихи және білім беру кеңістігіне ену, ғылыми бағдарламаларын жүзеге асыру мәселелерін қолға алдық. Орталықтың қызметінде ақпараттық және инновациялық технологиялар кеңінен қолданылады. Қазақстанның мәдени кластерлерін қалыптастыруға атсалысып келеміз.
Орталықтың негізгі атқаратын қызметтері мен міндеттерін орындауды осында арнайы құрылған ғылыми-зерттеу, экскурсиялық-бұқаралық, экспозициялық-көрме және әкімшілік-шаруашылық бөлімдері жүзеге асырады.
– Алдыңғы екі бөлімнің жұмыс бағыттарына кеңірек тоқталсаңыз.
– Ғылыми-зерттеу бөлімі Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың мемлекетімізді құру, қалыптастыру және дамыту жолындағы үлесін айқындайтын ғылыми және іздестіру-зерттеу жұмыстарын жүргізеді. Бөлім осы бағытта конференциялар мен семинарлар ұйымдастырып, өткізіп тұрады, бұқаралық ақпарат құралдарымен тығыз байланыста жұмыс істейді.
Мемлекет басшысының Қазақстан халқына әр жылғы Жолдауын талқылау мен насихаттау бойынша бөлім республикалық және облыстық мемлекеттік органдармен бірлесіп өткізілетін Назарбаев оқуларын ұйымдастыруға жауапты. Бөлім, сонымен қатар, мемлекеттік мерекелерге және еліміздің өміріндегі басқа да көрнекті оқиғаларға арналған қоғамдық-саяси және мәдени-бұқаралық іс-шараларды ұйымдастырады. Орталықтың ресми сайтын (www.firspresident.kz) ақпараттық тұрғыдан қамтамасыз ететін де осы бөлім. Орталықтың сайтына сілтеме Қазақстан Республикасы Президентінің ресми сайтындағы Нұрсұлтан Назарбаевтың Жеке парақшасында (http://personal.akorda.kz/) орналастырылған.
Ал экскурсиялық-бұқаралық жұмыстар бөлімінің қызметкерлері орталыққа еліміздің барлық аймақтары мен шет елдерден келуші қонақтарды қабылдайды, орталықтың экспозициялық залдары бойынша экскурсиялар өткізеді. Сонымен қатар, бөлім оқушылар мен студенттер үшін онлайн-сабақтар, онлайн-конференциялар мен дөңгелек үстелдер ұйымдастырады. Мектеп жасына дейінгі балалар үшін еліміз бен туған өлкенің тарихын үйрену бойынша дүниетанымдық іс-шаралар өткізу қарастырылған.
1 желтоқсан – Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті күні. Тұңғыш Президенттің тарихи-мәдени орталығы болғандықтан, бұл – ең алдымен бізге қатысты мереке. Бұл күні бізге келетін қонақтардың аса көп болатыны айтпасам да түсінікті, сондықтан жұмысымыз қауырт. Осы күні Теміртауға жолы түскен ағайынға есігіміз ашық.
– әңгімеңізге рахмет.
Әңгімелескен
Қайрат ӘБІЛДИНОВ,
«Егемен Қазақстан»
Қарағанды облысы,
Теміртау қаласы