Еліміздің Сыртқы істер министрлігінен хабарланғандай, келіссөзге қатысушы делегациялардың қатарында тоғыз адамнан құралған Сирия қарулы оппозициясының өкілдері де келген. Астана процесінің алғашқы кезеңінен бастап форумға белсене қатысып келе жатқан БҰҰ Бас хатшысының Сирия мәселелері жөніндегі арнаулы өкілі Стаффан де Мистура да бар. Осы халықаралық шараға орай кеше БАҚ өкілдерінің сауалына Қазақстан Республикасы сыртқы саясат ведомствосының басшысы Қайрат Әбдірахманов Астана процесінің бесінші раундының күн тәртібі туралы жауап берген болатын. Министр айтып өткендей, кездесу барысында Ресей, Түркия және Иран секілді кепіл елдер қол қойған 4 деэскалация аумағын құру туралы меморандумды қалай жүзеге асыру жоспарында аталған аумақтардың шекараларын анықтау, сонымен қатар, деэскалация аумақтарында бақылау жүргізу жолдарын айқындау және оны жүзеге асыру сынды мәселелер үлкен маңызға ие. – Естеріңізде болса, аталған меморандумда деэскалация аумағының шекарасы бойынша бақылау-өткізу пункттерін және бақылау пункттерін орнату тиістілігі айтылған еді,– деді Қайрат Әбдірахманов. Министр айтқандай, бүгінгі таңда Сирия аумағында тараптардың әскери іс-қимылдарын тоқтату және бітімге келу режіміне 65 қарулы оппозициялық топ қосылған. Сонымен қатар, Астанадағы жиында ЮНЕСКО-ның қорғауына алынған, аталған халықаралық ұйымның дүниежүзілік мәдени мұраларының тізіміне енген Сириядағы мәдени нысандарды миналардан тазарту мәселесін де егжей-тегжейлі талқылау жоспарланып отыр екен. Кеше күннің алғашқы жартысында тараптардың «жабық есік» жағдайында кездесулері өтті. Күннің екінші жартысында кездесулер кеңейтілген форматта жалғасын тапты. Бүгін пленарлық отырыс өткізіледі деп жоспарланып отыр. Ресей Федерациясы президентінің Сирия мәселелері бойынша арнаулы өкілі Александр Лаврентьевтің айтуынша, кеше Ресей, Иран және Түркия елдерінің өкілдері үшжақты кездесу өткізген. – Мақсатымыз – деэскалация аймақтарын құру. Бір ай бұрынғы кездесуде аймақтарды құру туралы келіскен болатынбыз. Бірлескен жұмыс топтары кездесулер өткізді, мәселе жан-жақты қарастырылды. Қазір ертеңгі кездесуде қабылдануға тиіс құжаттың түрлі бөліктерін қарастырып жатырмыз,– деді ол. А.Лаврентьев айтып өткендей, бұл мәселе бүгін шешімін табуға тиіс. – Барлық делегацияның, оның ішінде кепіл мемлекеттердің ұмтылыстары жақсы, нақты нәтижеге қол жеткізуге барлығымыз мүдделіміз. Иордания тарапының, Американың жоғары деңгейлі делегациясының қолдауы байқалады,– деді А.Лаврентьев. Биылғы жылы 3-4 мамыр күндері елордада Сирия мәселелерін реттеу бойынша халықаралық кездесулердің төртінші раунды өткені белгілі. Аталған жиынға Ресей, Иран, Түркия елдерінің, Сирия үкіметінің, Сирия қарулы оппозициясының делегациялары келген болатын. Сондай-ақ, БҰҰ Бас хатшысының Сирия мәселелері жөніндегі арнаулы елшісі Стаффан де Мистура, Иордания Сыртқы істер министрінің кеңесшісі Науаф Уасфи Тель, АҚШ Мемлекеттік хатшысының көмекшісі Стюарт Джонс қатысқанын айта кетейік. Төртінші раунд қорытындысы бойынша кепіл мемлекеттер Сирия Араб Республикасында деэскалация аймақтарын құру туралы меморандумға қол қойғаны келіссөз процесінің үлкен жетістіктерінің бірі ретінде бағаланған. Төртінші раунд қорытындысы бойынша Ресей, Иран және Түркия елдері бірлескен құжат қабылдап, жоғары деңгейдегі бесінші кездесуді Астанада 2017 жылдың шілде айында өткізу туралы шешім қабылдады. Олар Қазақстан Республикасының Президентіне Сирия мәселелері бойынша халықаралық кездесулер өткізгені үшін алғыс білдіргенін де айта кетейік. Әуел бастан бейбіт бітімге келуді қолдайтынын ашық білдіріп, бейтарап ұстанымын аңғартқан Қазақстан алқалы жиынға алаң ұсынумен ғана шектеледі. Бұған дейін еліміздің сыртқы саясат ведомствосы мәлімдегендей, ресми Астананың ұстанымы – Сирия мәселесінің шешімін табуына, тараптардың өзара мәмілеге келуіне, бейбіт халықтың азап шегуін тоқтатуға үлес қосу.
Арнұр АСҚАР, «Егемен Қазақстан»