Қазақстан жастары және Қазақстан Республикасының түрлі этностары өздерінің этно-мәдени бірлестіктерінің тыныс-тіршілігіне және Қазақстан халқы Ассамблеясының қызметіне қатысып, бір-бірімен өзара іс-қимыл жасайды.
«Жарасым» республикалық жастар ұйымының мақсаты - Қазақстанның түрлі этностық топтарының жастарын Қазақстан халқының ұлттық бірлігі, Елбасы саясаты және елдегі этносаралық толеранттылық пен қоғамдық келісімді нығайту жөніндегі Қазақстан халқы Ассамблеясы қызметінің негізінде топтастыру және дамыту.
«Жарасым» жастар ұйымының бағыттары - жастарды мәдени құндылықтарға тарту, жастар арасында моральдық-адамгершілік бағдарлардың сабақтастығын қамтамасыз ету, жастардың азаматтық және патриоттық өзін-өзі жүзеге асыруын ынталандыру болып табылады. .
1995 жылы ҚР Тұңғыш Президенті - Елбасы құрған Қазақстан халқы Ассамблеясы қоғамдық өкілдіктің маңызды тұғырнамасына айналды. Мемлекет дамуының әртүрлі кезеңдерінде ҚХА саяси, экономикалық және әлеуметтік өзгерістерді табысты іске асыруда маңызды рөл атқарды, қазақстандық бірліктің берік іргетасын қалады, жас мемлекеттің ұзақ жылдарға алға табысты дамуын алдын ала айқындады.
Ассамблея өзінің даму жылдарында консультативтік-кеңесші органнан парламенттік өкілдік құқығымен Конституциялық институтқа айналды. ҚХА әрқашан сапалы реформаларды қамтамасыз етуді жақтады. Қазақстан халқы Ассамблеясы тек әнмен және бимен ғана айналысады деген тұжырым түбегейлі дұрыс болмайды. Бейбітшілік пен келісімнің қазақстандық үлгісінің тарихын ұғына отырып, біз бұл институт мемлекет пен қоғамдағы әлеуметтік өзгерістердің басты драйверлерінің біріне айналды деп өзіміз үшін бір мағыналы қорытынды жасай аламыз.
Қазақстан халқы Ассамблеясы қызметінің негізгі бағыттарының бірі жастар бастамалары мен волонтерлікті дамыту болды. Ұрпақтар сабақтастығынсыз кез-келген мәдениетті сақтау мүмкін емес, сондықтан жастармен жұмыс ҚХА заманауи институтының негізгі бағытына айналды. 2021 жылғы 21 қазанда ҚР Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың төрағалығымен өткен Қазақстан халқы Ассамблеясы Кеңесінің кеңейтілген отырысында жастардың адамгершілік және рухани дамуының өзекті мәселелері атап өтілді. Мемлекет басшысы ҚХА жастар қозғалысының айрықша әлеуетін атап өтіп, жастар алдында тұрған жаңа міндеттерді белгіледі. Бірінші кезекте бірыңғай республикалық жастар ұйымына түпкілікті біріктіру мақсатында жұмыс істеп тұрған жастар құрылымдарын сапалы трансформациялауды жүргізу. «Ассамблея жастары» жаңа жастар қозғаушы күші осы идеяның нақты жалғасы болды. Әлеуметтік желілерде қызықты және танымдық контент құру, елді көгалдандыруға қатысу және қазақстандық жастардың әлеуметтік деңгейін арттыру мәселелері өзекті болды. Мұның бәрі Ассамблея жастарының қолында, өйткені ол жылдар бойы аға буынның достығы мен бірлігі дәстүрлерінің лайықты мұрагері екенін дәлелдеді.
Көп этносты мемлекет үшін қоғамдағы бірлік пен келісімді сақтау деген нені білдіретіні жас ұрпақ үшін түсініксіз болуы мүмкін. 90-шы жылдардағы оқиғаларды біз тек ата-аналардың әңгімелерінен білеміз және көбінесе Тәуелсіздігіміздің жетістіктеріне немқұрайлы қарай аламыз. Сондықтан Қазақстанда бейбітшілікті сақтау, біздің қоғамның бірлігін қамтамасыз ету біздің халқымыздың, еліміздің және ҚР Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың нақты жеңісіне айналғанын жастардың түсінуі өте маңызды.
Қазақстан халқы Ассамблеясының тұғырнамасы еліміздің жастар қоғамдастығын дамытуда маңызды рөл атқарды. Мәселен, 2012 жылы ҚХА-ның XIX сессиясында Елбасы мемлекеттік жастар саясатының 2020 жылға дейінгі тұжырымдамасын құру, осы саладағы заңнаманы жаңарту туралы бастама көтерді, осының барлығы «Мемлекеттік жастар саясаты туралы» ҚР Заңының қабылдануы және уәкілетті орган жүйесінде жастар саясаты жөніндегі комитет, ал өңірлерде тиісті басқармалар құру болды. Қазіргі уақытта бұл бастамалар үлкен тетіктің - Қазақстанда жастар саясатын қалыптастыру мен дамытудың құрамдас бөлігі болып табылады. Сонымен қатар, Нұрсұлтан Назарбаев жастар ортасындағы әлеуметтік үдерістерді зерттеуде табысты талдау және сараптамалық жұмысты жалғастырып келе жатқан «Жастар» ғылыми-зерттеу орталығын құруды ұсынды. Жыл сайын Орталық «Қазақстан жастары» ұлттық баяндамасын дайындайды, ол жас қазақстандықтың портретін қалыптастырады және осы ортадағы заманауи үрдістерді жинақтайды.
Жалпы, ҚХА жастар қанаты Қазақстандағы жастар саясатының маңызды құрамдас бөлігі болды. Тәуелсіздік жылдары ішінде өз тарихын қалыптастырған ірі жобалар іске асырылды. ҚР Тәуелсіздігінің 20 жылдығында Павлодар облысы Ассамблеясының жастар көшбасшыларының бастамасымен алғаш рет өткен «BIRLIK» жастар жазғы лагерінің тәжірибесі де ерекше. Бұл шекаралық ынтымақтастықтың этнофорумы болды, ол 10 жыл ішінде халықаралық лагерьге айналды, ол біздің еліміздің әртүрлі аймақтарында, Қырғызстан, Ресей, Өзбекстан, Украина жастар ұйымдары көшбасшыларының қатысуымен жүзеге асырылуда. Мұндай табысты іс ҚХА Жастар бастамаларын жүзеге асырудағы тұрақтылық пен сабақтастықты көрсетеді. Жоба жас көшбасшылар үшін әлеуметтік Лифттің берік негізін, сондай-ақ Жастар бастамаларын ілгерілету мен жүйелі қолдауды қалыптастырды.
ҚХА жастар құрылымдары қызметінің басқа да маңызды бағыттарының бірі студенттермен жүйелі жұмыс жүргізу болды. Әр жылдары Қазақстанның жетекші университеттерінде студенттік Ассамблеялар құрылды. Қазіргі уақытта аталған құрылымдар Нұр-сұлтан мен Алматыда, Павлодар, Қарағанды облыстарында сәтті жұмыс істеуде. Осы тұрғыда Павлодар қаласының тәжірибесі тағы да есте қаларлықтай болып табылады, онда өңірлердегі ЖОО-ларда қоғамдық келісімді сақтау мен дамытуға қатысатын белсенді жастар үшін Қазақстан халқы Ассамблеясының гранттары тағайындалды.
Ассамблеяның «Жастар клубы» тарихын бірнеше кезеңге бөлуге болады. Біріншісі-ҚХА жастар құрылымдарын қалыптастыру. Осыған байланысты Болашақ жастар ұйымының іргетасын қалауға ықпал еткен өңірлік бастамаларды атап өту қажет. Осыдан 20 жыл бұрын Павлодар облысында өңірдегі этномәдени бірлестіктердің жастар қанаттарының Үйлестіру кеңесі құрылды, кейінгі жылдары Жамбыл облысында «Ақ желкен» лигасы, Қарағанды облысында «Шаңырақ» жастар ұйымы құрылды.
Екінші кезең - ҚХА жанынан «Жарасым» республикалық жастар ұйымын құру. Бұл бастаманы 2014 жылы Алматыда республикалық этномәдени бірлестіктердің жастар қанатының көшбасшылары ұсынған болатын. Ұйым өз қызметі кезеңінде ҚХА жылын өткізудің, қоғамдық құрылымдар қызметінің және этносаралық қатынастар саласындағы маңызды бастамаларды іске асырудың маңызды бөлігіне айналып, ірі ағартушылық және мәдени жобаларды іске асырды. Үшінші кезеңде ҚХА-ның «Жаңғыру жолы» республикалық жастар қозғалысы құрылды, ол өз жұмысын 2018 жылдың наурыз айында бастады. Бұл достық үйлерінің базасында өңірлік өкілдіктер желісін құруға мүмкіндік берген маңызды бастама болды. Ұйым ЭКО және басқа ұйымдардың 149 жастар қанаттарын біріктірді. Көптеген іс-шаралар жастар жылы мен еріктілер жылы аясында өтті. ҚР Тұңғыш Президенті, Елбасының қатысуымен өткен Жастар жылының ресми ашылу салтанатында «Жаңғыру жолы» қозғалысының өкілі Тамила Розметова Қазақстанның елордасы - Нұр-сұлтан қаласында алма бағын отырғызу бастамасын көтерді. Бұл ұсыныс қолдау тауып, Қазақстан халқының бірлігі күні ҚХА жастары елордалық Ботаникалық баққа 800 алма ағашын отырғызды.
Жастар бастамаларын, әсіресе әлеуметтік стартаптармен байланысты табысты кейстердің бірі туралы айту керек. 2018 жылы «Жаңа толқын 100+» және «Жастар синергиясы» форумдары өткізілді, онда жаңа бастаған әлеуметтік кәсіпкерлердің жобалары инвестицияланды. Солтүстік қазақстан облысы жастары көшбасшыларының бірі, мүмкіндігі шектеулі жандарға арналған бірегей жүргізу мектебі идеясының авторы Сәлімхан Сәбитовты мысалға келтіргім келеді. Бұл жобаны меценат, «Алтын Қыран» компаниялар тобының Бақылау кеңесінің төрағасы қолдады. Бүгінде бұл мектеп Петропавл қаласында табысты жұмыс істеуде.
Коронавирустық инфекцияның пандемиясы кезінде айтарлықтай жұмыс жасалды. Өңірлік Достық үйлерінің базасында волонтерлікті дамытудың 30 орталығы құрылды, Ұлттық волонтерлік желімен меморандум жасалды және бүкіл ел бойынша жүздеген іс-шаралар өткізілді. Жалпы алғанда ҚХА еріктілер қозғалысына 12 мыңға жуық адам тартылды, ал халықтың әлеуметтік осал топтарына көрсетілген гуманитарлық көмектің жалпы сомасы 1 млрд теңгеден асады.
ҚХА жастар қанатын дамытудың соңғы кезеңі Қасым-Жомарт Тоқаевтың төрағалығымен өткен Ассамблея Кеңесінің кеңейтілген отырысынан бастау алады. Жоғарыда айтылғандай, Мемлекет басшысы Қазақстан халқы Ассамблеясының жастар қозғалысының қызметіне жоғары баға беріп, қазіргі заманғы трендтер мен өзекті міндеттерді ескере отырып, осы құрылымды трансформациялау жөніндегі міндетті белгіледі. Төртінші онжылдықта біз ҚХА жастар құрылымдарын біріктіру кезеңін аяқтаған жаңа ұйым – «Ассамблея жастары» құрамына кіреміз.
Біздің мемлекетіміздің табысты дамуының 30 жылы ішінде бүгінде тәуелсіз мемлекеттің жеңістері мен жетістіктерінің тарихын жазатын жас қазақстандықтардың тұтас буыны өсті. Осы жылдар ішінде Қазақстан халқы Ассамблеясы біздің елімізде есімдері жақсы белгілі жарқын жастар көшбасшыларының тұтас саңлақтарын қалыптастырып, жастарымыз үшін «Әлеуметтік лифттің» бірегей мүмкіндігін жасаған Вакиль Набиев, Наринэ Микаелян, Максим Споткай, Элина Паули, Расул Ахметов, Рустам Кайраев, Тамила Розметова және басқалары. Бұл көптеген жас қазақстандықтар үшін үлгі болып табылатын жетістіктің шынайы тарихы.
Т. Джумурбаев
Қазақстан халқы Ассамблеясы жанындағы «Жарасым»
республикалық жастар ұйымының басшысы