Қонақжай Көкше қол бұлғайды

Жасыл желекке малынған, үзі­ліп түскен моншақтай көгілдір көл­дері самал желмен толықси тер­беліп жатқан Көкше өңірі мен Қор­ғалжынның сулы-нулы даласы туризм саласын дамытуға қолайлы-ақ. Қойнауы аңыз-ертегіге, тама­ша табиғаттың тартуына тұ­нып тұрған бәсі бөлек Бурабай мен зергер зерлегендей сырлы сым­батқа ие Зерендіге Қорғалжын өңі­ріндегі биосфералық резерват­ты, елорданың маңайындағы ерте­гідей жылдамдықпен есейіп, етек-жеңі кеңіп келе жатқан туризм аймағын қоссаңыз, әлеуеттің салмағы сезілер еді. Облыста туризм саласында ұзын-ырғасы 600-ден аса кәсіпорын жұмыс іс­тейді. Олардың 348-і демалыс ны­саны болса, 15-і – санаторийлік-курорттық мекеме, 207-сі – жол бойындағы қызмет көрсету нысаны. 76 турфирма әлемнің әр түкпірінен әр белесі, әр төбесі тылсым сырға тұнып тұрған, көкірегің саф ауасына тоймайтын дархан даладағы бір шөкім гауһар іспеттес көгілдір мекенге шақырып, оңтай­лы орналастыруға әзір. Сол бағыт­та жұмыс істеп те жатыр. Нәтижесі де жап-жақсы. Сәл ғана талдау жа­салық, 2022 жылы көрікті өңір­ге келіп демалып, 1,2 миллион турист аунап-қунап кетсе, би­ыл бұл көрсеткіш өсе түскен. Жал­пы, келушілердің қай тұсқа қы­зығушылығы басым екенін де талдауға болады. Мәселен, «Бу­рабай» мемлекеттік ұлттық таби­ғи паркіне 711,2 адам ат басын тіре­ген, «Көкшетау» мемлекеттік ұлт­тық табиғи паркіне 17,1 мың адам келіп, көркем табиғаттың келісті бейнесінің ғажайып суретін кө­кірегіне көшіріп, тыныстаған. «Бұйратау» мемлекеттік ұлттық та­биғи паркінде 1,5 мың адам бо­лып, көне дәуірдің тыныс-тір­ші­лігін аулаған әрі рухани қазы­на­­ның көмбесінен нәр алған. Міне, осы­лайша, келушілердің қы­зы­ғу­шылығын сараптасақ, Бура­бай төңірегінің бағасы артып тұр­ғанын аңғаруға болады. Де­мек дәл осы арада талғампаз турис­тердің көңілінен шығатын сапалы тұрмыстық қызмет бар деген сөз.

Қазіргі туристер табиғаттың тамылжыған реңін ғана емес, өткеннің елесін із­дейтінін айта кету керек. Олар қазақ даласының бүгінгі тыныс-тіршілігімен қоса, өткен дәуірдің өрнекті іздерін де іздейді. Ал Бура­байдағы құжыр-құжыр жақпар тас­тар, Ұйқыдағы батыр мен Оқ­жетпес, самал желмен тербелген биші қайың адам көңілін аула­май қоя ма? Жұмбақтастың жұм­бақ сырын ұққысы келгендер өз елімізді былай қойғанда, алыс-жақын шетелде де жыртылып айырылады екен. Биыл курортты өңірге 7 449 шетелдік турист ат басын бұрыпты. Бір көрген адам­ның есінен өмір бақи шыға қой­майтын табиғи саф тазалық, таң­ғы шықтай мөлдіреген көркем сұ­лу­лық бірден бірге жетпей ме? Көр­ген дүниесін көзіқарақты шет­­елдік турист те аузының суы құрып айтатын болар. Кей кезде жарнаманың осы жарытымды түрі құ­­лаққағыс қылуға керек-ақ шы­ғар. Әлемге аты шыққан көрікті өңір­ге ке­лу­шілер көлемі өткен жыл­­мен салыс­тырғанда үш есеге кө­бейіпті.

Әлемнің інжу-маржаны іспетті небір ғажайып жерлерді көріп, көз­айым болып жүргендердің көңі­лінен шығу да оңай-оспақ ша­руа емес. Бұл тараптан әң­гіме қозғағанда өңірдегі дем­алыс ай­мақтарының қайта тү­леп, жақ­­сарып келе жатқанын ауыз тол­тырып айтуға болады. Рас, 2023 жылдың алғашқы жарты­жылдығында қонақүйлердің қызмет құны 12 пайызға өсті. Егер өткен жылы орташа есеп бойынша 10 мың теңгенің төңірегінде болса, биыл 2 мың теңгеге қымбаттады. Есесіне осы салаға инвестиция құю көлемі арта түсіп жатыр. 2023 жылы инвестицияның жалпы сомасы 23,3 млрд теңгеге жетіп отыр. Қазір 65 инвестициялық жобаны жү­зеге асыру жоспарланған. Ойға алған шаруа оңынан оңғарылса, туризм саласындағы су жаңа ны­сан­дарды кез келген елдің кірпияз ада­мына ұялмай көрсетуге болады. Жеке инвестициялармен қа­тар мемлекет тарапынан да айта қаларлықтай қамқорлық көрсе­тіліп отыр. Мәселен, курортты өңір­де мәдениет үйлерін, демалыс ор­талықтарын, спорттық-жат­тығу базалары мен кешендерді са­луға 9 млрд теңге төңірегінде мем­ле­кет­тік инвестиция құйылып отыр.

Бұрнағы жылдары Бурабай баурайындағы жолдың сапасына, Щучье қаласындағы көше­лер­дің кө­ріксіздігіне орынды сын ай­тылатын. Осы жылы кө­­лік инфрақұрылымын жақсар­ту ба­ғытында 4,5 млрд теңге қа­ражатпен қамтылған бес жоба қолға алынып отыр. Бұл жобалардың аясында Бурабай кентінің жол желісі қайта жаңғыртылып, Бурабай, Қатаркөл күрежолы күрделі жөн­деуден өткізіледі. Текекөл көлінің жағалауынан Шабақты көлін бойлап өтетін солтүстік айналма бағытқа автожол салынбақ. Щучье-Николаевка бағытындағы көлік жолы жөнделіп жатыр. Осының барлығы айналып келгенде туризм саласын түбегейлі жаңғыртып, ке­лімді-кетімді кісінің қарасын көбейте түспек.

Ендігі бір мәселе – миллион­даған адам аяғы басатын әсем өңірдің көркін бағзы бейнесінде сақтап қалу. Шынтуайтында, бұл – үлкен мәселе. Әр тәулік сайын жүздеген адамның жолы түсетін алақандай аймақтың ажарына кіреуке түсірмеу – қиын шаруа. Бұл үшін, әрине, санитарлық талапты бұлжытпай сақтау керек. Жағ­дайды жақсарту мақсатында са­ни­тарлық тазалау және абаттандыру бойынша іс-қимылды үйлестіретін жедел штаб құрылды. Атқарылуға тиісті жұмыс жоспары бекітілді. Облыстық бюджеттен 33 млн теңге қаражат бөлінді. Бурабай кентіндегі туристердің жаппай тынығатын орнына 27 сани­тарлық-гигиеналық торап, осыншама қоқыс алаңы, 110 металл контейнер, 50 ағаш кон­тейнер, 220 стационарлық қо­рап, 80 орындық орнатылды. Қо­қыстарды әлсін-әлсін жинап, белгіленген орындарға шығару кес­тесі бекітілді. Адам көп болған соң жазғы маусымда қоқыс тәу­лігіне алты рет шығарылады. Бұ­рын заңсыз орнатылған 27 ком­мерциялық павильон бұзылып алынды. Балмұздақ пен сусын сататын 20 орын ыңғайлы жерлерден бөлінді. «Сырт көз – сыншы» емес пе, қашанда барың мен жоғыңды бағалап тұрады. Елдің елдігін де таразы басына тартпақ. Осы орайда қонақ күтіп, әдетте жергілікті жердегі биліктің ұтымды ісін айта кету де – парыз. Бурабай кентінде Екінші дүниежүзілік  соғыс ардагерлеріне арналған ескерткішке ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізілді. Орталық алаң қайта жаңартылды. Сәл тозған сәулет нысандары бағ­зы кейпін тапты. Бүгінде Бура­бай кентінде «Казгидроград» жо­балау институты» серіктестігі жан-жақты ойластырылған бас жоспарды дайындау үстінде. Курорт­ты аймақтың халық ең көп шоғыр­ланатын тұстарын көңілден шы­ға­тындай етіп көркейтіп, абаттан­дыру үшін бірқатар жұмыс жүр­гізіліп жатыр. Тіпті көліктерін қою­да қиын­дық тумас үшін 500 орын­дық тұрақ салу жобасы жүзеге асы­рылып жатыр. Жалпы құны 72 млн болатын бұл жобаны «СК Дос­­тас­тық» серіктестігі атқару­да. Ал­­дағы уақытта дәл осыған жете­ға­­был төрт тұрақ салу межеленіп қал­ды.

2023 жылдың 13 қаңтарында қабылданған облыс әкімінің қаулысына сәйкес Зеренді ку­рорт­­ты аймағын дамытудың жос­­пары бекітілген. Көз жауын ала­­тын көркем суретпен көм­ке­­рілген Зеренді өңірінде 31 ин­фра­құрылымдық жоба кезең-ке­зе­ңімен жүзеге асырылмақ. Биыл­ғы жазғы маусымда Зеренді ауы­лының солтүстік-шығыс бөлі­гінде орналасқан туристік нысан­дарға апаратын жолға асфальт жамылғы төселді. Жол бойы жа­­рықтандырылды. Қатты тұр­мыс­тық қалдықтар салуға арнал­ған контейнерлер орнатылды. Жағажайда демалушыларға қа­жетті қолшатыр пішінді пана са­ңырауқұлақтай қаптап тұр. Суға түсушілердің киім ауыстыруына керек орындар да­йын­далды. «Көк­шетау» мемлекеттік ұлттық пар­кінде туристер жүретін жол бойына орындықтар мен қоқыс тастайтын контейнерлер орнатылды. Бұл өңірдегі туристік нысандар өз есептерінен абаттандыру жұмыстарын жүргізіп жатыр.

Осылайша, өңі жақсы өңірдің ісі өнік, берекесі мол. Алдағы уа­қыт­та да көгілжім сағымға оран­ған сайын даланың төсіндегі өзіндік ықылас-пейілімен құр­қылтайдың ұясындай жып-жылы, мерейлі ме­кенге айналған курортты өңір қыр асып, тау басып ке­летін туристерге достық қолын бұ­лғап, өзіне ша­қырып тұрғандай.

Ақмола облысы