Маймыл шешегі өршіп келеді

Орталық ком­му­ни­ка­ция­лар қыз­ме­тін­де өткен брифинг­те Ден­саулық сақтау бірін­ші вице-министрі Тимур Сұлтанғазиев маймыл шешегі қатер­лі дер­тінің елде пайда болмауы­на күш салып, қажетті шаралар қабылданып жатқанын жет­кіз­ді. Қауіпсіздік мақ­сатында әуе­жайлар мен ше­каралық өткел­дерде сани­та­р­лық-карантиндік пункт­тер­де бақылау қызметі күшейтілген режімге көшті. Әсіресе маймыл шешегі індеті тіркелген елдерден келетін азаматтарға баса назар аударылып, жіті тексеруден өткізбек. Денсаулық сақтау министрлігі инфекцияның таралуына жол бермеу мақсатында эндемиялық елдерге сапарға шығуды жос­парлап отырған азаматтарға үндеу тастап, сақтық шарасын қатаң ұстануды ескертіп отыр. Аса қажеттілік туындамаса, маймыл шешегі тіркелген мемлекеттерге ахуал бәсеңдегенше бармауға кеңес береді. Қатерлі инфекцияның алғашқы белгілері пайда болса, бірден дәрігердің кеңесіне жүгінуді ұсынады.

14 тамыздан бастап Дүние­жүзі­лік денсаулық сақтау ұйы­мы Африканың бірнеше мем­лекетінде маймыл шешегі інде­тінің өршуіне байланысты төтенше жағдай жариялаған еді. Әлемді алаңдатып отырған маймыл шешегі инфекциясы тек Африка елдерінде ғана емес, басқа да мемлекеттерге таралып жатыр. Екі жылдың ішінде 100-ден аса елде осы індет тіркелген. 100 мыңға жуық адам жұқтырған індеттің алдын алмаса, өте қауіпті екенін дүйім ел жете түсініп, қатерден қорғанудың қамына кіріскен. Маймыл шешегі індетін мониторинг жүргізу мақсатында елімізге келімді-кетімді азаматтарды ба­қы­лау жүзеге асады. Әуежайда, теміржол бекеттерінде автомобиль жолдарындағы кедендік ба­қылап өткізу пункттерінде ар­найы құрылғы орнатылған. Маймыл шешегінің негізі симп­томы – дене қызуының көтерілуі, теріде түрлі дақтың пайда болуы. Қатерлі дерттің арнайы емі, профилактикалық емдеу де әлі айқындалмаған, тіпті екпе де әлі шығарылмаған. Сақтық шарасын күшейту үшін қажетті ПТР тест сатып алынған.

«Коронавирус індеті көрші Ре­сейде, Еуропаның өзге мем­­ле­кет­терінде қайта бас көте­ріп, өр­шіп келеді. Маусым айы­мен салыстырғанда шілде айын­да қатерлі вирус індетін жұқтырушылардың саны артқа­нын жеткізді. Бірақ былтырғы көр­сеткішпен салыстырғанда әл­де­қ­айда төмен, нақты айтқанда 8 есе азайған. Кеселге байланысты эпидемиологиялық ахуал тұрақ­­­ты», деді вице-министр.

Жыл сайын санитарлық бас дәрігер мемлекеттік қаулы қабыл­дайды. Биылғы жеті айдағы дерек бойынша 1 290 адам коронавирус инфекциясын жұқтырған. Науқастардың барлығы – ересек, 18 жастан асқан. Бұл індеттен биыл елімізде өлім дерегі тіркел­меген. Қыркүйек айынан бас­тап маусымдық тұмауға қарсы екпе егу басталмақ. 2 мил­лион 200 мың доза вакцина сатып алынған. Ең алдымен, осал топ са­натына жататын созылмалы сыр­қатқа шалдыққандарға, дек­рет­тік демалыстағы әйелдерге, бала­­­лар­ға салынбақ. Вице-ми­нистр меди­циналық қызмет­­кер­лерге де тұ­мау­ға қарсы екпе егілетінін айтты.

Коронавирус індетінің өр­шуіне байланысты медици­на­лық маска тағу жалпыға бірдей міндеттел­мей­ді, тек медициналық мекеме қызметкерлеріне үнемі тағып жүру жүктеліп отыр.

Сонымен қатар Т.Сұлтанға­зиев­тің айтуынша, МӘМС жүйесі бойынша медици­налық қызмет түрлеріне қатысты тарифтердің өзгеруі науқастарға әсер етпейді. Қаж­етті медициналық көмек түрін алады. Медициналық қызмет түр­лерінің ішінде компьютерлік томография (КТ), МРТ-ға түсудің ба­ғасы қалтаға айтарлықтай сал­мақ салып келгені анық. Биыл­ғы 1 қыркүйектен бастап 20 пайыз­ға КТ мен МРТ тарифтері арзан­да­мақ.

Облыс орталығы былай тұр­сын, аудан орталығынан шет­кері қоныс­тан­ған шалғай ауылдар­да жедел жәрдем бригадасы жеткі­лікті ме деген сауалға жауап бер­ген ми­нистрлік өкілі стандарт бойын­ша 10 мың адамға 1 жедел жәрдем бригадасы бөлі­не­тінін айтты. Яғни аудан орталығынан 50-90 шақырым қашық жатқан екі-үш ауылдың халқына 1 жедел жәрдем бригадасы бөлінеді деген сөз. Денсаулық сақтау министрлігі амбулаторлық емханалық және жедел жәрдем басқармасының басшысы Әсел Қыдырәлиеваның айтуынша, елімізде 1 504 жедел жәрдем бригадасы бар. Бұл бригаданың 80 пайызы – фельдшерлік, 20 пайызы – дәрігерлік бригада. Басқарма басшысы жедел жәрдем стансалары орталықтандырылғанын атап өтті. Яғни аудан, облыс орта­лықтары мен қалаларда шоғыр­­ланғанын жеткізді. Барлық елді мекен жедел жәрдем бригада­­сы­­­мен қамтылғанын ескертті.

Брифингте Т.Сұлтанғазиев кадр тапшылығын оңтайлы шешу, қажетті құрал-жабдық, дәрі-дәр­мекпен қамтамасыз ету жайын қозғады. Кейінгі үш жылда медицина қызметкерлеріне деген зәрулік айтарлықтай азайып, кадр тапшылығын реттеуде оң үрдіс байқалып келеді.

Қазақстанда басқа ел­дер­дегідей медициналық кадр­лармен қам­тамасыз ету проблемасы демо­графиялық, географиялық және социалды экономикалық фактор­лар­ға тікелей байланысты. Биылғы қаңтар айындағы статистика бо­йынша денсаулық сақтау саласында 270 мың медициналық қыз­мет­кер еңбек етеді. Оның ішін­де дәрігерлер – 81 мың, орташа меди­циналық персонал – 191 мың.

Биыл денсаулық сақтау ма­ман­дарының жас буыны рекорд­тық көрсеткішке жетті – 10 500. Олардың басым көпшілігі ме­дициналық жоғары білімді тегін алып отыр. Медициналық жоғары оқу орны түлектерінің үштен екісі, яғни 4 мыңнан аса маман кадр тапшылығын жабу үшін медициналық ұйымдарға жұмысқа орналасқан. Министрлік жыл сайын білім берудің барлық деңгейі бойынша 5 600 грант мөлшерінде мемлекеттік білім беру тапсырмасын орындайды. Биыл өңірлердің қажеттілігіне сай орналастырылған 2 500 резидентура гранты бөлінді.

Медицина қызметкерлерінің тапшылығын азайту үшін респуб­ли­калық бюджет гранттары шең­бе­рінде оқыған түлектердің 46 пайызына арнайы бағыт берілді. Яғни 4 мыңға жуық жас маман деген сөз. Бұралдың ішінде 2 800 кадр қалаға, ал ауылдық жерлерге 1 200 маман бөлінген. Қабылданған шаралар медицина мамандарының тапшылығын 84 пайызға азайтуға мүмкіндік берген. Әсіресе аудан орталығында, ауылдық жерлерде 98 пайызға дейін, ал қалаларда 76 пайызға дейін кадр тапшылығын азайтқанын атап өтті вице-министр.

«Бұл ретте грант иелену­ші­лер­дің 22 пайызы бірқатар дәлелді себептер бойынша жұмыс өтеу міндетінен босатылды. Денсаулық сақтау министрлігі өңірлерге жұмысқа орналасу және білім грантын өтеу үшін түлектердің тізімін де жібермек. Биылғы 14 сәуірде Мемлекет басшысы кейбір заң­намалық актілерге денсаулық сақтау мәселелері бойынша өзге­ріс­тер мен толықтырулар енгізу туралы заңға қол қойды. Бұл құқықтық және қаржылық қорғау, кәсіби қызметке кепілдік беруді енгізуді көздейді. Ең алдымен, медицина және фармацевтика қызметкерлерінің мәртебесін, сондай-ақ халыққа көрсететін медициналық қызметтің сапасын арттыруға бағытталған», деді вице-министр.