Байқаушылармен кездесті

Кеше Орталық сайлау комиссиясының төрағасы Қуандық Тұрғанқұлов бүгін өз мәресіне жететін саяси науқан – Сенат депутаттарын сайлау үдерісін бақылауға келген халықаралық байқаушылардың бірқатар өкілдерімен кездесу өткізді. Орталық сайлау комиссия­сы­ның төрағасы бірінші кезекте Тәуелсіз Мемлекеттер Достас­ты­ғы елдерінен келген байқау­шы­лар миссиясының басшысы Сергей Лебедев бастаған делегациямен кездесті. Байқаушыларды Сенат депутаттарын сайлау ба­ры­сымен таныстырған ОСК төр­аға­­сы байқаушыларға қазақ­стан­дық­тар­дың шақыруын қабыл ал­ға­ны үшін алғысын жеткізді. «Тәу­елсіз мемлекеттер достасты­ғы­ның мис­сиясы Қазақстандағы барлық сай­лау шараларына қаты­сып жүр­ген жалғыз халықаралық ұйым. Осы­ған байланысты Қа­зақ­станның сайлау заңнама­ла­ры­на енгізілген өзгерістердің басым бөлігі осы ТМД байқау­шы­лары­ның ақыл-кеңестеріне негізделген», деді Қ.Тұрғанқұлов. Бұдан кейінгі кезекте ол Орталық сайлау комис­сиясының Сенат депу­тат­тарының сайлауын өткізуге сақадай сай екендігіне тоқталды. «Біз осы уақытта Сенат де­пу­таттарының сайлауын өткізумен айналысатын Орталық сайлау ко­миссиясының аймақтағы өкіл­дік­терінен тиісті ақпараттарды ал­дық. Олар сайлау өткізуге толық­тай дайын. Сайлаудың баста­ла­тын уақыты да белгіленді. Сай­лау­ды өткізуге қажетті орындар бар және олардың барлығы ар­найы талапқа сай жарақталған. Ал сайлауды ұйымдастырушы не­гізгі орган ретінде біз сайлаумен байланысты шаралардың бар­лығын қаржыландырып, мате­риал­дық қажеттіліктермен қамта­ма­сыз еттік. Сондай-ақ, әдісте­ме­л­ік материалдар мен плакаттар сияқты қажеттіліктер де толығы­мен орындалды. Яғни, біздің сай­лауға дайындығымыз 100 пайыз», деді ОСК төрағасы. Өз кезегінде Сенат депутат­та­ры­ның сайлауын бақылауға ша­қы­рғандары үшін Орталық сайлау комиссиясы өкілдеріне алғы­сын білдірген ТМД байқау­шы­лары миссиясының басшысы С.Ле­бедев сайлауды бақылаудың маңызды шара екендігін атап көр­сетті. «Біздің басты мақса­ты­мыз – сіздермен бірге сайлаудың барынша ашық өтуіне, қазақстан­дық­тардың еркін таңдау жасау­ларына ықпал ету. Біз үшін Қа­зақ­станның да, ТМД-ға мүше өзге мемлекеттердің де сайлау заң­намаларының жетілдіріліп оты­ратындығы қуантады. Біз әлемдік қауымдастық мойындаған талап­тарға жақындап қалдық. Кей жағдайда тіпті бірқатар мемле­кет­тердің алдына шығып отыр­мыз. Ең бастысы, біз алға жыл­жып келеміз», деді С.Лебедев. Оның сөзіне қарағанда, ТМД миссиясының өкілдері елімізде 11 тамыздан бастап жұмыс істеуде. Миссия құрамына ТМД-ның 9 мемлекетінен 60 адам кірген. «ТМД-ға мүше 11 мемлекеттен тек Молдова мен Әзербайжан елдерінің өкілдері ғана келе алмай қалды. Миссия құрамында дипломаттар мен қоғам қайрат­керлері, Парламент депутаттары, Орталық сайлау комиссиялары­ның мүшелері бар. Миссия өкіл­де­рінің барлығы сайлау шара­ла­ры­нан көпжылдық мол тәжіри­белері бар азаматтар», деді миссия басшысы. Бұдан кейін Қуандық Тұр­ған­құлов Ресей Федерациясы мен Украинаның БАҚ өкілдерімен кездесті. Мәселен, Орталық сайлау комиссиясы төрағасымен жүз­десуге Ресейдің «Итар-Тасс», РИА «Новости», «Герой нашего времени», «Деловые медиа» секілді агенттіктер мен басылымдардың, ««verkhoturov.info», ia-centr.ru» сынды сайттардың өкілдері, ал Украинадан «Урядовий курьер», «Голос Украины», «2000», «День» басылымдары мен «Украинформ» ақпараттық-сараптамалық агенттігінің өкілдері келіпті. Жиын барысында Қ.Тұрған­құ­лов жиналғандарға Қазақстан Парламентінің екі палатадан, Сенат және Мәжілістен тұратынды­ғын айта келе, Парламент Се­натының құрылымы мен ерекшелігіне кеңірек тоқталып өтті. «Біз үшін Сенат депутаттарының сай­лауы өте маңызды шара. Сенат 47 депутаттан тұрады. 32 депутатты Қазақстанның мәслихаты сайлай­ды. 15 депутатты Қазақстан Президенті тағайындайды. Олардың өкілеттілік мерзімі 6 жыл», деді ОСК төрағасы. Ол сондай-ақ, Қазақстанда бүгінде 3 мың 335 депутат бар екенін айта келе, 47 депутаттың орны түрлі себептермен бос тұрғандықтан, ертеңгі жиынға 3 мың 228 депутат қаты­сады деген ойымен бөлісті. «Сенат депутаттығынан үміткерлер сайлаушылардың 50 пайыздан астам даусын жинағанда ғана же­ңіс­ке жеткен болып есептеледі. Сенат депутаттарының сайлау науқаны өте белсенді өтіп жатыр. Мысалы, сайлау науқаны бас­тал­ғалы республика бойынша 98 үміт­кер тіркелді. Бұл өткен сай­лаудағы көрсеткіштен 10 адамға көп», деді Қ.Тұрғанқұлов. Ол өз сөзінде сайлауда, әсі­ресе, «Нұр Отан» партиясының өкілдері ерекше белсенділік та­ныт­қанын атап өтті. «Сенат депу­тат­тығына кандидаттардың ара­сында «Патриоттар партиясы», «Ауыл», «Руханият», «Ақ жол» сияқты 4 партияның өкілі бар. Жалпы алғанда, Сенат депутат­тарының сайлауына 39 кандидат тіркелген. Қалған үміткерлер заңда көрсетілген талаптардың ү­десіне шыға алмады», деді ОСК төрағасы. Кездесу соңында шетелдік жур­налистер Қазақстандағы сайлау үдерісіне, Орталық сайлау комиссиясының жұмысына, би­ыл­ғы жылғы Сенат депутат­ты­ғы­на ең көп үміткер тіркелген өңір­лерге, депутаттыққа үміткерлер­дің үгіт-насихат жұмыстарына бөлінетін қаржы-қаражаттың мөл­шеріне қатысты өздерін қы­зық­тырған сауалдарға жауап алды. Бұл күні Қуандық Тұрған­құ­лов Тәуелсіз Мемлекеттер Дос­тас­­ты­ғына мүше мемлекет­тер­дің Парламенттік Ассамблея­сы кеңе­сінің Бас хатшысы Михаил Кротовпен де кездесу өткізді. Жиын барысында ОСК төрағасы Парламенттік Ассамблея атынан келген делегация өкілдерін Сенат де­путаттарының сайлауына дай­ындық барысымен таныстырды. Ал Бас хатшының айтуынша, Қазақстанда Сенат депутаттары сайлауының барысын бақылау үшін байқаушыларға барлық мүмкіндіктер жасалған. «Сай­лау­дың қалай өтетінін сайлау күні көре жатармыз. Әзірге сайлауға дайындық толықтай заң аясында, барлық талаптарға сай өтіп жа­тыр. Бүгін біз Қазақстанның 4 аймағындағы жағдайға мониторинг жүргіздік. Жалпы алғанда 7 аймақты қамтысақ деген ойда­мыз. Осыған орай, біздің миссия өкілдері республиканың өзге ай­мақтарын аралауда», деді М. Кротов. Сонымен, бүгін жұмыс күні­нің соңына қарай сайлаудың ал­ғаш­қы қорытындылары жария­ла­на­ды. Ал 22 тамыз күні сай­лау­дың толық қорытындысы шыға­рыл­мақ. Ләйла ЕДІЛҚЫЗЫ.