Қыс-күз айларындағы аса маңызды әлеуметтік мәселенің бірі – әлеуетті жылумен қамту жайы. «Қыстың қамын – жаз ойлайтын» қазақ оған дайындықты қара күзге қалдырмай бастайтын. Ал қазір жылу беру маусымына дайындық жұмыстарын күшейтіп, атқарылған жұмысты пысықтайтын кезең. Осыған орай ел Үкіметі тамыз айының басында-ақ арнайы жиын өткізіп, тиісті орындарға нақты тапсырмалар жүктеді. Әлеуметтік сала нысандары мен тұрғын үйлерді жылумен, энергиямен уақтылы және сапалы қамтамасыз етуге әлбетте әкімдіктер жауапты екенін еске салып, тұтынушыларды, әсіресе халықты көмірмен қамтамасыз етуге ерекше назар аудару қажеттігін баса айтқан еді Үкімет басшысы.
Халықты сапалы көмірмен қажетті көлемде уақтылы қамтамасыз ету және оның бағасын белгілеуге өңірлердің әкімдері тікелей жауапты. Ішкі нарықта өткен жылғыдай жағдайға жол бермеу үшін облыс әкімдері екі апта мерзімде көмірді даярлау және сату пункттерінің жай-күйіне, көмірді жеткізу кестелеріне, көмір бағасының негізділігі мен сапасына тексеру жүргізуі керек. Ал жылу беру маусымы таяп қалды. Оған қаншалықты дайынбыз? Қыс қаһарына төтеп бере аламыз ба?
Бүгінде жергілікті әкімдіктерден бастап, жауапты министрліктерге дейін осы мәселелерге айрықша назар аударып, жұмыс қарқынын күшейтуде.
Энергетика министрлігінің мәліметіне сүйенсек, жалпы энергия кәсіпорындарының күзгі-қысқы кезеңге дайындығы кестеге сәйкес өтуде. Мәселен, 2018-2019 жылдардағы жылыту кезеңін тұрақты өткізу үшін Инвестициялар және даму министрлігімен бірлескен бұйрықпен жылу беру маусымына дайындық, электр стансалары мен коммуналдық-тұрмыстық секторларды және халықты көмірмен қамтамасыз етуге мониторинг жасау жөніндегі штаб құрылды. Штаб құрамына министрліктердің және әкімдіктердің жауапты қызметкерлері кірді.
Тамыз айының соңында жүргізілген есеп бойынша баяндасақ, 4 энергоблоктың жөндеу жұмыстары аяқталған. Бұл жылдық көлемнің 50 процентін құрайды. Сонымен қатар 20 қазандық жөнделген, бұл жылдық көлемнің 36 процентін құрайды. Сондай-ақ 20 турбина, яғни жылдық көлемнің 44 проценті қайта жөндеуден өткен. Қазіргі таңда әртүрлі деңгейде 4 энергоблокта, 31 қазандықта және 25 турбинада жөндеу жұмыстары жүргізілуде. 21 мың шақырым электр желілері және 497 қосалқы стансалар жөнделді, бұл жылдық жоспардың 77 процентін құрайды. Орталықтандырылған жылумен жабдықтау аймағындағы 568 қазандықтың 413-і жөнделген. Сонымен қатар электр стансаларында 2,8 млн тонна көмір, 81 мың тонна мазут қоры әзірленген.
«Орталықтандырылған жылу-
мен қамтамасыз ету аймағындағы қазандықтарда 979 мың тонна көмір жинақталған немесе жоспардың 66 проценті және 32 мың тонна мазут жинақталған, бұл жоспардың 22 процентін құрайды», дейді Қ.Бозымбаев. Энергетика министрі қысқы ең көп жүктеме 14 800 МВт көлемінде болады деп күтілетінін айтты. Бұл өткен жылмен салыстырғанда 185 МВт-қа жоғары.
Ал Инвестициялар және даму министрлігі жариялаған мәлімет осы жылдың 7 айында 60 млн тонна көмір өндірілгенін, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 103,9 процентін құрайтынын, яғни 2,3 млн тоннаға артық екенін алға тартады. Министрлік деректері бойынша, құрылған штаб аясында күнделікті күзгі-қысқы кезеңнің дайындығы мен өтуіне, еліміздің электр стансаларындағы нормативтік отын қорын жинауға мониторинг жүргізіледі. 2018-2019 жылдар кезеңінде тұрғындарға, коммуналдық-тұрмыстық кәсіпорындарға және бюджеттік ұйымдарға республика бойынша көмір жеткізудің жалпы сұранысы – 9,8 млн тонна, оның 2,3 млн тоннасы коммуналдық-тұрмыстық кәсіпорындар мен бюджеттік ұйымдарға, ал 7,5 млн тоннасы тұрғындардың тұтынуына жоспарланған. Биыл жылу беру маусымына дайындық басталғалы (1 мамырдан 16 тамызға дейін) темір жол көлігімен 18 621,2 мың тонна көмір тасымалданған. Бұл 2017 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 753,9 мың тоннаға артық.
Бұдан өзге, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық нысандарын алдағы жылу беру маусымына дайындау аясында 2018-2019 жылдарға арналған жұмыс жоспары бекітілген. Жоспарға сәйкес облыстардың, Астана мен Алматы қалаларының әкімдіктеріне 15 қазанға дейін барлық нысандардың дайындығын аяқтау, оның ішінде, автономды қазандық және инженерлік желілер, сонымен қатар барлық автономдық жылыту көздерін отынның нормативтік қорымен қамтамасыз ету қажет.
Жалпы, жылу беру маусымына дайындық бекітілген жоспарға сәйкес жүргізілуде және тұрақты бақылауға алынған. Қыс түскенше барлық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық және әлеуметтік сала нысандарының дайындығын аяқтау керек. Сонымен қатар автономды қазандықтарды қажетті отын қорымен қамтамасыз ете отырып, облыстардың және Астана, Алматы қалаларының әкімдіктеріне жылу беру маусымына дайындық мәселелерін тұрақты бақылауда ұстау қажет. Әрине арқаны кеңге салар уақыт емес, жұмыс әлі жалғасуда, себебі қолға алар шаруа әлі де аз емес. Ал атқарылған жұмысқа алдағы «алты ай қыс» сыншы.
Динара БІТІК,
«Егемен Қазақстан»