Жоқ..., ол өзі туып-өскен мекеніне қайтып келіп, Өскеменде ақсап тұрған театр өнерін өркендетуге барын салды. Сөйтіп жеті жылдың ішінде 25 қойылым сахналап үлгерді... Бұл жаңадан ашылған театр актерлері үшін өте үлкен тәжірибе болды.
Өмір – сүре білген адамға тым тәтті, өте күрделі, шешілмейтін түйіншек тәріздес... Өмірдің бал шырынына қанып үлгермеген, бар болмысымен өнер әлеміне кіріп, ешқайда қойылмаған, кез келген адам бойлай бермейтін шығарма іздеп, өмірінің соңына қарай Абайға үңіледі, сөйтіп өлеңдерінен сахналық жобасын өзі жасап, «Атымды адам қойған соң» эксперименттік қойылымын сахналайды.
Қойылым мәңгілік өмірдің мәні, адамның тазалығы туралы ой қозғайды. Сана сезімі мен жан дүниесі таза адамдар ғана өзінің аңсаған жұмағына жете алатынын дәріптейді.
К.Станиславскийдің «Өнер құрбандықты талап етеді» деген сөзі Рүстем үшін жазылғандай... Өзінің көзі тірісінде «Атымды адам қойған соң» қойылымына дайындық үстінде актерлерге: «Әй, осы қойылым талай жерге баратын шығар» деп неше мәрте айтқан екен. Иә, айтқаны айдай келмей немене?! «Қасиетті өнер қасіреттен туады» деген де сөз бар ғой, бір тылсым күштің әсері болар, «Қыл көпірді» қиюластырып, ар мен жан тазалығы биік тұратынын, тіпті «о дүниеге» барып келгендей, сахналық декорацияға дейін өзі аса көңіл бөліп, қолмен қойғандай етіп жасағанына қарағанда «шынымен де, сол жарықтықтар түсінде аян берді ме екен» деген де ой қылаң береді.
Дәл осы қойылыммен 2009 жылы Қарағанды қаласында өткен Біржан сал Қожағұлұлының 175 жылдығына арналған ХVІІІ республикалық театрлар фестивалінде ІІІ орынға ие болады. 2011 жылы Татарстанның Қазан қаласындағы түркітілдестердің халықаралық «Науруз» фестивалінің лауреаты болады. 2012 жылы Түркияның Конья қаласында өткен «Мың тыныс және бір дауыс» атты V Түркітілдес театрлардың халықаралық фестивалінде «Атымды адам қойған соң...» эксперименттік қойылымы «Ең үздік қойылым» болып табылса, сол жылы Башқұртстан астанасы Уфа қаласында өткен V Түркітілдес театрлардың халықаралық фестивалінде «Ұлттық классиканың бірегей және көркем шешімі» номинациясының лауреаты атанады. Өкінішке қарай, Қарағандыдан кейінгі жерлерде өткен байқауларда режиссердің өзі емес, қойылымы жүлде алды...
Осылайша бұрынғы Жамбыл атындағы облыстық драма театрының бойтұмарына айналған, өнегесі мен өресі биік «Атымды адам қойған соң» қойылымы жөнінде театр ұжымы қатысқан түрлі әлемдік деңгейдегі фестивальдарда театр сыншылары тарапынан үлкен баға беріледі. Мұндай эксперименттік қойылым елімізде де, шет мемлекетте де бұрын-соңды қойылмағанын, тіпті еш аудармасыз халықтың санасына жетіп жатқанына тек таңғалыстарын білдіріп, бас шайқасты. Бұл бүкіл әлем мойындаған Абайды тағы да мойындатқанымыз емес пе?!
Рүстем арманшыл еді. Арманы Өскеменді қазақтандырып, қазақ театрын салдырту болатын. Осы арманы орындалып, облыс орталығында әсем ғимараттың бой көтергені де рас. Өзі қызмет еткен театрға Рүстемнің атын беру туралы айтылып та, жазылып та келеді. Көптің көкейіндегі осы сауал оң нәтиже берсе құба-құп болар еді.
«Адам – дүниеге қонақ», қонақтың да асылы мен ардақтысы болады. Ондай қонақтарды өлімге қимайсың... Келіп қана кетпейді, артына ой қалдырады, рухани мұра қалдырады. Сондай асылдарымыздың бірі Рүстем еді.
Өмірден озатын жылы, таңғы сағат 4-5-ке дейінгі кезекті қойылымның дайындығынан соң театр сахнасындағы қатар қойылған орындықтардың үстіне қисайып жата беріп: «Мен театр үшін аянбадым, Театрды сүйдім, тіпті отбасымнан да артық көрдім» деген екен...
Шолпан ЛАҚАЕВА,
облыстық драма театрының әдебиет бөлімінің меңгерушісі
ӨСКЕМЕН
